Điều dưỡng hỗ trợ các bà mẹ
Nguồn dinh dưỡng quý giá
Trên giường bệnh của Khoa sản, người mẹ trẻ Nguyễn Thị Thời (xã Phú Lương, 27 tuổi) cho cô con gái nhỏ 3 ngày tuổi bú mẹ một cách thuần thục. Thời cho biết, là lần sinh đầu tiên nên em chuẩn bị khá kỹ và tìm hiểu đầy đủ những thông tin hữu ích về việc cho con bú sữa mẹ. Nhờ vậy, khi vào sinh và được bệnh viện hỗ trợ, Thời hoàn toàn không bỡ ngỡ.
“Nếu có thể chia sẻ với người nào đó chuẩn bị làm mẹ, em muốn họ càng thêm tin tưởng rằng, con được bú mẹ sớm ngay từ khi được sinh ra và bú hoàn toàn bằng sữa mẹ là tốt nhất. Việc này không khó nhưng lại là điều vô cùng quý giá mà mẹ có thể làm cho con”, Thời nói.
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nhưng không phải em bé nào cũng nhận được nguồn dinh dưỡng này ngay từ lúc vừa được sinh ra. Theo thống kê của ngành y tế, ở nước ta, 94% ca sinh diễn ra trong cơ sở y tế, nhưng chỉ có 27% trẻ được bú sớm một giờ đầu sau sinh. Nhiều bé không được hưởng trọn vẹn những giọt sữa non vô giá chỉ sản sinh trong 72 giờ vàng sau sinh. Có nhiều lý do khiến nhiều trẻ được tách mẹ sớm, có thể vì sức khỏe của mẹ, hoặc bé, đưa bé đi cân, hoặc tiêm vitamin K cho bé…
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ sơ sinh cần được da kề da với mẹ ít nhất 90 phút đầu sau sinh để ngăn ngừa nguy cơ hạ thân nhiệt và giảm nguy cơ tử vong. Trẻ được da kề da sẽ tăng tỷ lệ bú mẹ sớm trong vòng 90 phút đầu sau sinh lên trên 3 lần và việc bú sớm trong vòng một giờ đầu sau sinh giúp giảm 2 lần nguy cơ tử vong so với trẻ không được bú sớm.
Mỗi người mẹ đều sở hữu nguồn dinh dưỡng tốt nhất dành cho trẻ sơ sinh, nhưng nhiều người lại lo lắng nguồn sữa ấy không đủ cung cấp cho con trong những giờ đầu sau sinh. Vì vậy, khi nhập viện sinh con, họ mang theo cả sữa công thức, khiến việc vận động thực hành nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ khó khăn hơn. Thêm nữa, nhiều bà mẹ sinh mổ lo lắng thuốc kháng sinh có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa nên ngại cho con bú những giọt sữa đầu quý giá. Hiểu tâm lý đó, bác sĩ CKI. Nguyễn Văn Tín, Trưởng Khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản nói rõ, người mẹ sinh mổ hoàn toàn không phải lo lắng về việc đó. Bởi lẽ, khi chọn dùng những thuốc kháng sinh cho mẹ, bác sĩ đã tính toán đến độ an toàn cho bé và chọn loại thuốc không ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ.
Kiên trì mà thành công
Nuôi con bằng sữa mẹ không là nhiệm vụ của riêng người mẹ, mà cần có cả sự sẻ chia trách nhiệm và hỗ trợ từ các thành viên trong gia đình, cộng đồng, đặc biệt là các cơ sở y tế trong những ngày đầu sau sinh. Cơ sở y tế là nơi hỗ trợ người mẹ cập nhật và cung cấp thông tin, kiến thức về nuôi con bằng sữa mẹ từ khi làm hồ sơ sinh cho đến khi xuất viện. Việc này giúp mẹ hiểu rõ tầm quan trọng của việc cho con bú mẹ trong những giờ đầu sau sinh, cũng như cách để duy trì nguồn sữa, cho con bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu sau sinh và tiếp tục đến khi bé ít nhất được 24 tháng tuổi.
Theo bác sĩ Tín, một trong những yếu tố quan trọng để Trung tâm Y tế Phú Vang thực hiện thành công việc “thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc” là làm kiên trì và quyết liệt. Thực hiện chương trình, trung tâm có một nhóm tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ để hướng dẫn, giúp đỡ các mẹ ngay trong thời gian đầu họ mới sinh con ra. Nhiều mẹ khi mới sinh con sữa chưa về ngay hoặc về rất ít khiến dễ cho con uống thêm sữa ngoài. Nhờ thường xuyên có sự theo dõi sát, tư vấn và hỗ trợ kịp thời mà các mẹ dần thay đổi. Trường hợp nào sữa về khó khăn quá, đã có điều dưỡng hỗ trợ bồng trẻ xin sữa ở những bà mẹ sinh con sớm hơn, sữa nhiều hơn.
Mỗi năm, bình quân Trung tâm Y tế huyện Phú Vang đón khoảng 1.350 bà mẹ nhập viện sinh nở. Trong đó, khoảng 1.100 mẹ sinh thường, 250 mẹ cần can thiệp phẫu thuật và số còn lại phải chuyển viện tuyến trên. Với số lượng sản phụ đó, nhiều năm nay, Trung tâm Y tế Phú Vang đã xác định rõ trách nhiệm làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản. Thành công với danh hiệu “Bệnh viện thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc”, ông Trương Như Sơn, Giám đốc Trung tâm Y tế Phú Vang xúc động: “Chúng tôi đã từng loay hoay, không biết những việc tốt nhất để có thể làm. Nhưng qua chương trình này, chúng tôi càng quyết tâm cao hơn để các con có thể tiếp nhận những giọt sữa quý giá đầu tiên của mẹ, hỗ trợ các mẹ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong thời gian ở bệnh viện”.
“Bệnh viện thực hành nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc” là đề án do Bộ Y tế phối hợp với Chương trình Alive & Thirive Đông Nam Á. Trong cả nước, Bộ Y tế tổ chức đánh giá và ban hành quyết định công nhận danh hiệu cho 6 bệnh viện chuyên khoa phụ sản/sản - nhi đại diện các vùng/miền, gồm: Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, Bệnh viện Sản - Nhi Quảng Ninh, Bệnh viện Phụ sản - Nhi Đà Nẵng, Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện Hùng Vương, Bệnh viện Phụ sản thành phố Cần Thơ. Các bệnh viện còn lại do Sở Ytế các tỉnh, thành tổ chức đánh giá và ban hành quyết định công nhận.
Bài, ảnh: ĐỒNG VĂN