Chọn giống có chất lượng là khâu quan trọng để trồng rừng lấy gỗ lớn

Đầu tư cho chất lượng

Hiện, toàn tỉnh có hơn 136 nghìn ha rừng sản xuất. Trong đó, rừng trồng hơn 71.610 ha, với gần 62.650 ha rừng trồng có trữ lượng, là tiềm năng trong việc phát triển rừng gỗ lớn trên địa bàn. Diện tích rừng trồng keo hiện có của đối tượng hộ gia đình hơn 48.485 ha ở nhiều cấp tuổi khác nhau. Tuy nhiên, thời gian qua, đối tượng rừng keo phần lớn được người dân kinh doanh gỗ nguyên liệu giấy, dăm gỗ, chứ chưa chú trọng kinh doanh gỗ lớn. Nguyên nhân do quỹ đất ít, đời sống người trồng rừng còn nhiều khó khăn, khả năng thu hồi vốn chậm, thị trường đầu ra chưa ổn định và dễ đối mặt với nguy cơ rủi ro do thiên tai.

Hội thảo Phát triển rừng trồng gỗ lớn định hướng chứng chỉ rừng bền vững tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2016 - 2020 do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức cách đây chưa lâu cũng đã khẳng định, việc trồng rừng keo theo mô hình gỗ xẻ là một cách tiếp cận theo hướng kinh doanh gỗ lớn và đạt được sự bền vững trên 3 phương diện kinh tế, xã hội và môi trường. Hiện nay, hầu hết từ các đơn vị lâm nghiệp cho đến hộ gia đình cá nhân đều thực hiện trồng rừng với chu kỳ từ 4-5 năm là khai thác để đáp ứng nhu cầu nguyên liệu dăm gỗ cho các nhà máy chế biến. Tuy nhiên, theo đánh giá của ngành chuyên môn, một số nơi trồng theo phương thức này không mang lại hiệu quả, thậm chí làm cho chất đất ngày một xấu đi, môi trường rừng bị ô nhiễm do quá trình đốt thực bì, sử dụng phân và thuốc hóa học, chất thải trong quá trình thi công.

Một trong những diện tích rừng trồng gỗ lớn được cấp CCR ở Bến Ván (Phú Lộc)

Qua phân tích hiệu quả kinh doanh, bình quân mỗi ha rừng trồng theo hình thức dăm gỗ cho lãi khoảng 35 triệu đồng đối với chu kỳ khoảng 5 năm. Tham khảo tại mô hình rừng trồng FSC (chứng chỉ rừng bền vững) của nhóm hộ ở thôn Bến Ván, ông Hồ Đa Thê, Nhóm trưởng nhóm Chứng chỉ rừng (CCR) Bến Ván cho biết, giá bán gỗ theo CCR tăng hơn 30% so với bán gỗ dăm thông thường. Năm 2014, nhóm CCR Bến Ván có 3 thành viên khai thác trên diện tích 2,94 ha rừng trồng chu kỳ 8 năm cho doanh thu hơn 200 triệu đồng/ha.

Làm tốt các giải pháp

Những lợi ích của việc trồng rừng gỗ lớn đã được thấy rõ, song nhiều ý kiến từ phía chủ rừng và đơn vị liên quan đặt ra câu hỏi là nên trồng ở đâu để phù hợp điều kiện lập địa, ít bị ảnh hưởng của gió, bão; vốn cho người trồng rừng để kéo dài chu kỳ trồng và sản phẩm làm ra ai tiêu thụ, mức lợi nhuận so với trồng rừng chu kỳ ngắn 4- 5 năm như thế nào…

Làm rõ những thắc mắc trên, sau khi điều tra, khảo sát thực tế, ngành lâm nghiệp đã đề ra kế hoạch phát triển rừng trồng gỗ lớn trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016- 2020 sẽ tập trung nâng cấp rừng keo phòng hộ, thuần keo bản địa và trồng mới với diện tích 11.000ha tại 6 huyện, thị xã: A Lưới, Nam Đông, Phú Lộc, Phong Điền, Hương Thủy, Hương Trà. Đối tượng chủ rừng trồng rừng gỗ lớn là các công ty lâm nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, ban quản lý rừng phòng hộ và hộ gia đình, chủ trang trại. Nhưng trước mắt khuyến khích các đơn vị lâm nghiệp nhà nước làm mô hình điểm, sau đó triển khai đến hộ gia đình, cá nhân vì diện tích rừng trồng của đối tượng này rất lớn.

