Khống chế nợ xây dựng
Nợ xây dựng cơ bản (XDCB) là phần khối lượng hoàn thành các công trình, hạng mục công trình nhưng chưa được cấp vốn thanh toán (hay phần khối lượng hoàn thành công trình thực hiện vượt mức vốn được bố trí), bao gồm nợ các công trình quyết toán, nợ công trình hoàn thành chưa quyết toán và nợ khối lượng hoàn thành các công trình chuyển tiếp.
Nợ xây dựng cơ bản gây khó khăn cho đơn vị thi công (Ảnh minh họa)
Chợ Quảng Thọ được hoàn thành xây dựng năm 2015, với nguồn vốn trên 3,4 tỷ đồng. Việc đưa khu chợ này vào hoạt động, tạo thuận lợi rất lớn cho việc buôn bán, trao đổi hàng hóa của người dân địa phương và đây cũng là tiêu chí thực hiện xây dựng nông thôn mới. Tuy hoàn thành năm 2015, nhưng đến nay công trình mới chỉ được bố trí vốn 1,8 tỷ đồng, số tiền còn lại vẫn đang nợ đơn vị thi công.
Ngoài ra, để xây dựng hạ tầng kỹ thuật, phục vụ dân sinh… xã Quảng Thọ cũng tiến hành nhiều hạng mục công trình, trong đó, có những hạng mục hoàn thành từ năm 2011 nhưng đến nay vẫn chưa thanh toán cho đơn vị thi công. Điển hình phải kể đến việc san nền trạm y tế xã hoàn thành từ năm 2011, với tổng mức đầu tư 486 triệu động; san nền chợ giai đoạn 2, 3, 4 hoàn thành năm 2013 với số vốn 828 triệu đồng số tiền này xã vẫn chưa thanh toán cho đơn vị thi công.
Ông Hoàng Công Phong, Chủ tịch UBND xã Quảng Thọ chia sẻ: Số tiền nợ XDCB của xã hiện nay là 5,5 tỷ, trong đó có nhiều khoản xã nợ ngân sách tỉnh, huyện. Thực tế, trung ương, tỉnh chỉ hỗ trợ bình quân 70 - 80% tổng mức đầu tư công trình, phần còn lại là vốn đối ứng của huyện, xã và các nguồn khác. Nhưng do ngân sách có hạn, địa phương chỉ biết sử dụng từ nguồn khai thác quỹ đất để đối ứng. Trong khi, việc khai thác quỹ đất ở cấp xã lại vướng các quy định và giá đất thấp nên khó khai thác được quỹ đất để trả nợ. Hiện xã đã xây dựng kế hoạch phân kỳ trả nợ, đồng thời hạn chế khởi công các công trình mới.
Theo số liệu thống kê của phòng Tài chính và Kế hoạch huyện Quảng Điền, tổng nợ XDCB đến tháng 1/2016 của huyện là 26 tỷ đồng, trong đó có các khoản nợ hoàn thành quyết toán và cả chưa quyết toán. Những khoản nợ này phát sinh từ việc phát triển “nóng” xây dựng hạ tầng cơ sở phục vụ công tác xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới trên địa bàn.
Chủ yếu là nợ gối đầu
Theo ông Nguyễn Hữu Long, Trưởng phòng Xây dựng cơ bản, Sở Kế hoạch và Đầu tư, một dự án có thể có rất nhiều nguồn vốn như: trung ương, tỉnh, huyện, xã… phải xác định được nguồn vốn đầu tư cụ thể mới biết được ngân sách nào đang nợ. Tuy nhiên, theo thống kê đến nay, trên địa bàn tỉnh đang nợ 82 tỷ đồng, trong đó ngân sách trung ương 41 tỷ, ngân sách huyện 4 tỷ đồng, 35 tỷ đồng là từ ngân sách tỉnh. Con số 35 tỷ đồng này chỉ mang tính gối đầu. Nghĩa là các khoản nợ này chủ yếu phát sinh đối với những công trình hoàn thành quyết toán trong năm và sẽ được đưa vào kế hoạch bố trí vốn trong năm 2017.
Nhà văn hoá xã Quảng Công là công trình trọng điểm năm 2015 vẫn nợ trên 500 triệu đồng. (Ảnh minh họa)
Nguyên nhân của tình trạng phát sinh nợ XDCB một phần do chủ đầu tư và nhà thầu không nắm được quy định Nhà nước về quản lý đầu tư xây dựng. Cụ thể, công trình xây dựng phải thực hiện theo đúng kế hoạch vốn được giao nhưng một số chủ đầu tư lại yêu cầu và đốc thúc nhà thầu thi công nhanh. Đối với một số công trình xa, đơn vị thi công phải cố gắng hoàn thành mặc dù kế hoạch bố trí vốn không đủ đáp ứng khối lượng thi công nhằm giảm chi phí vận chuyển, mua sắm thiết bị. Một số nhà thầu có năng lực tài chính mạnh chấp nhận báo nợ để hoàn thành công trình nhanh nhằm giảm chi phí phát sinh…
Ông Nguyễn Hữu Long khẳng định: Việc tuân thủ quy định về quản lý đầu tư xây dựng được xem là giải pháp nhằm hạn chế nợ đọng trong XDCB. Cùng với đó, tỉnh cũng có nhiều giải pháp mạnh nhằm hạn chế nợ đọng, trong đó có giải pháp về bố trí vốn. Cụ thể, sẽ ưu tiên bố trí vốn cho những dự án đã quyết toán, tiếp đó là những công trình hoàn thành trước 31/12/2016, các dự án hoàn thành kế hoạch trong năm kế tiếp, hạn chế đầu tư các dự án mới nếu các dự án cũ chưa được bố trí vốn. Đối với nợ XDCB từ nguồn ngân sách Trung ương, tỉnh sẽ kiến nghị để sớm trả nợ.
| Theo số liệu từ Sở Kế hoạch và Đầu tư, tính đến 31/12/2015, nhu cầu vốn còn thiếu để thanh toán là 155,7 tỷ đồng, trong đó cho các dự án đã quyết toán là 49,7 tỷ đồng, kế hoạch năm 2016 đã bố trí trả nợ với số vốn 117,12 tỷ đồng, xử lý đạt 75,2% khối lượng nợ. Kết quả xử lý nợ đọng XDCB năm 2016 đạt vượt quy định tại Chỉ thị số 26/CT-TTG) đảm bảo hàng năm trước 20/5, phải xử lý được ít nhất 30% khối lượng nợ. |
Hoàng Loan