Đẹp có lẽ bởi chiếc lồng đèn bánh ú đã đi vào ký ức tuổi thơ. Mỗi dịp Trung thu, những ông bố nghèo ở quê lại vót tre, cắt giấy làm cho các con chiếc lồng đèn bánh ú. Đơn giản vì nó dễ làm, chỉ cần vài thanh tre vót mỏng và ít mảnh giấy màu. Cũng có thể, cái đẹp ấy là sự gần gũi, thân quen khi chiếc lồng đèn gợi nhớ hình hài chiếc bánh ú mộc mạc ở quê, gói bằng tấm lá chuối, buộc sợi lạt mỏng. Món bánh dân dã ấy đã đi vào tuổi thơ những lúc chờ mạ sau buổi chợ. Thế nào mạ cũng dành dụm mua cho các con chút quà chợ, đôi khi có chiếc bánh ú tro thơm, ngon.
Có phải bởi ký ức ngọt ngào ấy mà nhiều du khách đã dừng lại rất lâu bên hàng đèn lồng bánh ú xinh xắn treo bên sông Hương trong dịp Festival Nghề truyền thống Huế 2017. Những chùm lồng đèn rực lên trong nắng, đung đưa trước gió như những đứa trẻ đùa nghịch. Mấy cô lớn tuổi tung tăng áo dài mải mê chụp ảnh rồi bước chân rời đi như nhuốm màu quyến luyến.
Cách đây đã lâu, nói về những cái đọng lại của Huế sau mỗi kỳ lễ hội, trong nhiều cảm xúc, anh Nguyễn Duy Hiền, người gắn bó với nhiều kỳ festival với vai trò thành viên ban tổ chức lại nhắc đến chiếc lồng đèn bánh ú. Anh bảo, nó đẹp lắm. Đó là lồng đèn của Huế, không giống lồng đèn Hội An, càng không giống lồng đèn Trung Quốc…
Từ đó, cứ vào lễ hội tôi lại thích ngắm những chiếc lồng đèn bánh ú. Nó huyền hoặc giữa rêu phong thành quách trên sân khấu trước Điện Thái Hòa. Nó lung linh trên tay những cô người mẫu áo dài tha thướt. Nó hư ảo trên những con đường thắp nến lòng vòng ở Đại Nội…
Quả thực, fesival đã đánh thức, tôn vinh biết bao giá trị văn hóa Huế-văn hóa Việt, từ đóa sen, ngọn trúc, chiếc nón bài thơ, tà áo dài… và cả lồng đèn bánh ú. Đó cũng là những ký tự riêng của Huế, của thành phố văn hóa lễ hội, làm nên cái đẹp sâu thẳm khiến người ở thì thương, người đi thì nhớ…
Tiếc là lồng đèn bánh ú chỉ thường xuất hiện trong các dịp lễ hội mà chưa thấy nhiều trong sinh hoạt hàng ngày. Giá như lồng đèn bánh ú được treo nhiều hơn ở những quán cà-phê, nhà hàng, để tạo vẻ đẹp riêng cho Huế thì hay biết mấy. Và cả những vị khách phương xa, muốn mua một chùm lồng đèn bánh ú để làm qùa lưu niệm, hình như vẫn không dễ tìm.
Có vẻ như hãy còn nhiều điều bỏ ngỏ đối với chiếc lồng đèn bánh ú Huế.
Tiểu Muội