Một số trang của tập thơ thời Tự Đức năm Kỷ Mão (1879)

Đây là tập thơ được viết bằng chữ Hán, khổ 14x26cm, có trên 30 bài thơ nhưng không đề tên tác giả. Tuy nhiên qua nội dung tập thơ thì được biết bài thơ “Xuân hứng” viết dưới đời vua Tự Đức “Tự Đức Kỷ Mão niên” (1879). Chúng tôi xin phiên dịch bài thơ “Xuân hứng”:

- Phiên âm: Xuân hứng

Vạn giải thanh phong thôi lạp khứ

Sổ thanh đề điểu tống xuân lai

Ngâm thành bích thượng thi tam thủ

Hứng đáo nhàn trung tửu sổ bôi

Bạch phát sổ hành tần đối kính

Thanh tâm nhất điểm vị toàn hôi

Lập khan thi tập thường phi duyệt

Đình thượng phong cao nguyệt chiếu hoài

Bài “Xuân hứng”​

-  Dịch nghĩa: Cảm hứng mùa xuân

Gió mát giúp tiêu sầu, năm đã hết

Vài tiếng chim hót báo hiệu xuân đến

Làm ba bài thơ ghi lên vách

Nhấm vài chén rượu hứng gặp nhàn

Soi gương thấy tóc bạc thêm vài sợi

Gẫm lòng mới thấy chưa gì mãn nguyện

Đọc tập thơ thường thấy lòng thanh thoát

Gió lộng ngoài sân trăng soi sáng trên cao

- Dịch thơ:

Gió mát vơi sầu năm đã hết

Tiếng chim thánh thót báo xuân sang

Ba bài thơ cảm ghi lên vách

Đôi chén rượu vui hứng lúc nhàn

Từng thấy trong gương sương lốm đốm

Lặng nghe chút dạ giấc mơ màng

Trang thơ lần giở hồn lai láng

Sân trước trăng cao gió lướt ngang

                                                 Phan Đăng dịch

Bài thơ “Xuân hứng” viết trên giấy dó có cách đây 143 năm nên màu giấy đã ngả ố, nhưng qua câu chữ - Mùa Xuân là nguồn cảm hứng vô tận của các thi sĩ, là đời sống tinh thần của một thời đã qua.

Bài, ảnh: Hồ Vĩnh