Hôm mới đây về Phú Vang, gặp anh Dũng, Trưởng phòng Văn hóa Thể thao Du lịch huyện, tôi được rủ về bến đò Trường Hà xưa ăn cháo cá vược. Ngày đông mưa và lạnh buốt, nhìn ra phía trước sông nước mênh mông, ăn tô cháo cá vược nóng hổi và béo ngậy, cái cảm giác thơm ngon của chén cháo cá kình hơn 20 năm trước bỗng như trở về với tôi.

Người Thừa Thiên Huế mình từng có câu “Cá Tam Giang là cá vua ăn” để tự hào chỉ về mùi vị thơm ngon của tôm cá nơi vùng đầm phá quê mình. Thì ra, tôi đã được ăn cái món vua “ngự” một thời kia. Đọc sách, tôi được biết, với đến 223 loài cá, bao gồm cá nước lợ lẫn cá có nguồn gốc biển (sống ở gần cửa cửa biển), cá nước ngọt (sống ở gần các cửa sông) và di cư (theo mùa), vùng đầm phá Tam Giang- Cầu Hai tự hào là nơi có nguồn cá tôm phong phú và đa dạng bậc nhất nước. Đủ các loại thế kia, vậy nhưng tất cả đều có chung một điểm là thơm ngon. Có thể kể ra cả danh sách dài, bên cạnh con cá kình và cá vược vừa nêu là cá dìa, cá dầy, cá đối, cá hanh, cá bống, cá chình, cá nâu, cá hồng...Toàn là những thức ăn sang trọng gắn liền với thực đơn của nhà hàng, khách sạn.

Cái thú ăn bộ lòng cá dìa của đôi vợ chồng người Úc kia năm nào sẽ rất khó khăn bởi giờ đây khi mà phong trào nuôi cá trên phá đang rất phát triển với những loại thức ăn bột cá chế biến có sẵn và nguồn cá tự nhiên đang cạn dần như nhiều lời cảnh báo. Thế nhưng, vẫn còn đó hình ảnh con cá vùng đầm phá Tam Giang- Cầu Hai một thời “tiến vua”, được xem như biểu tượng và niềm tự hào của vùng nước Thừa Thiên.

Đan Duy