 |
| Nghệ nhân Kim Hyun Kon |
- Ở Hàn Quốc ngày nay, các công đoạn đúc được làm theo các biện pháp hiện đại, rất hiếm nơi còn giữ được cách làm truyền thống như ở Việt Nam. Với kinh nghiệm làm nghề, tôi thấy những sản phẩm văn hóa như biên chung, biên khánh, phải được làm bằng biện pháp thủ công thì mới đặc biệt. Nhân dịp trở lại Huế lần này, tôi đã đúc thử chuông đồng trong bộ biên chung của Hàn Quốc theo kỹ thuật đúc thủ công còn lưu ở Việt Nam.
Trong kỹ thuật đúc thủ công truyền thống của Hàn Quốc, khuôn không phải được làm bằng đất mà bằng nến hoặc sáp. Khi sản phẩm được làm theo công nghệ thủ công truyền thống, người ta sẽ chăm chút và tỉ mỉ hơn. Nhờ vậy, với những hoa văn rất nhỏ, thậm chí nhỏ như sợi tóc, cũng được thể hiện rất rõ ràng. Với bộ biên chung, biên khánh vừa được chế tác thử nghiệm tại Huế vào cuối năm 2010 vừa qua, tuy âm thanh đã tạm ổn nhưng hình dáng hoa văn của những đường viền, con rồng trên sản phẩm chưa được đẹp lắm. Với công nghệ đúc của các bạn hiện nay, nếu được đầu tư, trau chuốt thêm hình thức nữa thì sản phẩm thủ công mỹ nghệ sẽ rất đẹp, tinh xảo và bắt mắt.
- Với khả năng và kinh nghiệm của mình, nghệ nhân có sẵn sàng cộng tác để giúp Huế có thế hệ hiểu biết về phương pháp làm biên chung, biên khánh và cách chỉnh âm loại nhạc cụ này?
- Thực tế, những công việc để làm nên các sản phẩm như biên chung, biên khánh rất vất vả. Môi trường làm việc thì luôn bụi bặm, độc hại mà thu nhập không cao như công việc khác. Tôi đã có tuổi và rất muốn truyền nghề, nhưng các con cháu của tôi đều không muốn theo học. Tôi rất tiếc vì điều đó.
Chỉnh âm biên chung
Quá trình cộng tác với các bạn trong thời gian qua, tôi rất ấn tượng với sự thân thiện và hiền lành của con người ở đây. Vì vậy, tôi sẵn sàng truyền nghề cho ai có tâm huyết muốn học việc. Tất nhiên, họ là những người không chỉ tận tụy với công việc, chịu khó học hỏi mà phải có cái tai biết cảm thụ âm nhạc nữa. Khoảng tháng 5, tháng 6 năm nay, tôi sẽ trở lại Huế với tư cách cá nhân để giúp các bạn làm thêm một bộ biên chung, biên khánh nữa để diễn tấu. Dịp đó, các bạn có thể tạo điều kiện để 1 hoặc 2 người cộng tác với tôi. Tôi rất vui và sẵn sàng truyền dạy những hiểu biết của mình về cách làm và cách chỉnh âm đối với loại nhạc khí này.
- Hàn Quốc đã giúp Huế chế tác thành công bộ biên chung biên khánh, nghệ nhân có ấn tượng gì về điều đó?
- Hàn Quốc từng đi qua chiến tranh như Việt Nam và bị ngoại quốc can thiệp rất mạnh vào các giá trị văn hóa truyền thống của đất nước. Tuy nhiên, đến hôm nay chúng tôi vẫn tự hào vì bảo vệ được khá trọn vẹn những nhạc cụ truyền thống của mình, giữ chúng ít bị biến đổi so với nguyên thủy. Tôi rất tiếc vì chiến tranh khiến cho đất nước của các bạn bị thất truyền nhiều nhạc cụ truyền thống. Tuy nhiên, nếu các bạn có cách làm như Hàn Quốc, giáo dục thế hệ trẻ từ cấp tiểu học đến trung học không chỉ về các bản nhạc mà còn cả lịch sử và cách diễn tấu các loại nhạc cụ truyền thống, thì chắc chắn các hoạt động văn hóa của các bạn sẽ được phát huy mạnh mẽ hơn, thế hệ trẻ sẽ có ý thức hơn trong việc gìn giữ và bảo vệ các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Với những nỗ lực của các bạn, tôi tin không riêng Nhã nhạc cung đình Huế mà nhiều giá trị văn hóa truyền thống khác của các bạn sẽ được gìn giữ và phát huy giá trị.
- Xin cảm ơn nghệ nhân!
Đồng Văn