Nguy cơ tái bùng phát dịch cúm gia cầm – kỳ 2: Gặp khó trong ngăn chặn vận chuyển gia cầm lậu

Mắt thấy, tai nghe...

Chỉ vài giờ đồng hồ có mặt tại các chợ An Lỗ, Phò Trạch (huyện Phong Điền), hay chợ Quảng Thọ, chợ Sịa (huyện Quảng Điền)... chúng tôi bắt gặp nhiều chuyến xe chở từng sọt gà, vịt luồn lách các lực lượng chức năng, dễ dàng đưa vào các chợ tiêu thụ. Quan sát kỹ, tất cả các sọt gia cầm có đến hàng trăm con đều chưa qua kiểm dịch. Tiếp cận với những người vận chuyển gà vào chợ An Lỗ tiêu thụ để khai thác những thông tin cần thiết là không dễ, thậm chí nhiều người từ chối không cung cấp. Chúng tôi bắt chuyện một số lái buôn gia cầm để hỏi các thủ tục được qua chốt, đưa vào chợ tiêu thụ thì không một ai xuất trình. Nhiều người dân, hay các tiểu thương tại chợ An Lỗ tiết lộ, trong số hàng chục sọt gia cầm bán tại chợ mỗi ngày, có không ít số lượng gà, vịt được vận chuyển lậu từ các tỉnh khác đến, trong đó có tỉnh Quảng Trị đang có dịch (!?)

Những sọt, se chở gia cầm như thế này dễ đang luồn lách vào chợ tiêu thụ

Trong số 22 tỉnh, thành đang có DCGC, trong đó Quảng Trị là tỉnh giáp ranh với huyện Phong Điền nên nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh rất cao. Ngoài yếu tố thời tiết phức tạp, ẩm thấp, chăn nuôi nhỏ lẻ không an toàn, việc vận chuyển gia cầm lậu từ Quảng Trị và một số tỉnh vào địa bàn tiêu thụ đang là mối lo ngại. Theo phản ánh của một số người dân các xã Phong Bình, Phong Chương, Phong Hòa..., thỉnh thoảng họ bắt gặp tình trạng vận chuyển gia cầm bằng xuồng, từ Quảng Trị qua sông Ô Lâu đưa vào địa bàn huyện Phong Điền tiêu thụ. Từ huyện Phong Điền, các lái buôn vận chuyển gia cầm bằng xe máy, qua các tuyến đường tắt, tỉnh lộ, huyện lộ đưa đến các địa phương khác tiêu thụ một cách dễ đàng. Giá gà, vịt nhập từ Quảng Trị thường thấp hơn từ 5-10 ngàn đồng/kg nên thu hút nhiều người mua. Công tác kiểm tra, giám sát, ngăn chặn tình hình vận chuyển gia cầm lậu vẫn còn nhiều kẽ hở, hạn chế nhất định.

Phòng chống nhập lậu...

Thời gian qua, Chi cục Thú y thành lập các chốt kiểm dịch ở phía bắc thuộc xã Phong Thu (huyện Phong Điền) và phía nam, trên Quốc lộ 1A thuộc huyện Phú Lộc. Tại mỗi chốt đều có từ 3-5 cán bộ thú y, phối hợp với các lực lượng quản lý thị trường, công an nhằm tổ chức ngăn chặn các phương tiện vận chuyển gia cầm đi qua địa bàn tỉnh để kiểm tra, tiêu độc khử trùng, xử lý vi phạm. Ngoài trực chốt 24/24 giờ, các lực lượng phân công tuần tra trên các tuyến quốc lộ và một số đường “xung yếu”, ngăn chặn kịp thời các trường hợp vận chuyển gia cầm lậu; kiểm dịch và kiểm tra các thủ tục liên quan... Mặc dù đã có nhiều nỗ lực, nhưng do lực lượng mỏng nên công tác tuần tra, kiểm soát hạn chế.

Đội ngũ thú y cấp tỉnh rất mỏng nên chỉ đáp ứng nhiệm vụ trực chốt, kiểm soát trên tuyến Quốc lộ 1A. Công tác tuần tra, kiểm soát trên các tuyến huyện lộ, tỉnh lộ, đường tắt tại các địa phương vẫn còn buông lỏng. Trong khi đó, tình trạng vận chuyển gia cầm lậu ngày càng tinh vi hơn, thường quan sát các lực lượng sơ hở, hoặc vận chuyển vào đêm khuya nên khó phát hiện, ngăn chặn để xử lý. Ông Trần Quốc Sửu, Trưởng phòng Dịch tễ - Chi cục Thú y tỉnh cho biết, thêm trở ngại lớn là việc kiểm tra, giám sát tại các tuyến đường ở các huyện, thị xã, các địa phương chưa có sự quyết tâm vào cuộc của cán bộ thú y, ban ngành chức năng cơ sở. Các lực lượng cơ sở chưa phát huy vai trò, trách nhiệm trong giám sát tình hình vận chuyển tại địa bàn phụ trách. Chế độ chính sách cho lực lượng làm nhiệm vụ phòng chống dịch còn hạn chế nên họ chưa thật sự tâm huyết, nhiệt tình trong công việc.

Ngăn chặn tình trạng nhập gia cầm lậu một cách hiệu quả, ngoài công tác kiểm tra, giám sát trên tuyến Quốc lộ 1A cần quan tâm tại các tuyến tỉnh lộ, huyện lộ và các tuyến đường “xung yếu” tại các địa phương. Các ban, ngành cấp trên có sự điều hành, chỉ đạo lực lượng cơ sở một cách sâu sát; cần phối hợp, vào cuộc của cả hệ thống chính trị cơ sở, như công an, các hội, đoàn thể... trong việc giám sát, phát hiện và ngăn chặn trường hợp vi phạm. Cán bộ thú y cơ sở phát huy vai trò, trách nhiệm trong công tác phòng chống dịch. Đây là lực lượng quan trọng, góp phần ngăn chặn dịch tái bùng phát một cách hiệu quả nên cần tăng cường chế độ chính sách thỏa đáng. Tập huấn nâng cao kỹ năng cho cán bộ cơ sở, nhận thức của người dân tham gia phòng chống dịch cũng là vấn đề cần quan tâm. Người dân khi phát hiện các trường hợp vi phạm cần báo kịp thời đến các cơ quan chức năng xử lý...