Nắng xiên qua mái lá, hắt lên bức tường cổ kính loang lổ màu rêu. Nắng chạy dài trên mái ngói lưu ly, phủ lên lầu son gác tía thứ ánh sáng rực rỡ ươm vàng. Sớm mai, dạo bước quanh Hoàng cung, nghe vạt nắng lách tách lách mình qua kẽ lá, nhảy nhót trên những con đường lát gạch quanh co. Vọng trong tiếng gió vi vút của sớm xuân se se gió lạnh, chợt nghe bước chân người xưa như vọng về trên từng viên gạch phủ kín màu rêu. Sớm mai, sương giăng tơ trắng muốt trên từng ô gạch cũ, bỗng thấy hương xuân phấp phới trên từng chồi non ngọn cỏ quanh mình.
Ngày xuân, đi dạo Hoàng cung, ngắm nhìn ngọn nắng rực vàng vắt mình dọc trường lang đỏ tía. Nắng rải mình trên những thảm cỏ xanh ngắt. Nắng vươn trên những nụ hoa vừa he hé. Nắng phơi mình trên những bức tường loang lổ rêu phong. Nắng xóa đi cái u tịch trầm mặc cổ kính của cung điện đền đài. Và dưới nắng, vạn vật bỗng nhiên bừng bừng sức sống. Giống như khi đứng trước cổng Hiển Lâm Các, nhìn cây bàng đang trút bỏ lớp áo đỏ ối dưới ngọn nắng vàng mơ mà biết sự sống đang kéo về trên từng lớp vỏ sần sùi xám bạc. Hay lúc đứng bên sân Duyệt Thị Đường, nhìn cây phượng già đã trơ trụi lá lúc đông qua, vậy mà chỉ cần nhìn cái thảm hoa dại tím rịm trải dài miên man dưới gốc lại khiến người ta nghĩ mãi về sự sinh sôi nảy nở diệu kỳ. Đi dọc Hoàng cung trong một ngày đầy nắng, thấy lòng bỗng nhẹ nhõm vô cùng, khác xa với vẻ uy nghi thâm trầm vốn có.
Có lần, tôi dẫn ngoại vào thăm Đại Nội. Đi giữa mùa xuân, nên cỏ cây xanh mướt giữa đất trời. Nhìn những thảm cỏ xanh ngắt trải dài ngút ngàn phía trước, ngoại tôi lại nghĩ mãi đến những cánh đồng xanh thẳm trải dài tít tắp ở quê nhà. Mùa này, những thửa đậu đã lên xanh ngắt, đậu xanh, đậu đỏ, đậu phụng cũng lúp xúp xanh mướt như những thảm cỏ trải dài trong cấm cung. Ngoại xuýt xoa khi nhìn vạt hoa nắc nẻ nở tím rịm dưới chân thành, hoa trai điểm tím phơn phớt cho vạt cỏ thêm tươi. Những vạt cỏ xanh rì dưới nắng xuân vàng ruộm vậy mà khiến lòng ngoại thư thái như ở quê nhà. Nghe hương cỏ thơm lừng trong nắng, hương hoa dại ngai ngái mà ngỡ như đang đứng trên cánh đồng quê vi vu tiếng gió.
Tôi có người bạn, lần nào ghé Huế, cũng muốn vào thăm Đại Nội. Đền đài, lầu các vẫn y nguyên, chỉ có lòng người là thay đổi. Nên lần nào dạo quanh Hoàng cung, bạn cũng say sưa ngắm rồi suýt xoa không dứt. Hoàng cung rộng lớn, vậy mà bạn đi mãi, đi hoài cũng không thấy chán. Một lối rêu xanh, một bức tường loang lổ màu thời gian, một khung cửa gỗ đã úa màu, một mái ngói cũ cũng khiến bạn dừng lại ngắm mãi rồi thổn thức. Giống như lúc ngồi nơi thềm cũ phủ đầy rêu bên hồ Ngọc Dịch, ngắm dòng nước xanh ngắt, đàn cá lượn lững lờ, lại không thôi nghĩ đến, có giai nhân nào từng ngồi đây, ngắm mây bay hòa trong bóng nước mà khóc than phận mình.
Bước đi thật chậm trên những lối rêu xanh mướt. Nghe nắng vàng đổ mật trên thềm. Xuân xưa, chẳng biết giai nhân nào từng dạo bước qua, có từng giấu đi giọt nước mắt cô đơn khi đứng giữa trời xuân rực rỡ. Để hôm nay, khi đứng nơi này, giữa Hoàng thành rộng lớn, giữa bầu trời xanh ngắt và mặt đất nở đầy hoa, giữa hương xuân ngập tràn cây cỏ, chỉ thấy Hoàng cung lạnh lẽo thuở nào cũng bừng lên sự sống. Sự sống len trong từng cơn gió, theo từng vạt nắng, cứ trải dài mãi đến muôn nơi.
LÊ HÀ