Nhiệm vụ quan trọng
Tôi biết ông qua câu chuyện của Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Phú Lộc-Lê Đức Thịnh. Ở tuổi 82, 56 tuổi đảng hai tai không còn nghe rõ, thế mà khi nhắc đến đảo Cồn Cỏ, câu chuyện của ông cứ dài mãi, dài mãi...
Bồi hồi nhắc đến từng danh hiệu đã lập công trong thời hiểm nguy, gian khó
Là du kích địa phương, năm 1954, sau Hiệp định Giơnevơ, ông Thuyết tập kết ra Bắc ở Nghệ An học tập, huấn luyện súng cối ở Đại đội 4, Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 269. Đến năm 1957, thời điểm cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước bắt đầu vào thời kỳ ác liệt, ông được điều vào Đại đội Vận tải đường biển số 27, là một trong những đơn vị vận chuyển đưa quân, hàng hóa tiếp tế nguồn sống cho đảo Cồn Cỏ.
Hồi đó, đảo Cồn Cỏ là điểm đối đầu giữa lực lượng 2 miền Nam- Bắc. Nếu để Cồn Cỏ rơi vào tay địch, chúng sẽ xây dựng căn cứ quân sự, cản trở giao thông tiếp tế từ Bắc vào Nam và là căn cứ quân sự, làm bàn đạp đánh phá ra miền Bắc. Với tầm quan trọng đó, Cồn Cỏ trở thành mục tiêu đánh phá ác liệt của đế quốc Mỹ bằng tàu chiến, máy bay và cả biệt kích người nhái liên tục tấn công, bao vây đảo suốt ngày đêm.
Lật lại những trang nhật ký đã nhòe mực, ông nói, không ngày nào ngơi nghỉ tiếng súng đánh phá trên biển đảo Cồn Cỏ và đất liền. Đại đội Vận tải 27 hồi đó có 12 thuyền nhưng chỉ là những thuyền buồm, 6 mái chèo với tải trọng từ 6-10 tấn nên việc tiếp tế cho đảo gặp rất nhiều khó khăn. Sự an toàn cho những chuyến hàng ra đảo không nói trước điều gì vì lúc nào trước mặt cũng là kẻ thù với tàu lớn, vũ khí hiện đại, còn đại đội của ông chỉ là những con thuyền thô sơ.
Theo ông Thuyết, từ đất liền ra đảo khoảng 30 cây số theo đường chim bay. Mỗi chuyến cũng mất cả ngày đêm khi trời quang mây tạnh; nếu không phải mất 4-5 ngày. Đã có những chuyến, 12 thuyền ra đi nhưng chỉ có 4 chiếc thoát khỏi vòng vây dày đặc của địch. Vì vậy mỗi chuyến đi anh em trên thuyền luôn nguyện thề đồng cam chịu khổ, khi bất trắc xảy ra phải quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh. Mất người, mất thuyền không lo, nhưng đau buồn là hàng hóa không kịp tiếp tế ra đảo phục vụ anh em chiến đấu. Vì vậy việc bảo vệ hàng hóa an toàn là nhiệm vụ hết sức quan trọng mà ông Thuyết cùng đồng đội suốt trong những năm tháng dài luôn trăn trở.
Người lính kiên trung
Nhân lúc ông hào hứng, tôi hỏi: Kỷ niệm nào thời đó đến bây giờ ông nhớ mãi. Ông bảo: Nhiều lắm, nhưng điều không phai trong tâm trí tôi là vào cuối tháng 5/1965, sau khi đoàn chở hàng hóa ra đảo an toàn. Đến 21 giờ hôm sau quay vào bờ, nhưng đi được 7-8 hải lý bất ngờ gặp gió lớn và giông. Không thể tiếp tục, đoàn thuyền đành quay lại đảo theo lệnh. Đợi đến 24 giờ, hết sóng gió, đoàn dong thuyền vào, nhưng đi được nửa đường lại bị tàu địch phát hiện bao vây, bắn chìm. Lúc này nhiều đồng đội mất tích do lật thuyền, mất phao, có người dạt vào tận cửa Thuận An, Tư Hiền - Thừa Thiên Huế.
Vụ ấy, ông bị địch bắt. Ông Thuyết đã tráo tên thật, khai mình là Nguyễn Thạnh, một ngư dân đánh cá trên biển gặp nạn nhưng địch không tin nên đã tra tấn hành hạ dập tay, dập chân và gãy cả răng. Không nắm được thông tin gì, chúng đã đưa ông vào Đà Nẵng giam cầm hơn một tháng. Sau đó, chúng chuyển ông vào nhà tù chính trị Biên Hòa, Đồng Nai rồi Sài Gòn. Năm 1967, chúng đưa ông ra biệt giam ở đảo Phú Quốc. Ông lúc này gần như mất hết sức lực và trí nhớ. Năm 1974, chúng trả tự do cho nhiều chiến sĩ, trong đó ông Thuyết cũng được trở về đất liền, an dưỡng tại tỉnh Quảng Ninh.
Sau ngày đất nước hoàn toàn giải phóng, vào năm 1976, ông cùng gia đình trở về quê. Ông lại nhận nhiệm vụ mới là Chủ nhiệm HTX ngư nghiệp Bình Dương (Lộc Vĩnh, Phú Lộc), đưa phong trào khai thác thủy sản địa phương phát triển mạnh mẽ. Sau đó, ông được tín nhiệm chức vụ Bí thư Đảng ủy xã, rồi Chủ tịch Hội chất độc da cam và hiện nay là Chủ tịch Hội tù yêu nước xã Lộc Vĩnh. Hiện nay, ông sống thanh bạch giản dị cùng người bạn đời - bà Đỗ Thị Quế. Hai ông bà chỉ có một người con trai hiện là cán bộ ngân sách của xã Lộc Vĩnh. Mong muốn của ông bây giờ là có sức khỏe, để ông bà tự chăm sóc nhau, không làm phiền đến con cháu.
Trong suốt buổi trò chuyện, chúng tôi biết những thước phim về quá khứ hào hùng đang từng phút, từng giờ thức dậy trong ông. Quá khứ hào hùng ấy sẽ sống mãi khi từng ngày, từng tháng trên bức tường trong căn phòng ấm áp của ông, những tấm huân, huy chương, bằng khen luôn treo ở vị trí trang trọng.
Bài, ảnh: Minh Văn