Hiện, diện tích lúa Hè Thu trên địa bàn tỉnh có hơn 25.800 ha. So với diện tích bị thiệt hại do khô hạn thì số diện tích lúa đủ nước, sinh trưởng tốt, đảm bảo năng suất vẫn còn rất lớn và đang bước vào thời kỳ thu hoạch. Nếu mưa bão xảy ra gây gãy đổ, ngập úng thì vụ hè thu này từ vùng cao đến vùng thấp đều thiệt hại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống nông dân và an ninh lương thực của địa phương…
Chúng ta đã và đang trải qua một năm thời tiết cực đoan. Mưa to, lũ lớn đang hoành hành ở một số địa phương mà lâu nay ít ai nghĩ tới. Chẳng hạn như ở bản Sa Ná, xã Na Mèo, huyện Quan Sơn (Thanh Hóa), do ảnh hưởng hoàn lưu bão số 3 gây mưa lớn, lũ quét đã cuốn trôi nhiều nhà cửa của người dân hồi đầu tháng; có gia đình 4 người bị lũ cuốn trôi. Theo nhiều người cao tuổi, họ sinh sống ở đây chưa từng chứng kiến lũ lụt lớn bao giờ… Hay lũ lụt lớn đang diễn ra tại Tây Nguyên và Nam bộ cũng là chuyện ít khi xảy ra. Tính đến cuối tuần qua, mua lũ ở khu vực này đã làm 10 người chết, hàng nghìn ngôi nhà ngập nước, nhiều công trình giao thông, thủy lợi bị hư hại nặng nề. Nguy hiểm nhất là sự cố tại các hồ chứa thủy điện Đắk Kar, Đăk Sin 1(Đăk Nông) bị kẹt cửa van, sạt lở thân đập, uy hiếp vùng hạ du…
Chúng ta đang chuẩn bị kỷ niệm 20 năm cơn lụt lịch sử đầu tháng 11/1999, được cho là trận "đại hồng thủy" đã nhấn chìm 20 huyện, thị miền Trung, làm 595 người chết; hàng chục ngàn ngôi nhà, trường học bị sập và trôi.
Thời điểm hiện nay cũng là tần suất 10 năm theo quy luật của thời tiết, sau cơn bão số 9, xảy ra vào ngày 29/9/2009, với cường độ gió đạt cấp 13, phạm vi rộng lớn, quét qua miền Trung, kèm theo mưa lớn, trong đó có những khu vực mưa cực kỳ lớn như ở Nam Đông lên đến 884mm, đã xảy ra lũ lụt trên diện rộng, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản…
Sau hạn hán thì mưa to lũ lớn có thể xảy ra, nên cần có những giải pháp để ứng phó kịp thời. Trước mắt, cần tập trung thu hoạch nhanh diện tích lúa, hoa màu vụ Hè Thu. Bên cạnh đó, khẩn trương gia cố các cơ sở hạ tầng, đặc biệt là các hồ đập thủy điện, thủy lợi. Hiện, toàn tỉnh có 56 hồ chứa thủy lợi, 6 hồ chứa thủy điện đã đưa vào vận hành với tổng dung tích khoảng 2 tỷ m3 nước. Hiện tại, đa số các hồ chứa đang ở mực nước chết; nên những sự cố về thân đập có thể chưa nhận ra; trong đó, một số cửa xả đã lâu không vận hành, nên cần thiết phải kiểm tra, vận hành thử; tránh tình trạng khi lũ về hồ đột ngột, bị kẹt van không xả được như ở thủy điện Đắk Kar (Đăk Nông), gây nguy cơ vỡ đập, uy hiếp vùng hạ du.
Từ những bất lợi của thời tiết đang diễn ra ở nhiều địa phương, ngay bây giờ, cần có những chủ động để giảm bớt thiệt hại, khi lũ lụt bất ngờ có thể xảy ra.
Đặng Thành