ClockThứ Hai, 19/12/2016 09:38

Quản lý hiệu quả cho vay tiêu dùng

Hầu hết các công ty tài chính (CTTC) đều đang đẩy mạnh cho vay tiêu dùng (CVTD) do lợi nhuận từ khoản này chiếm hơn 80% trong hoạt động của các công ty. Trước những rủi ro tiềm ẩn, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã đưa ra dự thảo thông tư về CVTD của CTTC, với những quy định mới.

Ưu tiên quyền lợi khách hàng

Theo thống kê của NHNN chi nhánh TP Hồ Chí Minh, giai đoạn 2012 - 2015, CVTD ở TP Hồ Chí Minh tăng trưởng mạnh, bình quân 20%/năm, trong khi tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2012 - 2013 khoảng 8 - 9%. Giai đoạn 2014 - 2015, CVTD chiếm 6 - 8% tổng dư nợ của cả thành phố, nhưng trong năm 2016 lại có sự bứt phá mạnh mẽ. Tính đến cuối tháng 10/2016, dư nợ CVTD của TP Hồ Chí Minh là 201.000 tỷ đồng, chiếm 14,7% tổng dư nợ, tức thị phần CVTD đã tăng gấp đôi so với 2 năm trước.

Việc siết chặt cho vay tiêu dùng trong thời gian tới sẽ làm ổn định thị trường cho vay tiêu dùng cũng như bảo vệ người tiêu dùng tốt hơn.

Những con số này cho thấy, CVTD đang ngày càng phát triển mạnh. Tuy nhiên, lãi suất các khoản vay tiêu dùng của các CTTC từ 25 - 40%/năm, gây khó khăn cho người vay khi trả nợ, cũng như khó kiểm soát cho vay tín dụng từ CVTD. Trong khi đó, Bộ luật Dân sự năm 2015 (có hiệu lực từ 1/1/2017), tại khoản 1 Điều 468 quy định “Lãi suất vay do các bên thỏa thuận, trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác”. Các chuyên gia nhận định, với tình hình thực tế hiện nay thì mức quy định lãi suất trần 20%/năm đã không còn phù hợp. Chính vì vậy, việc siết chặt CVTD của các CTTC được các chuyên gia cho rằng rất cần thiết.

Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TP Hồ Chí Minh cho rằng, nhu cầu về quy định có tính pháp lý đối với loại hình CVTD nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Tuy nhiên, NHNN cần có những quy định, chế tài nghiêm khắc yêu cầu CTTC minh bạch những điều khoản trong hợp đồng, lãi suất vay cho khách hàng chứ không dùng biện pháp hành chính là áp trần lãi suất.

Theo chuyên gia kinh tế TS Bùi Quang Tín, đây là lần thứ 2 NHNN tiến hành lấy ý kiến bổ sung dự thảo. So với lần 1, lần này dự thảo CVTD có nhiều nội dung chặt chẽ hơn. Theo đó, TS Tín tin rằng, sau khi ban hành những quy định mới, CVTD sẽ đem lại sự phát triển ổn định hơn cho ngành tài chính tiêu dùng. Đồng thời, khi đưa việc CVTD vào quy củ, điều này sẽ giúp cho người dân tiếp cận nguồn vốn chính thống từ CTTC hơn là tín dụng đen thời gian qua; có cơ sở pháp lý rõ ràng quan hệ giữa CTTC và khách hàng trước, trong và sau khi cho vay.

Chưa đồng nhất cách tính lãi

Thực tế, dự thảo đưa ra một số chi tiết quy định liên quan đến cách tính lãi suất vay vì muốn các CTTC giảm lãi suất CVTD để bảo vệ quyền lợi cho khách hàng. Theo đó, NHNN cũng kỳ vọng rằng, với những quy định này, CTTC sẽ chủ động giảm thiểu rủi ro tín dụng ở hình thức cho vay này, xây dựng mô hình cho vay đạt chuẩn hơn, tiết giảm chi phí hơn… tạo điều kiện giảm lãi suất cho vay.

Thế nhưng, có một điểm mà dự thảo chưa nhìn nhận ra đó là chi phí vốn của CTTC đang có sự khác biệt, thậm chí khác xa so với Ngân hàng Thương mại (NHTM). TS Bùi Quang Tín cho rằng, chi phí huy động vốn hiện nay của CTTC rất cao, trong khi đối tượng khách hàng của CTTC thu nhập trung bình thấp không ổn định, không tài sản thế chấp, kiến thức tài chính thấp, khó tiếp cận vốn của NH, khoản vay nhỏ lẻ… nên mọi chi phí rủi ro sẽ cao hơn NHTM. Điều đó lý giải vì sao có chuyện bù đắp rủi ro và chi phí hợp đồng lớn buộc CTTC phải cho vay lãi suất cao hơn.

