“ Không phải khách nào mình cũng nhận – chồng của bạn tôi nói – Có lúc mình bảo với nhóm bạn trẻ là đã hết phòng chỉ vì không muốn sự ồn ào của các bạn ấy “va đập” với những khách lớn tuổi hơn khi đặt phòng trong cùng một quãng thời gian. Nhưng cũng có khi, mình từ chối nhóm khách khi họ quay trở lại, vì sự mệt mỏi, thậm chí là hối hận sau những gì mà khách để lại cho gia chủ lúc rời đi. Làm dịch vụ này một thời gian đủ để mang đến cho mình kinh nghiệm, thậm chí là những dự cảm qua thái độ, lời lẽ lúc chào hỏi, yêu cầu…”.
Là anh đang nói về homestay của mình. Những kinh nghiệm đến sau hơn 1 năm đi vào hoạt động đủ để anh với tư cách là quản lý và điều hành chính có thể đưa ra cho những lời khuyên cho người sắp “nhập môn”. Nhưng Đà Lạt là không gian du lịch hoàn toàn vượt trội so với những nơi khác với lượt khách hơn 7 triệu như trong năm 2018. Con số này có thể sẽ vượt trội trong năm 2019. “Nhà của mình, đó là một ưu thế để không phải đón khách bằng mọi giá. Trên thực tế, áp lực khi hoạch toán thu chi hàng tháng đã đẩy không ít homestay vào tình trạng xuống cấp rất nhanh, thậm chí nhiều chủ nhà sau đó đã yêu cầu chấm dứt hợp đồng sớm hơn thời hạn với người thuê vì những điều đã cam kết bị phá vỡ. Đây là điều dở khóc dở cười cho cả hai”.
Có những homestay được bán với giá 1 USD hoặc từ 50.000 đồng đến 80.000 đồng/người/ngày đêm; thậm chí có những homestay được miễn phí với hy vọng thu được tiền từ những dịch vụ khác là thông tin từ báo Tuổi Trẻ ngày 28/7. Điều này đang diễn ra trong hoạt động kinh doanh của các homestay ở Hội An (Quảng Nam), Phong Nha (Quảng Bình). Không rõ tình trạng cạnh tranh ở mức giá bèo bọt như thế này liệu có kéo được khách, khi mà những nghi ngại về chất lượng có đảm bảo được những điều cơ bản nhất và không phải khách nào cũng lựa chọn một chỗ chỉ để ngủ qua đêm? Đấy là chưa nói đến những đặc trưng cơ bản nhất của loại hình với những yêu cầu về sự trải nghiệm cuộc sống, văn hóa và phong tục tập quán của một vùng đất…
Có phải những homestay được bán với giá thấp và cực kỳ thấp do không phải chịu áp lực từ các nguồn lãi vay để đầu tư? Hay đơn thuần đó chỉ là sự nóng ruột dẫn đến tình trạng mất kiểm soát về giá và chất lượng dịch vụ? Dĩ nhiên là ở đây, đã không còn tiêu chí nào về sự lựa chọn như cách mà homestay của bạn tôi đã có để “dẫn” dòng doanh thu và ổn định hoạt động.
54% là công suất buồng/phòng bình quân của 3.018 homestay với khoảng 21.000 phòng trong năm 2018 – cũng theo Tuổi Trẻ - tăng 7,5% dù công suất bình quân có giảm nhẹ so với năm trước đó. Con số này chắc chắn sẽ khác vào những năm tiếp theo, với những dự báo khác về nguồn khách, đối tượng khách cũng như những nhu cầu khác nhau về việc lựa chọn dịch vụ. Theo góc nhìn của chúng tôi, có lẽ việc dịch vụ lựa chọn khách còn là thiểu số, cho dù họ luôn có nguồn khách tìm chọn thông qua nhận xét, đánh giá.
So với những gì đang diễn ra trong dịch vụ homestay nói chung, có vẻ như những áp lực đa chiều này chưa phải là vấn đề của Thừa Thiên Huế. Ngay cả khi số homestay trên thực tế có thể nhiều hơn con số 14 đã được đăng ký. Hiện tại, đây vẫn là một phân khúc đang được nhiều người “để mắt” và rục rịch chuẩn bị cho tương lai, ít nhất là những dự định khi lĩnh vực du lịch – dịch vụ trên địa bàn đang có những thay đổi tích cực.
MINH HÀ