Bệnh nhân Nguyễn Thị Th. (84 tuổi), tiền sử có nốt ruồi vùng mũi từ nhỏ. Cách đây 4 năm, nốt ruồi ở mũi có xu hướng loét dần, bệnh nhân đi khám và được chẩn đoán ung thư tế bào đáy vùng mũi nhưng không được điều trị và được bác sĩ khuyên về nhà. Trong 4 năm, từ một vết loét nhỏ bằng hạt đậu đã lớn dần thành khối u và lan rộng xâm lấn toàn bộ vùng mũi, lan ra hai má, xâm lấn gần 1/2 môi trên, đặc biệt là ở vùng gốc mũi lan qua gốc mắt trong bên phải. Gần đây, vết loét xuất hiện nhiều dịch và mùi hôi thối do u xâm lấn xuống tổ chức sâu gây hoại tử xương sụn vách mũi; đồng thời, ngày càng chảy máu thường xuyên hơn, mắt phải hay chảy ghèn nhiều hơn nên người nhà bệnh nhân rất lo lắng.
Tình cờ được giới thiệu đến khám tại Bệnh viện Trường đại học Y Dược Huế và nhập viện vào ngày 3/3 trong tình trạng rất lo lắng, mệt mỏi, thể trạng gầy, không sờ thấy hạch vùng; khối u sùi loét chảy máu vùng tầng mặt giữa, tiết dịch vàng kèm hôi thối. Sau khi thăm khám, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị ung thư tế bào đáy hoại tử toàn bộ mũi xâm lấn vùng má hai bên, môi trên và gốc mắt trong bên phải.
“Kết quả xét nghiệm cho thấy không có gì đặc biệt về bệnh lý nội khoa ngoại trừ yếu tố tuổi già; tuy nhiên, về phương diện ngoại khoa đây là trường hợp khó khăn, tổn thương liên quan đến 5 đơn vị thẩm mỹ vùng mặt (mũi, 2 má, môi trên và gốc mắt trong bên phải); đặc biệt là gốc mắt trong bên phải nghi ngờ có xâm lấm sâu. Do đó, việc tạo hình sẽ gặp nhiều khó khăn đặc biệt là khả năng làm sạch tế bào ung thư là không thể, thậm chí là phải múc bỏ mắt phải. Rất may là chụp CT scanner khối tổn thương nằm nông, khả năng chưa xâm lấn sâu đến xương”, ThS.Bs.Lê Hồng Phúc cho biết. Bệnh nhân được hội chẩn toàn khoa và bác sĩ chuyên Khoa Gây mê hồi sức để lên kế hoạch phẫu thuật cắt khối u và tạo hình. Ngày 7/3, bệnh nhân được phẫu thuật lần 1 với mục đích cắt bỏ toàn bộ khối ung thư tế bào đáy theo quy định, cách bờ u 5mm.
“Sau phẫu thuật lần 1, bệnh nhân hoàn toàn khỏe mạnh, sức khỏe được cải thiện, đặc biệt là không còn mùi hôi; tuy nhiên, vẫn còn đó là sự lo lắng lớn cho người nhà và lo lắng nhiều hơn là bác sĩ chúng tôi vì vùng khuyết hổng quá lớn ngoài dự kiến, đặc biệt là bệnh nhân lớn tuổi. Kế hoạch tạo hình lần hai thực sự khó khăn, ThS.Bs.Lê Hồng Phúc nói. - Để che phủ toàn bộ khuyết hổng và tạo hình vừa lót niêm mạc vừa phủ bề mặt đòi hỏi một khối lượng vạt lớn, linh hoạt (như vạt đùi trước ngoài vi phẫu dạng chùm) tuy nhiên quá nhiều nguy cơ khi tiến hành cuộc mổ vi phẫu kéo dài 6-8h trên bệnh nhân 84 tuổi. Sau khi đánh giá lại tổn khuyết, chúng tôi đã quyết định chọn lựa giải pháp tạo hình khuyết hổng bằng vạt tại chỗ”. Bệnh nhân được phẫu thuật lần 2 sau đó 1 tuần với phương pháp phẫu thuật Mohs sinh thiết tức thì để làm sạch các bờ và đáy vùng khuyết hổng tần mặt giữa và tạo hình bằng các vạt (trán, Mustarder, Karapandzi) và ghép da dày. Kết quả sinh thiết cho thấy, đã sạch u ở đáy và bờ khuyết hổng, không cần phải cắt rộng ra nhiều hơn. Sau tạo hình vùng tầng mặt giữa, bệnh nhân được đặt thêm hai đoạn làm nòng bằng sonde Foley ở hai lỗ mũi để bệnh nhân thở bằng đường mũi và tạo điều kiện để dựng hình mũi đảm bảo chức hô hấp của bệnh nhân sau này.
Điều rất may mắn và kỳ diệu là sau mổ, bệnh nhân hồi phục rất tốt, ăn uống được, khỏe dần, vết mổ không nhiễm trùng, hết phù nề dần, bệnh nhân tự thở bằng đường mũi. Bệnh nhân được cắt chỉ sau hơn 10 ngày và hiện đã xuất viện. Với sự nỗ lực cứu sống bệnh nhân của tập thể y bác sĩ Bệnh viện Trường đại học Y Dược Huế, bệnh nhân đã trút bỏ được khối u ác tính, vùng tầng mặt giữa được tái tạo phục hồi cấu trúc bằng vật liệu đơn giản hiệu quả, chất lượng cuộc sống bệnh nhân được cải thiện rõ rệt.
Ngọc Hà