ClockThứ Bảy, 21/05/2016 14:27

Nợ bảo hiểm xã hội gia tăng: “Nhờn thuốc”?

TTH - Nợ đọng bảo hiểm xã hội (BHXH) của nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh không còn là chuyện mới. Con số nợ cứ ngày càng gia tăng và nối dài thêm trong danh mục của cơ quan bảo hiểm.

Trốn đóng bảo hiểm xã hội sẽ bị khởi tố

Tăng số đơn vị và số tiền nợ đọng

Thống kê của BHXH tỉnh cho thấy, tính đến 31/3, có gần 2.000 đơn vị (chiếm tỷ lệ 63%)  nợ BHXH, BHYT, BHTN với tổng số tiền lên đến trên 143 tỷ đồng, tăng gần 11% so với cùng kỳ năm trước. Các đơn vị nợ chủ yếu rơi vào khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh, với số nợ lên đến 102,407 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 71% trên tổng số nợ. Những con số trên cho thấy, xu hướng nợ đọng BHXH ngày càng gia tăng cả về số đơn vị sử dụng lao động và cả tổng số nợ đọng, gây ảnh hưởng trực tiếp đến quỹ BHXH, BHYT. Lý giải nguyên nhân của thực trạng này, ngoài một số DN gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh thì lãi suất tiền phạt chậm đóng BHXH còn thấp và các chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe… Theo quy định, DN chậm đóng BHXH từ 30 ngày trở lên sẽ phải trả lãi bằng với lãi suất đầu tư của BHXH Việt Nam, hiện là 0,988%/tháng, tương ứng khoảng 11,8%/năm. So với vay ngân hàng, mức lãi này vẫn còn “dễ chịu” nên nhiều DN chây ì vì chậm đóng BHXH sẽ có lợi hơn đi vay. Hơn nữa, do người lao động chưa nhận thức rõ quyền lợi khi tham gia bảo hiểm mà chỉ quan tâm đến việc làm, vô tình tạo kẽ hở cho chủ doanh nghiệp vi phạm pháp luật về BHXH.

Người lao động mong muốn được đóng BHXH để yên tâm làm việc

Doanh nghiệp nợ BHXH kéo theo quyền lợi của người lao động bị xâm phạm nghiêm trọng. Khi doanh nghiệp nợ tiền đóng BHXH, BHYT thì người lao động sẽ không được xác nhận sổ BHXH để kịp thời hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp khi nghỉ việc. Bên cạnh đó, người lao động cũng không được hưởng các chế độ ngắn hạn như: ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các chế độ dài hạn như: hưu trí, tử tuất. Tuy nhiên, vì tính nhân văn, cơ quan BHXH vẫn linh động giải quyết kịp thời chế độ tuất cho thân nhân người lao động không may qua đời. Khi xảy ra “cơ sự”, người lao động mới tá hỏa bởi hàng tháng vẫn đóng BHXH đầy đủ. Điển hình, Công ty cổ phần Trường Phú có một lao động được Hội đồng Giám định y khoa kết luận tỷ lệ mất sức lao động là 82% chưa được chốt sổ cho nghỉ. Hay như Công ty cổ phần Chế biến lâm sản Hương Giang có tới 5 lao động nghỉ hưởng chế độ 1 lần nhưng chưa được giải quyết... Công ty cổ phần đầu tư phát triển Tâm Sinh Nghĩa với 65 trường hợp ốm đau, thai sản, nghỉ dưỡng sức chưa được giải quyết. Khi lao động phản ứng, một số doanh nghiệp buộc tạm ứng để chi trả các chế độ ốm đau, thai sản cho gần 190 lao động với số tiền trên 400 triệu đồng.

Theo đoàn kiểm tra liên ngành, việc tuân thủ pháp luật về BHXH của nhiều đơn vị sử dụng lao động chưa nghiêm. Nhiều doanh nghiệp đăng ký số người tham gia BHXH và mức tiền lương, tiền công tham gia BHXH thấp hơn so với tiền lương thực tế. Thậm chí, người lao động được tăng lương, doanh nghiệp vẫn không điều chỉnh mức lương tham gia BHXH. Ông Trần Văn Trung, Chánh thanh tra Sở Lao động TB&XH cho biết: “Thanh tra lao động đã ra khá nhiều quyết định xử phạt các đơn vị nợ BHXH hàng trăm triệu đồng, tuy nhiên, rất ít doanh nghiệp nộp phạt. Có đợt, ngành chức năng quyết liệt xử lý  với 7 doanh nghiệp nợ BHXH thì chỉ có 1 doanh nghiệp đồng ý trả nợ. Mặt khác, các kiến nghị sau thanh tra, kiểm tra vẫn chưa  giải quyết rốt ráo nên nhiều chủ doanh nghiệp không xem trọng việc thực hiện pháp luật về bảo hiểm xã hội và bảo đảm quyền lợi người lao động”.  

