Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam Lê Quang Đạo tiếp đoàn đại biểu Mẹ Việt Nam Anh hùng năm 1998. Ảnh: TL
Hơn 60 năm hoạt động cách mạng, được trao nhiều trọng trách, ông đã có nhiều công lao to lớn đối với sự nghiệp cách mạng Việt Nam, là nhà lãnh đạo có uy tín lớn của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.
Anh cả của ngành Tuyên huấn
Sinh ra và lớn lên ở một vùng quê giàu truyền thống cách mạng, đồng chí Lê Quang Đạo sớm giác ngộ và được kết nạp vào Đảng từ năm 19 tuổi, được trực tiếp làm việc với các nhà hoạt động chính trị lớn của Việt Nam như Trường Chinh, Hoàng Văn Thụ, Hoàng Quốc Việt, Nguyễn Văn Cừ...
Những năm 1943-1948, ông được Trung ương Đảng và Bác Hồ giao nhiều trọng trách, từng làm Bí thư Ban cán sự Đảng các tỉnh Bắc Ninh, Phúc Yên; Xứ ủy viên, Thường vụ Xứ ủy Bắc Kỳ; Bí thư Thành ủy Hải Phòng và ba lần giữ cương vị Bí thư Thành ủy Hà Nội.
Trong thời điểm cách mạng non trẻ, ông đã có nhiều đóng góp trong công tác tuyên truyền, tổ chức quần chúng ở vùng căn cứ, đẩy mạnh hoạt động của các tổ chức cứu quốc, củng cố chính quyền, xây dựng lực lượng vũ trang; trực tiếp lăn lộn với trí thức, học sinh, sinh viên xây dựng các tổ chức quần chúng ủng hộ và tham gia cách mạng.
Trong những năm ác liệt nhất của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, đồng chí Lê Quang Đạo được Quân ủy Trung ương giao phụ trách công tác Đảng, công tác chính trị trong các chiến dịch lớn, vào những thời điểm quyết liệt, như: Phó Chủ nhiệm chính trị chiến dịch Biên giới (1950); Phó Chủ nhiệm chính trị chiến dịch Điện Biên Phủ (1954); Bí thư Đảng ủy, Chính ủy chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh (1968), chiến dịch Đường 9 - Nam Lào (1971), chiến dịch Đường 9 – Quảng Trị (1972); Giám đốc kiêm Bí thư Đảng ủy Học viện Chính trị quân sự (năm 1973)....
Trên các cương vị được giao, ông luôn đi sát mặt trận, bám sát chiến trường, nắm chắc diễn biến của từng trận đánh, gần gũi chiến sĩ, phát huy tinh thần tập thể, dân chủ, động viên bộ đội quyết tâm chiến đấu, cùng cán bộ, chiến sĩ quân đội lập nên nhiều chiến thắng vẻ vang, góp phần vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc. Ông được phong hàm Trung tướng năm 1974.
Sinh thời, Đại tướng Võ Nguyên Giáp từng nhận xét: “Đồng chí Lê Quang Đạo là một cán bộ lãnh đạo có đức độ và tài năng. Anh đã đem hết sức lực, tâm hồn và trí tuệ xây dựng và chỉ đạo ngành tuyên huấn quân đội; là một nhà hoạt động tư tưởng và văn hóa xuất sắc của quân đội và của Đảng...”. Ông cũng được mệnh danh là “Anh cả của ngành tuyên huấn quân đội Việt Nam".
Tấm gương của một nhà lãnh đạo tận tụy, liêm chính
Đất nước thống nhất, bằng năng lực và phẩm chất cách mạng ngời sáng, đồng chí Lê Quang Đạo tiếp tục có nhiều cống hiến cho đất nước, Nhân dân, đặc biệt trong những năm đầu đất nước đổi mới.
Với cương vị Trưởng ban Khoa giáo Trung ương, ông đã quan tâm đề xuất đổi mới nghiên cứu khoa học, coi trọng bồi dưỡng và sử dụng nhân tài, nhất là đội ngũ trí thức, trí thức trẻ; cùng tập thể lãnh đạo, cán bộ Ban Khoa giáo Trung ương tổ chức nhiều buổi tọa đàm, hội thảo, gặp gỡ để lắng nghe ý kiến tâm huyết, trí tuệ của nhân sĩ, trí thức, nhà khoa học, góp phần tìm ra giải pháp tháo gỡ tình hình khó khăn, đưa đất nước thoát ra khỏi khủng hoảng.
Năm 1987, được bầu giữ chức vụ Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, ông đã có nhiều đóng góp quan trọng vào việc đổi mới sâu sắc, toàn diện tổ chức hoạt động của Quốc hội. Hoạt động thảo luận, chất vấn của Quốc hội thực sự dân chủ, đổi mới đã phát huy trí tuệ của các đại biểu, góp phần vào công cuộc đổi mới, xây dựng đất nước.
Với 17 năm tham gia Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và 5 năm giữ chức vụ Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (1994 - 1999), đồng chí Lê Quang Đạo đã có nhiều đóng góp trong xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc. Năm 1993, ông đã cùng cán bộ, Đảng đoàn Mặt trận tham mưu ban hành Nghị quyết 07 ngày 17/11/1993 về “Đại đoàn kết dân tộc, tăng cường Mặt trận dân tộc thống nhất trong tình hình mới”-một nghị quyết tạo bước ngoặt cho đại đoàn kết dân tộc và công tác Mặt trận trong công cuộc đổi mới đất nước.
Với tư cách là Trưởng Ban soạn thảo Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, ông cũng đã dốc sức cùng tập thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được Quốc hội khóa X, kỳ họp thứ 5 nhất trí thông qua. Đây là công trình lớn cuối cùng của ông cống hiến cho Đảng, Nhà nước, Mặt trận và Nhân dân ta trước lúc ra đi, góp phần thiết thực nâng cao vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong sự nghiệp đổi mới đất nước, thực hiện dân chủ xã hội chủ nghĩa, tăng cường mối liên hệ mật thiết giữa Nhân dân với Đảng và Nhà nước, phát huy tinh thần yêu nước, truyền thống đại đoàn kết dân tộc, bảo vệ vững chắc Tổ quốc và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Suốt đời hy sinh cho cách mạng, ông còn là tấm gương của một nhà lãnh đạo tận tụy, khiêm tốn, liêm khiết. Trong bất cứ hoàn cảnh nào, ông luôn gần gũi đồng chí, đồng bào. Đó là kết tinh chủ nghĩa nhân văn của một con người mang trong mình những tố chất đoàn kết dân tộc, một người cộng sản đầy bản lĩnh, một nhà lãnh đạo thấm nhuần sâu sắc tư tưởng và đạo đức Hồ Chí Minh. Ông là tấm gương mẫu mực cho các thế hệ mai sau về thực hành cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.
NHẬT NGUYÊN