Tàu Trung Quốc tại Biển Đông hồi tháng 7/2014. Ảnh: Reuters
VOA hôm 5/11 đưa tin một quan chức cấp cao giấu tên của một nước ASEAN đã tiết lộ tài liệu này. Hội nghị thượng đỉnh ASEAN sẽ được tổ chức vào tuần tới tại thủ đô Naypyitaw của Myanmar.
Tài liệu bị rò rỉ là bản dự thảo tuyên bố của nước chủ tọa, sẽ được đưa ra khi bế mạc cuộc họp. Nó được viết ở thì quá khứ, giống như hội nghị đã diễn ra.
"Chúng tôi bày tỏ quan ngại với những diễn biến gần đây ở Biển Đông đã làm gia tăng căng thẳng trong khu vực. Chúng tôi tái khẳng định tầm quan trọng của hợp tác khu vực trong việc duy trì hòa bình và ổn định, thúc đẩy an ninh và an toàn hàng hải, tự do hàng hải, bao gồm cả các chuyến bay trong và qua vùng trời Biển Đông", VOA trích dẫn một phần của bản dự thảo.
"Chúng tôi tái khẳng định cam kết chung của các nước thành viên ASEAN và Trung Quốc đối với hòa bình, ổn định và an ninh hàng hải. Chúng tôi kêu gọi thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC). Chúng tôi cũng ghi nhận những tiến bộ trong đàm phán về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì tiến độ đàm phán và xúc tiến để nhanh chóng đạt được COC", dự thảo này viết.
Trung Quốc và ASEAN đã thảo luận để đưa ra Bộ Quy tắc ứng xử ràng buộc ở Biển Đông nhưng cho đến nay chỉ đạt được ít tiến triển. Các nước đã ký kết Tuyên bố không ràng buộc về ứng xử các bên ở Biển Đông hơn 10 năm trước.
Trung Quốc cho biết họ sẽ chỉ đàm phán về tranh chấp lãnh thổ trực tiếp với từng nước và cự tuyệt cách tiếp cận đa phương để giải quyết vấn đề.
Phản ứng trước việc rò rỉ tài liệu, người đứng đầu về các vấn đề ASEAN của Myanmar, Aung Lin, cho biết mỗi nước thành viên của khối có nghĩa vụ giữ bí mật tài liệu.
"Chúng tôi phân phối dự thảo trước cho các nước thành viên để xin ý kiến", ông nói. "Mỗi quốc gia thành viên của hiệp hội có nhiệm vụ giữ bí mật những tài liệu này cho đến khi kết thúc hội nghị thượng đỉnh. Đó là quy tắc quốc tế. Tuy nhiên, dự thảo này có thể được thay đổi sau khi các nước kết thúc thảo luận".
Phương Vũ (Theo VnExpress)