Tham gia hội thảo bàn về kế hoạch phát triển rừng trồng gỗ lớn định hướng CCR bền vững, ông Nguyễn Chiến Thắng, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Scansia Pacific cho biết, để thực hiện liên kết hợp đồng giữa doanh nghiệp và các chủ rừng theo mô hình chuỗi giá trị rừng trồng gỗ lớn, đáp ứng yêu cầu khách hàng và xu thế của thế giới đòi hỏi xuất xứ gỗ hợp pháp và gỗ có chứng chỉ FSC, công ty cam kết ký hợp đồng và bao tiêu sản phẩm cho chủ rừng với chính sách ưu đãi cho vay 4 triệu đồng/ha rừng trồng từ 5 tuổi trở lên, với lãi suất thấp hơn 2% so với ngân hàng thương mại. Giá thu mua toàn bộ gỗ có CCR (đường kính trên 13cm) bằng giá thị trường tại thời điểm cộng thêm từ 15- 20% tùy theo chất lượng gỗ. Ngoài ra, công ty hỗ trợ toàn bộ kinh phí đánh giá chính để cấp CCR và chi phí đánh giá hằng năm nhằm duy trì CCR đã được cấp cho nhóm hộ; đồng thời hỗ trợ kỹ thuật trong quá trình thực hiện FSC.

Ngoài ra, Nghị định 75 của Chính phủ quy định về cơ chế chính sách khuyến khích bảo vệ rừng, khoanh nuôi xúc tiến tái sinh, trồng rừng, phát triển lâm sản ngoài gỗ cũng đề ra chính sách hỗ trợ tiền khoán bảo vệ rừng là 400 nghìn đồng/ha/năm cho hộ gia đình, cộng đồng dân cư thôn; hỗ trợ khoanh nuôi xúc tiến tái sinh có trồng bổ sung tối đa không quá 1,6 triệu đồng/ha/năm trong 3 năm đầu và 600 nghìn đồng/ha/năm cho 3 năm tiếp theo; hỗ trợ trồng rừng sản xuất từ 5- 10 triệu đồng/ha để mua cây giống, phân bón, nhân công đối với trồng cây lấy gỗ, cây lâm sản ngoài gỗ… Những chính sách ưu đãi trên sẽ là cơ hội lớn để kêu gọi, khuyến khích người dân tham gia trồng rừng gỗ lớn.

Để thực hiện thành công kế hoạch trồng rừng gỗ lớn, ngoài thực hiện tốt quy hoạch, giải pháp về vốn, chính sách, đầu tư…, việc áp dụng hệ thống giải pháp về kỹ thuật lâm sinh cũng được chú trọng thực hiện bài bản, chặt chẽ. Trong đó, việc chọn giống cây trồng đóng vai trò quan trọng không kém. Theo khuyến cáo của cơ quan chuyên môn, giống để phục vụ phát triển rừng trồng gỗ lớn thích hợp nhất là giống keo nuôi cấy mô, các giống keo nguyên sản, vì cho sinh trưởng nhanh và chất lượng tốt, không bị rỗng ruột, rễ vững chắc để chống chọi với gió bão khi trồng chu kỳ dài. So với trước đây, năng suất chất lượng rừng trồng được nâng từ 30m3/chu kỳ lên 100m3/chu kỳ nhờ áp dụng hệ thống giống chất lượng cao và thâm canh rừng. Đây là điều kiện thuận lợi về giống để thực hiện hiệu quả trồng rừng gỗ lớn.

Bài, ảnh: HOÀI THƯƠNG