Kinh tế Thông tin thị trường

17/04/2014 - 05:23

Thời ngân hàng... “Nhặt bạc lẻ”

TTH -
Thay vì chạy theo các công ty, tập đoàn, hay doanh nghiệp với gói cho vay bạc tỷ, nhiều ngân hàng đang hướng mục tiêu vào khách hàng cá nhân với khoản vay vài chục, vài trăm triệu đồng. Có chuyên gia cho rằng, việc chuyển hướng cho vay này giống như hình thức nhặt bạc lẻ của các ngân hàng.

Đã qua rồi thời “hoàng kim”, có thể nói chưa khi nào kinh doanh ngân hàng lại khó như lúc này. Cả Ngân hàng Nhà nước (NHNN) lẫn các ngân hàng thương mại (NHTM) đều thực hiện rất nhiều giải pháp, đặc biệt là giảm mạnh lãi suất. Thế nhưng, tín dụng vẫn ì ạch. Các ngân hàng quay sang săn lùng khách hàng cá nhân, chủ yếu cho vay tiêu dùng. Nhiều ngân hàng đành ngậm ngùi... chấp nhận “nhặt bạc lẻ”.

Các ngân hàng đang tập trung vào gói tín dụng nhỏ lẻ

Nới lỏng tay

Cán bộ tín dụng của một ngân hàng cho hay: "Trước đây, nhân viên tín dụng chủ yếu mời khách mở tài khoản, gửi tiền vào ngân hàng; giờ lại mời cho vay. Doanh nghiệp từ chối với lý do sản xuất đang khó khăn, nên chúng tôi chủ yếu đẩy mạnh mời các khách hàng có nhu cầu vay tiêu dùng nhưng cũng không được khả quan vì những tháng đầu năm, nhu cầu mua sắm không nhiều".

Trước khi vào quầy ATM ở góc đường Phan Bội Châu - Sư Liễu Quán (gần trước cổng chùa Từ Đàm), khách hàng dễ dàng bắt gặp tờ rơi dán ở cột điện của VPBank đại khái: cho vay với lãi suất hấp dẫn, thủ tục đơn giản, liên hệ theo số điện thoại... “Đời thuở nào mà ngân hàng cần đến khách hàng để cho vay như vậy”? Một phụ nữ vừa ra khỏi quầy ATM nói.

Cùng với việc hạ các mức lãi suất điều hành, giảm trần lãi suất huy động, NHNN cũng đặt trần lãi suất cho vay của các NHTM đối với các lĩnh vực ưu tiên. Để hỗ trợ cho tăng trưởng tín dụng, NHNN ban hành Thông tư 09/2014/TT-NHNN (có hiệu lực từ ngày 20-3-2014) theo hướng nới lỏng việc phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro của các tổ chức tín dụng (TCTD).

Từ 20-3-2014 đến 1-4-2015, các TCTD không chuyển nhóm nợ đối với các khoản nợ được cơ cấu lại nợ và thời gian trả nợ. Điều này sẽ khiến nhiều khách hàng lẽ ra không còn đủ điều kiện vay vốn (nếu áp dụng Thông tư 02), có cơ hội tiếp tục vay vốn. Rồi sau một năm nữa sẽ… tính tiếp. Việc “lỏng tay” của NHNN không chỉ tạo cơ hội cho doanh nghiệp mà cho cả các TCTD có một bảng cân đối tài sản trông có vẻ “đẹp” hơn. Song, các NHTM lại chẳng dám “buông”.

Tín dụng vẫn mang lại lợi nhuận chủ yếu cho các ngân hàng, thế nhưng họ cũng không dám nới lỏng điều kiện tín dụng. Chính vì vậy, nhiều ngân hàng chấp nhận cho vay với lãi suất thấp hơn cả lãi suất huy động (tất nhiên kèm theo rất nhiều điều kiện). Hiện tượng tranh giành khách hàng ngày càng gay gắt, nhưng điều đó chỉ xảy ra với những doanh nghiệp tốt. Giám đốc một công ty cổ phần làm ăn tương đối hiệu quả cho hay, doanh nghiệp liên tục nhận được lời mời chào cho vay, kể cả vay tín chấp với lãi suất rất cạnh tranh.

Tuy nhiên, những trường hợp doanh nghiệp nhận được “ưu ái” như vậy không nhiều, trong khi rất nhiều doanh nghiệp khác, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ muốn vay đều phải có tài sản thế chấp, phương án sản xuất kinh doanh tốt… Và ngân hàng luôn muốn “quản” mọi luồng tiền ra – vào của doanh nghiệp để đảm bảo vốn cho vay không đi chệch hướng.

Mời chào

Những đòi hỏi này của ngân hàng trở nên chính đáng bởi nó xuất phát từ những bài học rủi ro tín dụng trước đây, và khối nợ xấu mà họ đang phải gánh hiện nay. Chính vì thế, ngân hàng chấp nhận lợi nhuận thấp, nhưng không dám nới lỏng điều kiện tín dụng. Điều này lý giải tại sao doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận vốn ngân hàng cho dù “cửa” tín dụng không chỉ luôn mở mà còn được… “trải thảm đỏ”.

Với nhiều nỗ lực, các ngân hàng vẫn không thể đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng, nhất là trong quý 1-2014, hoạt động sản xuất chưa được đẩy mạnh, doanh nghiệp tốt có tiềm năng ít, doanh nghiệp cần vốn thì không đáp ứng được những yêu cầu cần thiết để được cho vay, nếu nới lỏng các kiều kiện cho vay thì ngân hàng sợ rủi ro nợ xấu. Có những doanh nghiệp tốt cũng không muốn đi vay, sản xuất bằng vốn tự thân vì sức cầu nền kinh tế chưa cao, đầu ra cho sản phẩm chậm.

Trước tình hình đó của các doanh nghiệp, nhiều ngân hàng đang đẩy mạnh cho vay lĩnh vực tiêu dùng. Đây là mức cho vay không cần tài sản thế chấp hay bảo lãnh, chỉ dựa vào mức thu nhập hàng tháng hiện phổ biến từ vài triệu đồng đến vài chục triệu đồng.

Sau Tết đến nay, các NHTM đưa ra nhiều gói tín dụng tiêu dùng hấp dẫn. Có thể điểm qua, như: Tại NHTM cổ phần Sài Gòn Thương tín (Sacombank) là 500 triệu đồng, NHTM cổ phần Kỹ Thương (Techcombank) số tiền khách hàng được vay tiêu dùng tối đa 200 triệu đồng, tại một số ngân hàng khác là 300 triệu đồng.

Cùng là tín dụng kiểu nhỏ lẻ, nhiều ngân hàng đang đẩy mạnh phát hành thẻ tín dụng với hạn mức có thể lên đến vài trăm triệu đồng. Thẻ tín dụng còn được mời chào với rất nhiều chương trình khuyến mại, tỷ lệ chiết khấu cao bởi các liên kết, hợp tác chiến lược với bên cung cấp hàng hóa, dịch vụ. Hết mời chào qua điện thoại, có những ngân hàng còn cho nhân viên tới tận các chợ Đông Ba, An Cựu. Bến Ngự, Tây Lộc, Trường An... và hộ kinh doanh để mời chào khoản các khoản vay ngắn hạn, từ vài chục đến vài trăm triệu đồng...

Bạch Quang

Chia sẻ bài viết

BÌNH LUẬN