Để đi đến thống nhất nội dung về “Tứ đức” của phụ nữ Việt Nam thời kỳ CNH - HĐH đất nước, đó là: “TỰ TRỌNG, TỰ TIN, ĐẢM ĐANG, TRUNG HẬU” Đoàn Chủ tịch Trung ương Hội LHPN Việt Nam tổ chức hàng chục cuộc hội thảo, hội nghị lấy ý kiến đóng góp của các nhà khoa học; nhà nghiên cứu văn hóa xã hội; cán bộ lãnh đạo, quản lý; nam giới; cán bộ, hội viên, phụ nữ cả nước v.v...

Đến nay, tuy còn nhiều tranh cãi khác nhau về vấn đề này, nhưng tôi nghĩ “Tứ đức” của phụ nữ Việt Nam thời kỳ CNH - HĐH đất nước như trên là khá đầy đủ, phù hợp. Tuy chỉ gói gọn trong 8 chữ (bao gồm 4 phẩm chất chính) nhưng đó là kết tinh nhiều đức tính quí báu của phụ nữ Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử, chúng ta phải nhìn nó trong mối quan hệ tổng thể, biện chứng thì mới thấy hết giá trị, ý nghĩa sâu xa.

Trước hết, chúng ta tìm hiểu về phẩm chất “TỰ TRỌNG”. Đây là phẩm chất cốt lõi của con người. Nhất là trong tình hình hiện nay, khi chúng ta đang phấn đấu xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ; một xã hội mà ở đó mọi người phải biết tôn trọng pháp luật, ứng xử có văn hóa thì lòng tự trọng phải được đề cao hơn bao giờ hết. Lòng tự trọng không ở đâu xa, mà trước hết đó là ý thức tự tôn trọng ngay chính nhân cách của bản thân mình. Từ đó, mới có sự tôn trọng xã hội, tôn trọng người khác; và cao hơn nữa là sự tôn trọng, chấp hành pháp luật. Và, khi điều đó được thẩm thấu, ăn sâu vào trong suy nghĩ, cách ứng xử của mọi người thì nó sẽ trở thành nền tảng văn hóa, đạo đức của xã hội.

Trong 4 phẩm chất của phụ nữ Việt Nam ngày nay thì “TỰ TIN” được đặt vào vị trí thứ 2, bởi lâu nay, một bộ phận không nhỏ, nhất là phụ nữ ở vùng nông thôn vẫn còn mang nặng tư tưởng mặc cảm, tự ti, không tin vào chính khả năng của bản thân mình. Chính điều đó đã làm hạn chế sự phấn đấu vươn lên của chị em; là một trong những yếu tố cản trở phụ nữ tham gia vào các hoạt động xã hội; tham gia vào công tác quản lý, lãnh đạo, nhất là trong lĩnh vực chính trị. Nhiều nam giới cũng phàn nàn “Chính phụ nữ cũng góp phần tạo ra bất bình đẳng giới”.

Theo tôi, một phụ nữ “tự tin” là người biết phát huy các giá trị của bản thân, biết được điểm mạnh của mình để phát huy và biết được điểm yếu để khắc phục. Thật tiếc, khi có không ít chị em phụ nữ, có khi chỉ vì thiếu tự tin về dáng vẻ bên ngoài của mình (dù rằng trình độ, khả năng họ không thua kém người khác) thế mà họ ngại ngần trong giao tiếp, ngại tham gia các hoạt động xã hội. Vì vậy, người phụ nữ tự tin, trước hết phải có đủ bản lĩnh để chiến thắng “nỗi sợ hãi” do chính mình tưởng tượng ra, phải biết vượt lên chính mình. Trong cuộc sống, cũng có không ít phụ nữ đã rất thông minh, bản lĩnh khi biến những khiếm khuyết, điểm yếu của mình thành điểm mạnh nên họ đã rất thành công trong công việc.

Năng động, tự tin là phẩm chất cần có của người phụ nữ hiện đại. Tự tin giúp phụ nữ có tính quyết đoán, tự chủ trong công việc; tự quyết định những vấn đề có liên quan đến bản thân và gia đình mình; không dựa dẫm, phụ thuộc vào người khác. Đây cũng là yếu tố để phụ nữ vươn lên thực hiện bình đẳng trong việc tham gia vào quá trình quyết định trong gia đình cũng như ở cơ quan, đơn vị. Nếu thiếu tự tin, phụ nữ dễ rơi vào thụ động, thiếu chí tiến thủ; an phận, không có chính kiến. Tuy nhiên, “tự tin” không có nghĩa là “tự cao” mà phải “biết mình, biết ta”; phải khiêm nhường, đề cao giá trị bản thân nhưng vẫn luôn tôn trọng giá trị của người khác.

