Trong khi dân số tăng, nhu cầu đi lại và phương tiện cơ giới tăng nhanh nhưng tai nạn giao thông trong giai đoạn 2016-2020 giảm sâu cả 3 tiêu chí so với giai đoạn 2011-2015: số vụ, số người chết và số người bị thương, tương ứng, với các mức giảm 42,7%- 19%-54%. Đây là thông tin đáng chú ý trong báo cáo của Thường trực Ủy ban An toàn giao thông (ATGT) Quốc gia tại hội nghị toàn quốc tổng kết 5 năm thực hiện phong trào thi đua đảm bảo trật tự, an toàn giao thông giai đoạn 2016-2020 vừa được tổ chức.
Theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Chủ tịch Ủy ban ATGT Quốc gia, trong những năm qua, công tác bảo đảm trật tự ATGT đã có sự chuyển biến mạnh mẽ, ý thức tự giác chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông có nhiều chuyển biến tốt, trách nhiệm của lực lượng thực thi công vụ được nâng cao, bước đầu thiết lập lại trật tự, kỷ cương trong công tác bảo đảm trật tự ATGT trên phạm vi cả nước và chống ùn tắc giao thông ở hai đô thị lớn: Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.
Thực tế cho thấy, trong những năm gần đây, hệ thống giao thông nước ta được cải thiện rất nhiều. Nhiều tuyến đường được đầu tư nâng cấp, mở rộng đảm bảo an toàn giao thông; hình thành một số tuyến cao tốc nối các vùng trọng điểm của đất nước, rút ngắn thời gian lưu thông. Tuy nhiên, trước nhu cầu vận tải, lưu thông hàng hóa, đi lại của người dân ngày càng tăng không chỉ cần nguồn lực lớn đầu tư mở rộng, nâng cấp các tuyến giao thông trọng yếu, hoàn thiện các tuyến cao tốc mà ngay cả giao thông nội tỉnh, nội đô và giao thông nông thôn cũng tiếp tục đầu tư. Điều này đòi hỏi nguồn lực lớn từ ngân sách Trung ương, các địa phương và cần tạo điều kiện thu hút nguồn vốn xã hội thông qua các dự án BOT.
Hệ thống giao thông tốt hơn, các biện pháp bảo đảm an toàn giao thông đầy đủ hơn, phương tiện cũng tốt hơn nhưng tai nạn giao thông vẫn xảy ra, thậm chí có những tai nạn thảm khốc. Nguyên nhân của tình trạng này cần tìm câu trả lời từ phía người tham gia giao thông.
Thực tế của bản thân, khi đi học lái xe máy rồi đến học lái ô tô, những kỹ thuật cơ bản, xử lý tình huống; biển báo giao thông, quy định an toàn giao thông đều được học. Khi đi xe máy quả thật bản thân ít chú ý đến người xung quanh. Khi ngồi sau vô lăng tôi nhiều lần giật thót người khi bị xe máy cắt đầu, chen ngang. Ngay cả một số tài xế ô tô chẳng biết nhường nhịn, cố lấn, vượt, gây nguy hiểm cho chính bản thân và những người xung quanh. Nếu xảy ra tai nạn, rõ ràng không thể đổ cho hạ tầng giao thông bất cập mà chính từ ý thức chấp hành quy định an toàn khi tham gia giao thông.
Để xử lý tình trạng trên, các lực lượng đã tích cực vào cuộc, nhưng cũng gặp không ít khó khăn, bị hành hung, hy sinh khi làm nhiệm vụ. Điều này xuất phát từ ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân chưa tốt, thậm chí “nhờn” luật.
Để tăng hiệu quả công tác tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm an toàn giao thông, việc áp dụng công nghệ, xử lý nguội qua hình ảnh là giải pháp hữu hiệu. Điều này vừa giảm áp lực cho người làm nhiệm vụ, vừa nâng cao ý thức tự giác của người tham gia giao thông. Thực tế, từ khi lắp trạm cân tự động trên QL 5 Hải Phòng- Hà Nội, tình trạng xe quá tải lập tức giảm sâu. Hay, việc lắp đặt camera trên các tuyến cao tốc, quốc lộ, các tuyến nội đô khiến các tài xế không dám đi ẩu, đậu đỗ vô tội vạ vì luôn bị “mắt thần” giám sát chặt chẽ, chứng cứ rõ ràng không thể chối cãi.
Trong điều kiện nguồn lực đất nước còn nhiều khó khăn, việc hoàn thiện hệ thống giao thông cần từng bước thì việc nâng cao ý thức của người tham gia giao thông là quan trọng, trong đó giải pháp hiệu quả là cần xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định an toàn giao thông.
Hoàng Minh