Tăng cường hệ thống quan trắc, cảnh báo các hồ chứa trên lưu vực sông Hương
Hiệu quả
Tại nhà máy Thủy điện Bình Điền (Công ty CP Thủy điện Bình Điền) đã triển khai thi công hoàn thành Dự án (DA) vận hành hồ chứa khẩn cấp và quản lý lũ hiệu quả bằng hệ thống thông tin quản lý thiên tai toàn diện do JICA tài trợ. Đến nay, đơn vị thi công đã hoàn tất lắp đặt thiết bị phục vụ DA tại nhà máy và đập tràn thủy điện. DA được triển khai bao gồm thi công lắp đặt camera giám sát, thiết bị đo mực nước hạ lưu, thượng lưu; đo lưu lượng qua 5 cửa van, tổ máy và hệ thống rada quan trắc dự báo lưu lượng mưa.
Ông Nguyễn Quang Hải, Tổng Giám đốc Công ty CP Thủy điện Bình Điền cho biết, đây là DA có ý nghĩa lớn với công tác PCTT trên địa bàn tỉnh, góp phần vào tăng dày hệ thống quan trắc, giúp cơ quan chức năng có những dữ liệu, thông tin chính xác nhằm nâng cao năng lực PCTT, đặc biệt đối với các hồ thủy điện, thủy lợi nằm trên lưu vực sông Hương.
Theo ông Nguyễn Quang Hải, những năm gần đây, cùng với biến đổi khí hậu, thiên tai trong khu vực ngày càng cực đoan, bất thường, để chủ động phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, đơn vị cũng đã đề xuất Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh tăng cường các bản tin dự báo, cảnh báo lũ, mưa bão, các hình thái thời tiết nguy hiểm để công ty có cơ sở chủ động trong công tác ứng phó thiên tai.
Thủy điện Bình Điền được lắp đặt nhiều hệ thống quan trắc do JICA tài trợ
Hàng năm, đơn vị đều thực hiện quan trắc, tính toán, báo cáo với chu kỳ 15 phút/lần khi có hình thái thời tiết nguy hiểm hay trong cơn lũ các thông số mực nước thượng, hạ lưu, lưu lượng về hồ, qua tràn, tua bin và lượng mưa lưu vực. Thực hiện cập nhật thông số thủy văn theo quy định lên Website hệ thống quản lý dữ liệu vận hành hồ chứa của Cục Quản lý tài nguyên nước.
Mới đây, UBND tỉnh đã tiếp nhận tài trợ 11 trạm đo mưa tự động, trong đó Quỹ Cộng đồng phòng, tránh thiên tai tài trợ 10 trạm, Công ty CP Tư vấn và Phát triển tài nguyên nước tài trợ 1 trạm.
Ông Phan Thanh Hùng, Chánh Văn phòng Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh đánh giá, trong các đợt mưa lũ những năm qua, hệ thống đo mưa tự động Vrain đã phát huy được hiệu quả to lớn với chuỗi số liệu được quan trắc tự động được liên tục truyền tải lên hệ thống, cung cấp cho tất cả người dân theo dõi, và đặc biệt có giá trị đối với đơn vị để dự báo, cảnh báo mưa lũ cho người dân và chỉ đạo công tác vận hành điều tiết liên hồ chứa lưu vực sông Hương đảm bảo an toàn hồ chứa và cho hạ du.
Sửa đổi để vận hành phù hợp
Theo Ban Chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh, qua tính toán trong mùa lũ năm 2021, tổng lượng nước về 3 hồ chứa lớn Tả Trạch, Bình Điền và Hương Điền khoảng hơn 6 tỷ m3, đơn vị này đã chủ động tham mưu điều tiết luân phiên khoảng 5 tỷ m3 nước về hạ du, đổ ra biển, chủ động khống chế mực nước cao nhất trên sông Hương là 1,78m dưới báo động 2 là 0,22m, mực nước cao nhất trên sông Bồ là 4,29m, dưới báo động 3 là 0,21m.
Tính toán của Đài Khí tượng thủy văn tỉnh cho thấy, nếu không được vận hành hiệu quả liên hồ chứa, mực nước sông Bồ có thể vượt mức 5m, mực nước sông Hương có thể vượt 4,5m. Việc vận hành hiệu quả liên hồ chứa đã góp phần giảm đáng kể thiệt hại về tài sản, không có thiệt hại về người do lũ lụt gây ra cho người dân hạ du.
Quá trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hương đã phát sinh một số nội dung cần bổ sung, sửa đổi cho phù hợp với tình hình thực tế.
Ban Chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh đề xuất đối, với hồ Hương Điền cần bổ sung nội dung từ ngày 1/9-15/11 nếu có dự báo về đợt mưa từ 500mm trở lên, từ ngày 16/11-31/12 nếu có dự báo về đợt mưa từ 300mm trở lên, vận hành hạ mực nước hồ Hương Điền thấp hơn mực nước thấp nhất đón lũ theo quy định và có thể thực hiện vận hành hạ mực nước hồ trước từ 48-72 giờ.
Đối với hồ Bình Điền, cần bổ sung nội dung từ ngày 1/9-15/11 nếu có dự báo về đợt mưa từ 700mm trở lên, từ ngày 16/11-31/12 nếu có dự báo về đợt mưa từ 400mm trở lên, vận hành hạ mực nước hồ Bình Điền thấp hơn mực nước thấp nhất đón lũ theo quy định và có thể thực hiện vận hành hạ mực nước hồ trước từ 48-72 giờ.
Đối với hồ Tả Trạch, cần bổ sung nội dung căn cứ vào nhận định chế độ mưa tháng và lưu lượng đến hồ thực tế có thể vận hành hồ chứa Tả Trạch cao hơn mực nước cao nhất trước lũ theo các giai đoạn quy định để đảm bảo tích đủ nước vận hành chống hạn năm sau.
Cần điều chỉnh mức nước khống chế trên sông Hương tại trạm Kim Long tăng từ 1,7m lên 2m, trên sông Bồ tại trạm Phú Ốc tăng từ 2,7m lên 3m (tương đương báo động II) để tại thuận lợi khi vận hành hạ mực nước hồ để đón lũ. Đề nghị Bộ NN&PTNT hỗ trợ địa phương xây dựng bản đồ ngập lụt vùng hạ du các hồ chứa nước lưu vực sông Hương.
Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh cũng đề xuất DA Vận hành hồ chứa nước do JICA tài trợ là DA thí điểm của Chính phủ Nhật Bản hỗ trợ áp dụng tại Việt Nam với nhiều mô hình, công nghệ mới, do đó đề nghị Tổng cục PCTT đề xuất với JICA tiếp tục quan tâm hỗ trợ nâng cao năng lực cho cán bộ nhân viên vận hành hệ thống.
Tăng cường hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn, lắp đặt hệ thống quan trắc cảnh báo thiên tai nhất là lũ quét, lũ ống, sạt lở đất, trước hết là tại các đơn vị, địa bàn trọng điểm có nguy cơ sạt lở ở các huyện Phong Điền, A Lưới, Nam Đông, Hương Trà, Phú Lộc. Đặc biệt, trên tuyến cao tốc Bắc Nam, Cam Lộ - La Sơn, La Sơn - Túy Loan, đường Hồ Chí Minh và quan trắc hải văn, sóng, gió bão.
Bài, ảnh: HÀ NGUYÊN