Tại cuộc gặp mặt DN mới đây, ông Nguyễn Văn Cao, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh công bố: Theo kết quả rà soát DN vào đầu năm nay, trên địa bàn tỉnh có 4.864 DN đăng ký kinh doanh; trong đó có 3.200 DN đang hoạt động, chiếm 65,8% (49 DN Nhà nước, 3.127 DN ngoài nhà nước, 24 DN có vốn đầu tư nước ngoài). Có 1.664 DN đang nghỉ SXKD, chiếm 34,2% (54 DN đăng ký kinh doanh nhưng chưa hoạt động, 92 DN tạm dừng SXKD, 346 DN chờ giải thể, 703 DN không tìm thấy và 469 DN đã giải thể).
 |
|
Doanh nghiệp thuộc lĩnh vực xây dựng cơ bản hiện đang gặp khó khăn
|
|
Trong nền kinh tế thị trường, chuyện DN giải thể, phá sản, ngừng hoạt động là chuyện bình thường, nhưng khi DN lâm vào tình trạng này, những tác động mà nó gây ra cho xã hội không phải là nhỏ. Trước hết, một lượng lớn những người lao động sẽ bị nợ lương, nghỉ việc. DN thì nợ bảo hiểm xã hội, nợ tiền điện, viễn thông, nước, nợ NH. Nếu phá sản, vốn vay của NH sẽ khó có thể thu hồi. Nhiều NH hiện nay không dám siết nợ DN. Những khoản nợ này sẽ phải chuyển thành nợ xấu. Gánh nặng nợ xấu tăng sẽ liên quan đến an toàn của các NH và là kẻ thù của nền kinh tế.
|
Theo kết quả điều tra mẫu thực trạng khó khăn của DN, trong số DN phá sản, giải thể, có 66,7% DN phản ánh do thua lỗ, thị trường tiêu thụ hàng hóa khó khăn; 26,7% do thiếu vốn. Như vậy, nguyên nhân chính là thị trường tiêu thụ sản phẩm và vốn. Trong số 11 yếu tố được phỏng vấn thuộc môi trường kinh doanh ảnh hưởng đến hoạt động SXKD của DN, có 4 yếu tố cản trở lớn nhất, trong đó lãi suất (LS) vay vốn quá cao là hàng đầu (chiếm 27,1%); lạm phát cao và biến động thất thường đứng thứ hai (20,3%); khả năng tiếp cận vốn khó khăn là yếu tố thứ ba (13,5%); tiếp đến là các yêu tố về chi phí vận tải cao (7,5%).
Ông Nguyễn Mậu Chi, Chủ tịch Hội DN tỉnh cung cấp thêm, ở Thừa Thiên Huế, những DN đang khó khăn nhất thuộc lĩnh vực xây dựng cơ bản, vật liệu xây dựng, các DN vay vốn của ngân hàng (NH) nhiều so với sức của mình; đặc biệt là số DN đã vay vốn từ NH có hỗ trợ lãi suất 4%/năm của Chính phủ năm 2009. Một số DN đã đến giai đoạn quá khó khăn không thể tiếp tục hoạt động, nhưng cũng không thể “chết” một cách chính thức bằng con đường theo luật phá sản, đang gây ảnh hưởng xấu, lan rộng đến môi trường kinh doanh.
Ông Nguyễn Xuân Đức, Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT), Tổng giám đốc (TGĐ) Khách sạn Imperial Huế thừa nhận: Dù không có DN nào nói thực ra “nội tình” nhưng tôi biết đa phần đang gặp khó khăn. Các DN ở vùng đất Cố đô Huế thường “giấu” khó khăn. Thông thường, DN gặp khó khăn nhiều thì nói khó khăn ít, khó khăn ít thì nói không khó khăn. Ông Lê Văn Xê, TGĐ Công ty CP Hương Thủy bức xúc: “LS “giết chết” DN”. Ông Xê đơn cử: Trước đây, khi LS thấp, hàng năm, công ty chỉ trả NH khoảng 4 tỷ đồng; song khi LS cao như năm vừa rồi, công ty phải trả NH đến 5 tỷ đồng. Ông Nguyễn Văn Long, Chủ tịch HĐQT, TGĐ Công ty CP Xe khách Thừa Thiên Huế phân tích: Năm 2009, khi LS cho vay 11-12%/năm, công ty vay khoảng 10 tỷ đồng/năm cho việc kinh doanh; song từ năm 2011 đến nay, khi LS cao, công ty không vay để đầu tư được đồng nào. Ông Long còn cho rằng, giá thuê đất quá cao và tăng quá nhanh cũng làm cản trở hoạt động SXKD của DN. Đơn cử, công ty thuê của tỉnh khoảng 1.300m2, trong năm 2010 chỉ nộp thuế hơn 20 triệu đồng, năm 2011 nộp thuế gần 90 triệu đồng và năm 2012 nộp thuế hơn 100 triệu đồng; như vậy trong vòng 3 năm, giá thuê đất tăng đến 5 lần.
 |
|
Trong khi doanh nghiệp thoi thóp thì ngân hàng lãi khủng. Ảnh minh họa
|
UBND tỉnh đã có chỉ thị 16 tập trung triển khai một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho DN trong SXKD; trong đó có liên quan đến chính sách thuế và tín dụng theo Nghị quyết 13 (NQ13) của Chính phủ. Theo đó, yêu cầu NHNN tỉnh chỉ đạo các chi nhánh NHTM trên địa bàn tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện trần LS cho vay và LS huy động lẫn nhau, tạo điều kiện cho các DN tiếp cận nguồn vốn vay, nâng hạn mức dư nợ, thực hiện cơ cấu lại nợ cho khách hàng, gia hạn nợ, điều chỉnh kỳ hạn trả nợ vốn vay phù hợp với chu kỳ SXKD. Ngoài ra, tỉnh tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành nghiên cứu các cơ chế, chính sách phù hợp và thông thoáng hơn nhằm hỗ trợ tối đa cho các DN hoạt động SXKD, tìm kiếm thị trường.
Theo phân tích của một số DN trên địa bàn, NQ 13 với “gói” tài chính miễn, giảm thuế có giá trị 29.000 tỷ đồng (chưa đầy 1,5 tỷ USD). Trong khi đó, “gói” kích cầu của Chính phủ tung ra theo NQ30 vào tháng 12-2008 để dùng cho năm 2009 có giá trị đến 150.000 tỷ đồng, tương đương 8 tỷ USD theo quy đổi tỷ giá vào thời điểm đó. Trong đó, hỗ trợ LS khoảng 17.000 tỷ đồng, tương đương 1 tỷ USD; tăng vốn đầu tư phát triển của nhà nước khoảng 90.800 tỷ đồng; thực hiện miễn, giảm thuế khoảng 28.000 tỷ đồng. Như vậy, “gói” hỗ trợ lần này chỉ bằng khoảng gần 1/5 giá trị “gói” kích cầu năm 2009. Sự so sánh này càng cho thấy độ khập khiễng giữa hai thời điểm, bởi dù 2008 là năm khủng hoảng, số DN bị phá sản và giải thể cũng không nhiều như hiện nay.
Bài, ảnh: Bạch Quang