Tâm lý người gửi tiền bao giờ cũng chọn ngân hàng có lãi suất cao. Các ngân hàng được cho là “ngân hàng lớn” (xét về quy mô và nguồn vốn) đã hạ lãi suất huy động, mức hạ rất sâu. Vietcombank đã hạ lãi suất huy động mức thấp nhất chỉ còn 6% năm, nghĩa là thấp hơn trần lãi suất huy động được quy định của ngân hàng Nhà nước đến 1,5%. Đến ngày 8/5, sau 3 ngày Vietcombank hạ lãi suất, các ngân hàng khác dường như đang thăm dò thị trường nên chưa có động tĩnh gì diễn ra về lãi suất huy động. Như vậy Vietcombank - đến thời điểm này đang đơn độc chạy trên một con đường.

Xét về mặt tâm lý cũng như thực tế, các ngân hàng nhỏ khó có khả năng hạ lãi suất ngang bằng như các ngân hàng lớn vì mấy lẽ sau:

Thứ nhất là thận trọng. Trong những đợt căng thẳng thanh khoản trước đây, áp lực bao giờ cũng đè lên nặng hơn ở các ngân hàng có quy mô nhỏ. Hiện nay nguồn tiền ở các ngân hàng dồi dào, một thông tin báo chí cho biết, tính đến ngày 23/4, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đạt 1,4% so với cuối năm 2012, trong khi đó, huy động vốn tăng 5,34% .

Như vậy, hệ thống ngân hàng huy động 3,8 đồng nhưng chỉ cho vay được 1 đồng. Tuy nhiên bài học về căng thẳng thanh khoản bao giờ cũng sẽ là một bài học cần thận trọng đối với các ngân hàng nhỏ.

Thứ hai về phía tâm lý. Giả sử như các ngân hàng nhỏ hạ lãi suất huy động ngang bằng với các ngân lớn, lúc đó sẽ có một kịch bản khác diễn ra. Đối với những người gửi những món tiền tiết kiệm nhỏ có thể là không có vấn đề gì khiến họ băn khoăn, nhưng những khách hàng có món tiền lớn sẽ rút tiền từ các ngân hàng nhỏ để gửi ngân hàng lớn. Điều này phù hợp với tâm lý chọn nơi an toàn nhất. Chắc chắn là các ngân hàng nhỏ không để điều này diễn ra nên khó có thể có một mặt bằng lãi suất huy động chung cho các ngân hàng.

Một khi mặt bằng lãi suất huy động chênh lệch, rất có thể dòng tiền gửi sẽ chạy từ nơi lãi suất thấp sang nơi lãi suất cao hơn. Đến một lúc nào đó, một mặt bằng lãi suất huy động sẽ được tái lập, nhưng chắc chắn là cao hơn hiện tại.

Lê Phương