Doanh nghiệp lách nhiều cách

Khởi kiện các doanh nghiệp ra tòa là biện pháp cuối cùng nhằm bảo vệ quyền lợi cho người lao động trong nhiều năm nay song ít hiệu quả. Ngay khi lập hồ sơ khởi kiện, cơ quan BHXH thường gặp khó khăn do các đơn vị nợ không chịu ký vào biên bản đối chiếu, xác định công nợ. Thủ tục khởi kiện tương đối phức tạp, trong khi nhiều doanh nghiệp lại thiếu sự hợp tác; thời gian khởi kiện các doanh nghiệp vi phạm kéo dài. Khi toà án tổ chức hoà giải, xét xử, doanh nghiệp lại thường không đến theo yêu cầu, nên kết quả hoà giải thành công chiếm tỉ lệ không đáng kể. Thực tế, một số đơn vị nợ BHXH bị khởi kiện đã phá sản hoặc ngừng hoạt động do sản xuất kinh doanh thua lỗ, không còn khả năng trả nợ. Những trường hợp này rất khó để cơ quan BHXH có thể thu hồi được nợ kể cả khi đã có quyết định thi hành án. 

Để khắc phục tình trạng trên, BHXH tỉnh và Ngân hàng Nhà nước tỉnh đã xây dựng Quy chế phối hợp trích tiền từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp tiền BHXH chưa đóng, chậm đóng và tiền lãi phát sinh. Toàn tỉnh có trên 450 doanh nghiệp mở tài khoản tại Chi nhánh Vietcombank, Vietinbank, Ngân hàng Thương mại cổ phần Bưu điện – Liên Việt. Ba ngân hàng này trực tiếp thu BHXH ở các doanh nghiệp có số tiền  gần 100 tỷ đồng/ năm. Ông Trương Công Khả, Trưởng phòng thu BHXH cho hay: Dẫu có ký kết với các ngân hàng thu hồi nợ BHXH, tuy nhiên, đến thời điểm này các ngân hàng vẫn chưa thu hộ được đơn vị nào theo thể thức này vì số dư trong tài khoản không đủ để đóng BHXH.

BHXH đã công khai danh sách các đơn vị nợ BHXH trên các phương tiện thông tin đại chúng, song, tỷ lệ thu hồi nợ BHXH vẫn không nhiều. Trước tình thế doanh nghiệp nợ BHXH tràn lan, NLĐ đã tự tìm cách bảo vệ mình. Họ tìm hiểu kỹ về các chế độ chính sách lao động, Luật BHXH,  sau thời gian thử việc, đề nghị công ty làm thủ tục đăng ký BHXH; sau đó thường xuyên quan tâm về số sổ BHXH đã đăng ký ở đơn vị mình. Chị Nguyễn Ngọc Lan, công nhân dệt may làm ở Khu công nghiệp Phú Bài cho hay: Chúng tôi thường xuyên vào trang web của BHXH để theo dõi danh sách nợ BHXH. Nếu phát hiện ra đơn vị không đóng BHXH, chúng tôi sẽ có ý kiến, tránh tình trạng để lâu, tiền nợ BHXH tăng lên, đơn vị sẽ khó thanh toán. Bởi lẽ, hàng tháng chúng tôi đóng BHXH rất nghiêm túc nên không thể để tình trạng doanh nghiệp chiếm dụng quỹ BHXH.

Bài, ảnh: HUẾ THU

ĐÁNH GIÁ
Hãy trở thành người đầu tiên đánh giá cho bài viết này!
  Ý kiến bình luận

BẠN CÓ THỂ QUAN TÂM

Ngăn “làn sóng” rút bảo hiểm xã hội một lần

2 tháng đầu năm 2024 toàn tỉnh có gần 2.000 người làm thủ tục rút bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần; riêng tháng 2/2024 có gần 900 người, tăng 10,7% so với tháng trước. Đây là thực trạng đáng lo ngại, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động (NLĐ) mà còn ảnh hưởng chính sách an sinh xã hội trên địa bàn.

Ngăn “làn sóng” rút bảo hiểm xã hội một lần
Triển khai giải pháp nâng tỷ lệ người tham gia bảo hiểm

Sáng 18/1, Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh tổ chức hội nghị tổng kết công tác năm 2023 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2024. Tham dự có UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình; đại diện các sở, ban ngành và các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn.

Triển khai giải pháp nâng tỷ lệ người tham gia bảo hiểm
Return to top