Chính trị - Xã hội Câu chuyện pháp đình

04/01/2011 - 19:25

Tính hợp pháp của di chúc

TTH - * Mẹ tôi mất năm 2009, nhưng trước đó (năm 1993), bà lập di chúc (có xác nhận của UBND phường) để lại toàn bộ ngôi nhà (tài sản riêng của mẹ) cho một người chị gái của tôi. Lúc lập di chúc, do mẹ không biết chữ nên người khác soạn thảo và đọc lại di chúc cho mẹ nghe. Mẹ điểm chỉ vào di chúc trước sự chứng kiến của chính quyền địa phương. Vậy, xin hỏi di chúc mẹ tôi lập như vậy có hợp pháp không? Những người con còn lại có quyền kiện hủy tờ di chúc nói trên được không? (Lê Thị Quýt, ở phường An Hòa, Huế)

- ThS. LS Nguyễn Văn Phước, Trưởng Văn phòng Luật sư Huế: Theo quy định của pháp luật hiện hành, đối với việc lập di chúc bằng văn bản mà mẹ bạn không tự viết được thì theo quy định tại điều 656 Bộ luật Dân sự năm 2005, mẹ bạn có thể nhờ người khác viết, nhưng phải có ít nhất hai người làm chứng. Như vậy, di chúc mẹ bạn lập chiếu theo quy định của pháp luật hiện hành sẽ không hợp pháp vì thiếu người làm chứng.

Tuy nhiên, vì thời điểm mẹ bạn lập di chúc là năm 1993 – thời điểm chưa có Bộ luật Dân sự. Vì vậy, quan hệ pháp luật này sẽ được điều chỉnh bởi Pháp lệnh thừa kế năm 1990. Khoản 3, điều 14 pháp lệnh này quy định đối với trường hợp di chúc viết được cơ quan công chứng hoặc UBND chứng thực: “Trong trường hợp người lập di chúc không đọc bản di chúc được, không ký hoặc điểm chỉ được thì phải nhờ người chứng kiến. Người chứng kiến đọc bản di chúc cho người lập di chúc nghe và ký vào bản di chúc trước sự có mặt của người có trách nhiệm chứng thực của cơ quan công chứng hoặc UBND xã, phường, thị trấn’’.

Theo quy định trên và đối chiếu với lời bạn kể thì trong trường hợp này, mẹ bạn tuy không đọc bản di chúc được vì không biết chữ, nhưng lại điểm chỉ được nên không bắt buộc phải có người chứng kiến. Di chúc nhờ người khác viết và đã đọc lại cho mẹ bạn nghe và mẹ bạn đã điểm chỉ vào di chúc trước sự chứng kiến của chính quyền địa phương nên di chúc được coi là thể hiện ý chí, nguyện vọng của mẹ bạn sau khi qua đời. Nội dung của di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội và hình thức phù hợp với sự điều chỉnh của pháp luật hiện hành. Do đó, di chúc mà mẹ bạn lập là hoàn toàn hợp pháp.

Vì di chúc hoàn toàn hợp pháp và đã phát sinh hiệu lực (kể từ thời điểm người để lại di sản qua đời) nên những người con còn lại của mẹ bạn không có quyền kiện hủy tờ di chúc nói trên.

Bùi Vĩnh (ghi)

Chia sẻ bài viết

BÌNH LUẬN