Mặc dù thuế BVMT xăng, dầu tăng kịch trần, song giá mặt hàng này vẫn được bình ổn
Từ ngày 1/1/2019, Nghị quyết 579 về tăng thuế BVMT của Ủy ban Thường vụ Quốc hội có hiệu lực. Theo đó, mức thuế BVMT đối với xăng (trừ ethanol) được tăng lên mức 4.000 đồng/lít (mức cũ là 3.000 đồng/lít). Thuế BVMT đối với dầu diesel tăng từ 1.500 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít; dầu mazut, dầu nhờn tăng từ 900 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít; dầu hỏa tăng từ 300 đồng/lít lên mức trần 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn tăng từ 900 đồng/lít lên 2.000 đồng/lít.
Theo Luật Thuế BVMT 2010 quy định khung thuế BVMT đối với xăng, dầu từ 1.000-4.000 đồng/lít, nên với mức thuế BVMT xăng, dầu được điều chỉnh tăng như hiện nay đã đạt kịch khung.
Trước đó, nhiều chuyên gia lo ngại, việc tăng thuế BVMT với xăng, dầu sẽ làm tăng giá thành sản xuất của các ngành kinh tế, đẩy giá cả hàng hóa tăng, từ đó ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế, đời sống của người dân. Song thực tế, kể từ ngày 1/1/2019 áp dụng tăng mức thuế BVMT đối với mặt hàng xăng, dầu lên kịch khung cũng là thời điểm giá xăng, dầu tiếp tục được điều chỉnh giảm.
Cụ thể, từ 0h ngày 1/1/2019, giá bán lẻ xăng hạ hơn 500 đồng/lít; giá dầu đồng loạt giảm mạnh, trong đó dầu diesel giảm tới hơn 1.000 đồng/lít. Từ thời điểm trên, giá bán lẻ xăng E5RON92 giảm 515 đồ ng/lí t, xuống mức tối đa 16.272 đồng/lít; giá xăng RON 95 về 17.603 đồ ng/lí t sau khi hạ 538 đồ ng/lí t. Giá dầu cũng đồng loạt đi xuống. Giảm mạnh nhất là giá dầu diesel, hạ 1.092 đồ ng/lí t, xuống mức tối đa 14.909 đồng/lít; dầu hỏa có mức giá mới là 14.185 đồng/lít sau khi hạ 818 đồ ng/lí t; giá dầu mazut giảm 733 đồ ng/kg, về 13.275 đồng/kg.
Việc điều tiết giảm giá các mặt hàng xăng, dầu góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, giảm chi phí đầu vào của doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh, hỗ trợ đời sống sinh hoạt của người dân.
Trong khi đó, việc tăng thuế BVMT sẽ khuyến khích việc sử dụng năng lượng, tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả hơn; góp phần khuyến khích sản xuất, tiêu dùng hàng hóa thân thiện với môi trường; từ đó, sẽ giảm phát thải ô nhiễm môi trường, góp phần thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về BVMT.
Ngoài xăng dầu, từ ngày 1/1/2019, các mặt hàng có ảnh hưởng đến môi trường, như than đá, túi ni lông, thuốc diệt cỏ, các loại thuốc khử trùng thuộc loại hạn chế sử dụng... cũng được điều chỉnh tăng thuế BVMT. Đơn cử, túi ni lông tăng từ 40 nghìn đồng lên 50 nghìn đồng/kg; than nâu từ 10 nghìn đồng/tấn tăng lên 15 nghìn đồng/tấn...
Chỉ tính riêng thông qua điều chỉnh thuế BVMT đối với xăng dầu, mỗi năm ngân sách nhà nước sẽ có thêm hơn 15.700 tỷ đồng, có nguồn để đầu tư, xử lý vấn đề môi trường. Điều này cũng đã được Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, khẳng định, tiền thuế thu môi trường phải đưa vào ngân sách và phải chi lại cho BVMT, người dân "mới thấy sòng phẳng, chứ không phải thu chỗ này chi cho chỗ khác".
Việc tăng thuế BVMT đối với một số nhóm mặt hàng có tác động đến môi trường cũng như trong lĩnh vực khai thác khoáng sản, tài nguyên nước... đã được áp dụng được cho là cơ chế nhằm huy động nguồn lực, thu hút đầu tư BVMT, thực hiện đúng nguyên tắc: “Người được hưởng lợi từ môi trường có nghĩa vụ đóng góp tài chính cho công tác BVMT. Người gây ô nhiễm, suy thoái môi trường phải bồi thường, chi trả chi phí xử lý, cải tạo và phục hồi môi trường”.
Bài, ảnh: HOÀI NGUYÊN