Thu nhập cao
Dương Hòa là xã nằm ở vùng gò đồi, ven sông Tả Trạch, một nhánh thượng nguồn của sông Hương. Ngoài lượng phù sa bồi đắp, một dải đất vườn, đất ruộng của người dân còn được sông Tả Trạch cung cấp lượng nước tưới khá dồi dào. Với thế mạnh về điều kiện đất đai, khí hậu và thổ nhưỡng được thiên nhiên ban tặng, Dương Hòa đã xây dựng kế hoạch biến thanh trà thành cây chủ lực, đặc trưng của địa phương.
Trên 15 ha thanh trà ở Dương Hòa đã cho thu hoạch
Theo ông La Đành, Chủ tịch Hội Nông dân xã Dương Hòa, cây thanh trà là cây ăn quả đặc sản và là thế mạnh lâu đời của xã. Tuy nhiên, diện tích thanh trà nhiều năm về trước vẫn còn khiêm tốn. Qua quá trình mở rộng, phát triển người dân đã thấy được hiệu quả về kinh tế nên mở rộng diện tích. Đến nay, tổng diện tích cây thanh trà trên toàn xã hơn 20,8 ha, tập trung ở 4 thôn: Buồng Tằm (9ha), Hạ (6,5ha), Hộ (4,5ha) và Thanh Vân (0,8ha). Trong đó, có 15ha đã cho quả. Đến mùa quả chín, bình quân 1ha cho thu nhập khoảng 210 triệu đồng/vụ, có lúc lên đến 250 triệu đồng/vụ. Đây là hướng phát triển kinh tế mang lại nguồn thu ổn định cho bà con và hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với trồng các loại cây hoa màu.
Phần lớn cây thanh trà ở Dương Hòa từ 10 đến 15 năm tuổi. Đây là thời kỳ cho trái đẹp nhất. Do đó, trái thanh trà to, quả đẹp, chất lượng không hề thua kém so với nơi khác.
Ông Nguyễn Vinh, một trong những hộ có số gốc thanh trà tương đối nhiều ở thôn Buồng Tằm chia sẻ, thời gian gần đây, trái thanh trà được nhiều người ở nhiều vùng miền ưa chuộng nên giá ổn định, thậm chí có lúc tăng cao. Thông thường từ sau khi cây cho quả khoảng 3-4 tháng, thương lái đã đến đặt cọc và mua “cáp” nguyên cây. Do đó, người dân không còn lo vấn đề đầu ra, mà chỉ quan tâm đến việc trồng, chăm sóc làm sao để thanh trà cho trĩu quả. Trong vụ thu hoạch năm nay, bình quân mỗi hộ thu được trên 50 triệu đồng, có hộ lên đến 150 triệu đồng; riêng thôn Buồng Tằm thu được hơn 2,5 tỷ đồng. Chỉ cần nhà nào trồng trên 10 gốc cây thanh trà cho thu nhập cao gấp mấy lần so với trồng đậu và làm nghề rừng.
Phát triển mô hình cánh đồng mẫu lớn
Thực hiện đề án phát triển đặc sản thanh trà Dương Hòa giai đoạn 2015-2020, địa phương tiến hành chuyển đổi nhiều diện tích đất màu gồm lạc, ngô, đậu xanh sang trồng cây thanh trà theo mô hình cánh đồng mẫu lớn. Mô hình này được trồng tập trung, khép kín, tạo thuận lợi cho việc trồng, chăm sóc, quản lý, kỹ thuật và các khâu làm đất. Niên vụ 2015- 2016 và niên vụ này, có hơn 50 hộ tham gia trồng thanh trà thay thế cây lạc ở đồng Rệ (thôn Buồng Tằm và thôn Hạ) với diện tích 8ha. Dự kiến niên vụ 2017-2018, có 46 hộ ở thôn Hạ và thôn Hộ sẽ chuyển đổi hơn 6ha cây màu ở đồng La An và đồng Hộ sang trồng thanh trà. Theo lộ trình, có thêm 9,3ha đất ở thôn Thanh Vân cũng sẽ đưa vào trồng thanh trà với khoảng 40 hộ tham gia. Như vậy, tổng diện tích dự kiến chuyển đổi theo đề án từ đất trồng đậu lạc, đậu xanh, ngô sang trồng cây thanh trà khoảng 22ha đến năm 2020, nâng tổng diện tích trồng cây thanh trà của xã lên hơn 50ha hoặc có thể lên 60ha từ phần diện tích vườn tạp và đất 5% của xã cho thuê. Sau thời kỳ kiến thiết cơ bản, khoảng 3 đến 4 năm nữa người dân chuyển sang thời kỳ kinh doanh, mang lại hiệu quả kinh tế ổn định.
Thừa hưởng hỗ trợ của Chương trình phát triển kinh tế vùng gò đồi của thị xã Hương Thủy, nhiều hộ dân đã được hỗ trợ về giống, phân bón và kỹ thuật trồng, chăm sóc. Tuy nhiên, khó nhất hiện nay là đường dây điện từ khu dân cư ra đồng để bơm nước tưới. Trong khi ngân sách xã không có, nên địa phương đề xuất cấp trên hỗ trợ cùng nguồn đóng góp một phần của Nhân dân để đầu tư đường dây điện dọc theo tuyến sông Tả Trạch. Ngoài ra, địa phương đang vận động người dân xây dựng tuyến đường thu hái trên từng cánh đồng thanh trà.
Song song với việc trồng mới diện tích thanh trà theo lộ trình, UBND xã cũng khuyến khích người dân xen canh một số loại cây như: gừng, sả, chuối, các loại rau…, nhằm tận dụng đất, nước tưới để lấy ngắn nuôi dài.
Một việc hết sức cần thiết là xây dựng thương hiệu thanh trà Dương Hòa. Cùng với thực hiện đề án, địa phương xúc tiến xây dựng và quảng bá thương hiệu Thanh trà Dương Hòa đến các nơi, tham gia các hội chợ hàng nông sản, lễ hội và vươn ra ngoài địa phương để bảo vệ thương hiệu, bảo vệ quyền lợi và thu nhập ổn định cho người trồng, dần dần phát triển thành trang trại, gia trại và dịch vụ du lịch nhà vườn tại địa phương.
HOÀI THƯƠNG