Bà Vương Thủy Tiên, thành viên Hội đồng thành viên Home Credit Vietnam cũng thừa nhận vấn đề trên và cho biết, dự thảo còn nhiều điểm chưa sát với thực tiễn. Đơn cử, trong dự thảo của NHNN yêu cầu các CTTC tính lãi trên số tiền nợ thực tế còn lại, tránh việc tính lãi trên tổng tiền vay ban đầu. Tuy nhiên, điều này có thể không phù hợp do thông lệ quốc tế cho thấy việc tính lãi trên dư nợ gốc ban đầu là một loại sản phẩm vẫn có thị phần.

Hay để phù hợp với đặc thù phân khúc khách hàng và số lượng khách hàng lớn, khoản vay nhỏ lẻ, đồng thời thuận tiện cho việc quản lý, một số CTTC không áp dụng lãi chậm thanh toán đối với nợ gốc và nợ lãi quá hạn, mà chỉ áp dụng các mức phạt vi phạm hợp đồng tương ứng với những thời hạn chậm thanh toán khác nhau. Đặc biệt, với sản phẩm lãi suất 0%, quy định này không thể áp dụng (vì lãi phạt trên gốc lẫn trên lãi chậm trả đều dựa trên lãi trong hạn, mà lãi trong hạn với sản phẩm 0% là 0%). Việc này sẽ làm mất đi ý nghĩa của các biện pháp chế tài cho những người vi phạm các cam kết tín dụng. Như vậy, chương trình cho vay trả góp 0% của các công ty sẽ bị xóa bỏ, điều này đồng nghĩa xóa bỏ cơ hội tiếp cận nguồn vốn giá rẻ của người dân.

TS Bùi Quang Tín nhận định, hiện nay luật đang nghiêng về bảo vệ người đi vay chứ không phải người cho vay. “Riêng phần quy định phạt trong dự thảo, đúng là chưa phù hợp với các sản phẩm lãi suất 0% mà các CTTC triển khai. Vì thế, cần tính mức phạt theo tỷ lệ % trên nợ gốc chậm thanh toán (nợ gốc quá hạn ở thời điểm hiện tại) sẽ phù hợp hơn”, TS Tín nói.

Theo TTXVN

ĐÁNH GIÁ
Hãy trở thành người đầu tiên đánh giá cho bài viết này!
  Ý kiến bình luận

BẠN CÓ THỂ QUAN TÂM

Sẽ có, nhưng chưa biết… ngày nào

Qua quan sát, diện chưa rộng lắm nhưng tôi đã “lờ mờ” nhận ra xu hướng tiêu dùng thân thiện với môi trường (thường được gọi là xu hướng tiêu dùng xanh) đang dần hiện hữu và được coi trọng, nó không ở chỗ này thì ở chỗ kia. Xu hướng này chỉ có được khi đi cùng với nhận thức và những lĩnh vực tiêu dùng văn minh.

Sẽ có, nhưng chưa biết… ngày nào
HƯỚNG DÒNG VỐN VÀO LĨNH VỰC ƯU TIÊN:
Nhiều cơ chế, chính sách cho vay được mở rộng

Vấn đề này đã được ông Phạm Bá Nam, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh chia sẻ cùng Thừa Thiên Huế Cuối tuần khi trao đổi về hoạt động tín dụng năm 2024, trong bối cảnh kinh tế trong nước và quốc tế đang tác động tiêu cực đến tình hình hoạt động của doanh nghiệp.

Nhiều cơ chế, chính sách cho vay được mở rộng
Chọn lĩnh vực cho vay tạo ra sức lan tỏa

Có vẻ như là một nghịch lý trong thời điểm hiện nay trong mối quan hệ tín dụng: ngân hàng thừa vốn, doanh nghiệp (DN) cần vốn; không cân đối được nguồn vốn giữa nguồn vốn huy động và nguồn vốn cho vay. Ví dụ như Agribank, một vị lãnh đạo ngân hàng này cho biết, ngân hàng huy động 100 đồng thì chỉ cho vay ra được 80 đồng.

Chọn lĩnh vực cho vay tạo ra sức lan tỏa
Hai vợ chồng cho vay lãi suất “cắt cổ” lãnh án

Sáng 15/3, Tòa án Nhân dân tỉnh đưa ra xét xử sở thẩm vụ án “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” đối với 2 vợ chông Lê Văn Cầm và Nguyễn Thị Diệu Hiền (cùng SN 1987, cùng trú 3/113 Đào Duy Anh, phường Thuận Lộc, TP. Huế).

Hai vợ chồng cho vay lãi suất “cắt cổ” lãnh án
Doanh nghiệp “đón sóng” tiêu dùng cuối năm

Thời điểm này, các doanh nghiệp (DN), cơ sở sản xuất hàng tiêu dùng đang làm việc hết công suất để phục vụ nhu cầu tiêu dùng tăng cao của khách hàng dịp cuối năm

Doanh nghiệp “đón sóng” tiêu dùng cuối năm

TIN MỚI

Return to top