Cán bộ thú y kiểm tra dịch tễ trên gia cầm
Chủ quan, mất cảnh giác
Dịch CGC sau một thời gian khá dài tạm lắng, có thể vì thế mà nhiều hộ nuôi GC chủ quan, mất cảnh giác. Giữa những ngày hè, nắng nóng oi bức, nguy cơ dịch bệnh càng cao nhưng vẫn dễ dàng bắt gặp những đàn vịt, gà nuôi thả rông quanh vườn nhà, ao hồ, trên đồng...
Chị Trần Thị Gấm ở xã Quảng Lợi (Quảng Điền) bảo: “Gà nhà nuôi chỉ vài chục con để ăn, hoặc kỵ giỗ thì cần chi nhốt chuồng, không cần tiêm vắc xin”. Chị Gấm cũng không hề quan tâm đến vệ sinh, tiêu độc khử trùng (TĐKT) phòng ngừa dịch CGC cho đàn vật nuôi. Đàn gà, vịt của chị vẫn tìm kiếm thức ăn cùng với đàn chim di trú. Trong khi ngành thú y từng cảnh báo, chim di trú cũng là một trong những nguồn lây lan dịch CGC.
Một số chủ trang trại chăn nuôi GC cũng tỏ ra chủ quan, mất cảnh giác khi dịch CGC tưởng chừng như đã biến mất từ lâu. Một chủ trang trại nuôi GC quy mô lớn đến hàng ngàn con, có thời điểm 6.000-7.000 con ở vùng rú cát Quảng Điền cho rằng, không quan tâm mấy về dịch CGC vào lúc này. Thời điểm này chủ yếu thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng cho GC mà thôi.
Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Lợi, ông Phan Đăng Bảo thông tin, từ đầu mùa nắng nóng, địa phương cảnh báo và hướng dẫn người dân các biện pháp phòng ngừa dịch bệnh, nhất là dịch CGC nguy hiểm. Nhưng một bộ phận hộ chăn nuôi còn tỏ ra chủ quan, không tuân thủ quy định chăn nuôi an toàn, phòng ngừa dịch bệnh. Hầu hết các hộ nuôi nhỏ lẻ vài chục con không tiêm vắc-xin, nuôi thả rông và không thực hiện các biện pháp TĐKT.
Phó Trưởng phòng NN&PTNT huyện Quảng Điền, ông Phan Văn Lự khẳng định, đã có nhiều biện pháp, hướng dẫn người dân chăn nuôi GC an toàn sinh học. Một lượng lớn vắc-xin, hóa chất cũng hỗ trợ tận hộ dân triển khai phòng ngừa dịch CGC. Nhưng hơn ai hết, người dân phải chủ động mua vắc-xin, tự tiêm phòng, mua hóa chất vệ sinh, TĐKT, không thể trông chờ ỷ lại...
Đồng bộ các biện pháp phòng dịch
TS. Nguyễn Văn Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi - Thú y tỉnh khẳng định, CGC A/H5N8 thể độc lực cao có thể lây nhiễm vào địa bàn tỉnh bất cứ lúc nào nếu chủ quan, mất cảnh giác trong phòng ngừa dịch bệnh.
Các địa phương nằm dọc Quốc lộ 1A và những tuyến đường huyết mạch, hằng ngày có nhiều phương tiện vận chuyển GC, sản phẩm GC đi qua; trên địa bàn tỉnh hiện còn nhập một lượng lớn GC, sản phẩm GC ở nhiều tỉnh phía bắc vào tiêu thụ là những nguyên nhân dẫn đến nguy cơ dịch rất dễ lây nhiễm vào các địa phương.
Thời tiết tại phía bắc diễn biến phức tạp, thất thường là điều kiện cho các loài chim di cư vào địa bàn tỉnh trú ngụ, vô tình mang theo mầm bệnh. Khi các loài chim tìm kiếm thức ăn trên cánh đồng cùng với GC nuôi của người dân, khiến nguy cơ lây nhiễm rất cao. Nắng nóng cũng khiến đàn GC mất sức đề kháng, rất dễ xảy ra các loại dịch bệnh, nhất là dịch CGC.
Ông Hưng cảnh báo, CGC A/H5N8 không chỉ xảy ra trên đàn GC mà độc lực rất cao còn có thể lây lan sang người. Trong tháng 2 năm nay, tại Nga đã có 7 người được xác định bị nhiễm virus cúm A/H5N8 với các triệu chứng nhẹ. Tuy nhiên theo Tổ chức Y tế Thế giới, cúm A/H5N8 chỉ có thể lây từ GC sang người, chưa có kết quả nghiên cứu khoa học khẳng định virus CGC A/H5N8 lây từ người sang người.
Ở Việt Nam, từ đầu tháng 6 đến nay, cơ quan chức năng phát hiện chủng virus CGC A/H5N8 xuất hiện tại các tỉnh Hòa Bình, Cao Bằng và Quảng Ninh. Nhiều nước giáp ranh, có chung đường biên giới đang có dịch nên nguy cơ tiếp tục lây lan vẫn còn rất cao.
Trước nguy cơ dịch bệnh, ngành chăn nuôi - thú y tỉnh đang khẩn trương triển khai đồng bộ các biện pháp phòng chống dịch CGC A/H5N8 cũng như các dịch GC nguy hiểm khác. Trong đó, tiêm vắc-xin, TĐKT, hướng dẫn hộ nuôi thực hiện biện pháp tăng sức đề kháng, chống nắng nóng cho đàn GC đang được triển khai nghiêm túc.
Các địa phương, ngành chăn nuôi tiếp tục vận động người dân nuôi GC nhốt chuồng, có kiểm soát, không nuôi thả rông. Quanh chuồng trại được che chắn, làm hình nộm để xua đuổi các loài chim đến tìm kiếm thức ăn chung với GC nuôi.
Thời điểm này, các địa phương, người dân tạm thời không nhập giống, sản phẩm GC, GC sống vào địa bàn tiêu thụ, chăn nuôi. Các chốt kiểm dịch, lực lượng liên ngành túc trực, kiểm soát cả ngày lẫn đêm để ngăn chặn, TĐKT, kiểm tra thủ tục kiểm dịch… các phương tiện vận chuyển GC, sản phẩm GC đi qua địa bàn.
Theo Tổ chức Thú y Thế giới (OIE), chủng virus CGC thể độc lực cao A/H5N8 xuất hiện từ năm 2014. Đến tháng 6/2021, có 64 quốc gia, vùng lãnh thổ phát hiện chủng virus CGC A/H5N8. Từ đầu năm 2021 đến nay, trên thế giới có đến 2.757 ổ dịch CGC nguy hiểm này. Bộ NN&PTNT cũng đã yêu cầu các địa phương khẩn trương, quyết liệt trong triển khai ứng phó, phòng ngừa chủng virus CGC A/H5N8 và các chủng virus cực độc khác lây nhiễm, lây lan trên diện rộng, đe dọa tính mạng và thiệt hại đến ngành chăn nuôi.
Bài, ảnh: Hoàng Thế