Trước đây chúng ta thường hay nghe cụm từ “ra quân từ ngày đầu tháng đầu”. Lãnh đạo các cấp, các ngành, các doanh nghiệp thường hay sử dụng cụm từ này. Nó mang hàm ý rất khẩn trương và lưu ý rằng “hãy tập trung công việc”. Những lời nhắc nhở này chắc có liên quan đến quan niệm từ xa xưa “Tháng Giêng là tháng ăn chơi”. Xưa thì “ăn chơi” được, bởi cả đất nước mình là đất nước nông nghiệp. Như ở Thừa Thiên Huế, làm gì thì làm, trước Tết Nguyên đán phải gieo cấy xong đồng ruộng. Trong những ngày tết và sau tết rất nhiều lễ hội dân gian diễn ra, việc cũng ít cho nên chơi “la cà” cho hết… tháng Giêng.
Còn bây giờ thì khác, ở mức độ nào đó, tất cả mọi ngành nghề đều phát triển và đặc biệt là ngành công nghiệp, nên không thể làm ăn chểnh mảng được! Một mắt xích trong dây chuyền bị trục trặc là cả dây chuyền không hoạt động được. Cho nên lời kêu gọi giống như lời hiệu triệu đầu năm của lãnh đạo là hết sức quan trọng.
Đã làm ăn kinh tế thì có lẽ ai cũng lo cho đồng tiền của mình, cho nên chúng ta không đề cập đến lĩnh vực này. Đáng nói nhất là hoạt động ở lĩnh vực công. Hoạt động ở lĩnh vực công, bất cứ mảng nào cũng đều là hoạt động phục vụ - dù đó là khối hành chính hay sự nghiệp. Cụ thể ra, hoạt động của dịch vụ công nó liên quan đến hoạt động của người dân, tổ chức và doanh nghiệp. Cho nên, đây cũng là khu vực mà hoạt động của nó, các cấp lãnh đạo phải chú trọng lưu ý, chỉ đạo.
Ở đây, chúng ta nên lưu ý đến tính chuyên nghiệp. Những ngày mới ra tết, có thể các giao dịch dân sự chưa nhiều nên ở đó đây, một số bộ phận còn chểnh mảng. Không có khách đến giao dịch là “tụm năm tụm ba” tán gẫu. Đây là những hình ảnh bộc lộ tính không chuyên nghiệp của hệ thống phục vụ công. Để không xảy ra tình trạng này, lãnh đạo đầu ngành hoặc các bộ phận hết sức lưu ý bố trí công việc hợp lý. Không giao dịch trực tiếp với người dân, doanh nghiệp… thì làm những công việc, ví như giải quyết các hồ sơ, thủ tục còn tồn đọng từ trong năm. Tiến hành làm các hồ sơ thủ tục cho thời gian tới. Kinh tế và xã hội ngày càng phát triển sẽ kéo theo nhu cầu giao dịch dân sự của người dân và doanh nghiệp nhiều hơn, cho nên, có thể nói, các bộ phận phục vụ ở lĩnh vực dịch vụ công không thiếu việc mà làm. Vấn đề là có tập trung công việc, làm việc tích cực và hiệu quả hay không mà thôi!
Sở dĩ người viết quan tâm đến vấn đề này là nhiều năm quan sát, thấy không ít cơ quan đơn vị ở khu vực này không phải cứ hết tết là tích cực đi ngay vào công việc. Gặp mặt đầu năm rồi là còn thăm nhà của nhau, hoặc gặp gỡ quán xá. Không nguyên ngày thì cũng nửa ngày. Vì vậy, công việc cứ ùn tắc hoặc không hiệu quả. Có một tâm lý chung là vì đầu năm, nên nhiều lãnh đạo cũng không quá “khắt khe” với nhân viên và cũng ít ai muốn nặng lời, trừ những việc quá khẩn cấp. Những cư xử đầu năm như vậy cũng không phải là dở, nhưng nếu xét về mối quan hệ công việc, đặc biệt là việc công thì nó thể hiện rõ tính không chuyên nghiệp của bộ máy. Cho nên điều này cũng cần lưu ý và hết sức tránh.
Những năm trước, tôi có dịp dự lễ ra quân đầu năm của nhiều doanh nghiệp. Ví dụ các doanh nghiệp thuộc ngành dệt may, sản xuất vật liệu xây dựng. Thường cứ sáng mùng 4 tết là họ tổ chức lễ ra quân. Có khi tổ chức xong phần lễ, lãnh đạo và nhân viên, công nhân, cũng chúc tụng nhau một cốc rượu vang, lát mứt gừng; lãnh đạo “lì xì” cho nhân viên đầu năm, xong rồi ai vào công việc nấy. Các hệ thống máy đã nổ, guồng máy đã chạy, không có bất cứ một ai có thể trì hoãn công việc của mình. Cho nên, có vẻ như câu nói: “Ra quân làm việc từ ngày đầu tháng đầu” đúng với ngành công nghiệp hơn là với khu vực công và các cơ sở sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ. Nhưng nên nhớ một điều rằng - sự tích cực đối với công việc là tiền bạc của khối kinh tế, là tính chuyên nghiệp của khối thực hiện nhiệm vụ cung cấp dịch vụ công. Mà dịch vụ công thì liên quan mật thiết đến doanh nghiệp và người dân.
NGUYÊN LÊ