50 năm chờ một ngày này
Vừa hoàn thành chiếc chiêng gò bằng tay có đường kính 1,5m, người thợ cao niên Nguyễn Văn Thùy thở phào nhẹ nhõm. Ông như trút được gánh nặng trên vai sau gần 30 ngày căng thẳng. Tay mân mê chiếc chiêng, ông kể: “50 năm làm nghề, chưa khi mô làm sản phẩm để đời ưng ý như ri. Tui mang hết bí quyết cha ông truyền lại để hoàn thành chiếc chiêng. Nó mang theo tâm tư, tình cảm của gia đình tui mừng Đại lễ dân tộc”.
Chiếc chiêng độc đáo nói trên được ông Thùy và 5 thợ lành nghề là con cháu trong gia đình thực hiện theo đặt hàng của Hiệâp hội thủ công mỹ nghệ làng nghề Hà Nội. Chiêng nặng 50 kg, được làm từ nguyên liệu đồng tấm. Thành chiêng dày 21 cm, hai bên chạm hình rồng vờn mây; phía trên là Quốc huy, phía dưới là hình ảnh Quốc tử giám. Mặt trước chiêng có dòng chữ: Đại khí dấu ấn tâm linh 1.000 năm thăng Long – Hà Nội. Làm chiêng loại này tốn nhiều công, riêng khâu vô lửa phải tiến hành 10 lần; chạm khắc mất hai tuần. “Chỉ riêng việc lên ụ và thẩm âm kéo dài 10 ngày. Đây là công đoạn khó nhất, ngay cả con trai tôi lành nghề vẫn chưa đạt chuẩn thẩm âm. Lĩnh vực này thuộc về năng khiếu mỗi người, không ai dạy cho mà phải tự học lấy. Tay búa nặng nhẹ, chỉnh âm trầm, thanh thể hiện trình độ người thợ. Nếu chiêng không lên tiếng hay thì coi như sản phẩm này bỏ đi”, ông Thùy kể.
Ông Thuỳ bên chiếc chiêng gò bằng tay.
Anh Bùi Văn Phú, thành viên Ban chấp hành Hiệp hội làng nghề Đúc TP Huế nhận xét: “Sản phẩm độc đáo này được gò bằng tay chứ không phải đúc khuôn như thông thường. Đáng quý hơn, nó được đôi tay một trong những người thợ gò hiếm hoi ở Huế thực hiện. Chiêng khổng lồ này có tiếng ngân trong 10 giây, tuổi thọ chiêng kéo dài 70-80 năm. Tôi tìm trên mạng thì đây là chiếc chiêng gò bằng tay lớn nhất Việt Nam tính đến thời điểm này. Đó cũng là niềm tự hào cho làng nghề xứ Huế”.
Trống Trường Sơn cao 2,8m
Một đôi trống cao 2,8m, đường kính 2,2m do cơ sở trống Trường Sơn tại Huế thực hiện theo đơn đặt hàng cũng là sản phẩm cung tiếng mừng Đại lễ thu hút sự quan tâm của nhiều người. Theo anh Phạm Chí Lương, người trực tiếp làm trống, gia đình anh khá nổi tiếng trong làng nghề trống nên mới được khách hàng tin cậy tìm đến. Trước khi nhận làm đôi trống khổng lồ này, cha anh, ông Phạm Chí Thảo đã làm một chiếc trống 2,6m, đường kính 2,0m mừng Đại lễ 990 năm Thăng Long, Hà Nôi. Chiếc trống này hiện đặt tại Quốc tử giám.
Mỗi chiếc trống cần 60 dăm trống và hai tấm da trâu kích thước lớn. Nguyên vật liệu để làm ra sản phẩm tương xứng cực kỳ khó khăn. “Tôi phải đi nhiều tỉnh thành mới tìm được những cây mít cổ thụ. Sau đó còn ra Hải Phòng tìm da trâu loại 5, 6 năm tuổi, đen bóng và dày. Đây là hai loại vật liệu đặc biệt để làm nên chiếc trống hoàn mỹ và có tiếng vang xa nên tôi phải lựa chọn rất kỹ”, anh Lương nói.
Được sự tư vấn, hướng dẫn của người cha tại quê nhà, anh Lương cùng 10 thợ khác đang khẩn trương hoàn thành những công đoạn ghép dăm cuối cùng trước khi tiến hành căng da. Một người thợ tham gia làm trống phục vụ đại lễ bật mí: “Khó nhất là phần căng da, phải đạp cho giãn da, rồi còn bào dày mỏng để lên tiếng cho vang. Với loại trống này, đánh một tiếng cả thành phố mình đều nghe được”.
Anh Lương tâm sự: “Nghề làm trống ở gia đình tôi duy trì đến đời thứ ba. Một chiếc trống hiện đã bàn giao cho khách hàng chuyển đi Hà Nội. Tôi rất vinh dự khi tự tay làm chiếc trống lớn như thế này. Hy vọng nó sẽ ngân vang cũng với những âm thanh vui chào mừng đại lễ”.
L.Tuệ