“ĐẢM ĐANG - TRUNG HẬU” là hai phẩm chất truyền thống và khá nổi trội của phụ nữ Việt Nam. Ngày nay, trước yêu cầu phát triển của xã hội khi mà vai trò, vị trí của người phụ nữ đã có nhiều thay đổi, phụ nữ “đảm đang” không có nghĩa chỉ giỏi trong việc quán xuyến, thu vén công việc gia đình, giỏi tề gia bếp núc, nội trợ, mà “Đảm đang” còn thể hiện người phụ nữ với vai trò là người lao động giỏi; biết nắm bắt khoa học kỹ thuật; làm việc có năng suất chất lượng, hiệu quả để tạo ra thu nhập chân chính, làm giàu cho gia đình và cho xã hội. Ngoài ra, còn phải biết sử dụng một cách hợp lý các nguồn lực của gia đình, nhất là trong tình hình kinh tế thị trường, lạm phát tăng cao như hiện nay.

Về phẩm chất “TRUNG HẬU” là thể hiện sự thủy chung, son sắt; sống có nghĩa, có tình; đức tính nhân ái vị tha, bao dung của người phụ nữ. Thủy chung ở đây còn hiểu theo nghĩa rộng đó là lòng yêu nước, yêu Tổ quốc, nhân dân; tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành quản lý của Nhà nước. Thủy chung trong các mối quan hệ gia đình và xã hội; thủy chung trong tình bạn, tình yêu, tình đồng chí, đồng nghiệp... không chấp nhận lối sống ích kỷ, tráo trở lọc lừa, “tham vàng, bỏ ngãi”. Người phụ nữ nhân hậu, thủy chung luôn sẵn sàng cưu mang, giúp đỡ người khác lúc gặp khó khăn, hoạn nạn; có sự cảm thông, chia sẻ và có lòng vị tha. Xã hội chúng ta hiện nay, thường hay nói nhiều đến hiện tượng “vô cảm”, tức sự thờ ơ đến nhẫn tâm của con người khi thấy cái đúng không bảo vệ; thấy cái sai không dám lên án, đấu tranh vì sợ liên lụy đến bản thân mình. Vì vậy, xây dựng cho phụ nữ tính cương trực, thẳng thắn là rất cần thiết.

Để phấn đấu hoàn thiện bản thân theo 4 phẩm chất nói trên không phải là điều dễ dàng, ngày một, ngày hai đối với mỗi người phụ nữ mà đó phải là ý thức tự rèn luyện, phấn đấu thường xuyên, liên tục. Phải bắt đầu từ những việc nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày, ngay trong gia đình và sau đó là những việc lớn hơn ra phạm vi xã hội. Và tôi nghĩ, bản thân một mình phụ nữ cũng không thể làm được nếu không tạo ra một môi trường xã hội lành mạnh; có sự hỗ trợ của những người thân trong gia đình, nhất là nam giới; sự đồng thuận ủng hộ của xã hội, cộng đồng; các ban ngành, đoàn thể. Vì vậy, Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp phải là tổ chức đi tiên phong trong việc cung cấp, trang bị cho chị em những kiến thức, kỹ năng cần thiết; tạo môi trường thuận lợi để phụ nữ có thể rèn luyện, phấn đấu hoàn thiện mình theo 4 phẩm chất nói trên. Giáo dục có tính thuyết phục nhất vẫn là việc “Nêu gương”. Vì vậy, Hội phụ nữ các cấp cần phát hiện, nêu gương kịp thời những tấm gương phụ nữ có những phẩm chất, đức tính tốt đẹp để chị em học tập. noi theo.

Nhiều nhà văn, nhà thơ đã từng ví phụ nữ là “bông hoa” - “mùa xuân” của cuộc đời, nếu mỗi phụ nữ chúng ta có ý thức phấn đấu rèn luyện, hoàn thiện mình theo 4 phẩm chất cơ bản nói trên thì cũng góp phần mang đến cho đời những bông hoa ngát hương, tỏa sắc.

Khen thưởng tập thể, cá nhân “Giỏi việc nước, đảm việc nhà”. Ảnh: BT