Bà và chồng là ông Nguyễn Văn Quý tạo lập được nhà đất tại 45B Trần Quý Cáp (ông Quý đã chết, không để lại di chúc). Nay nhà đất này thuộc diện qui hoạch, Nhà nước đền bù giải toả, tái định cư, nên đã giao cho bà và các con một căn hộ chung cư 40m2 và thửa đất diện tích 95m2 tại khu qui hoạch xã Hương Vinh, huyện Hương Trà, để làm nhà ở.
Vợ chồng bà có 3 người con, Nguyễn Thị Kim Quyên (đã có chồng con, ở nhà riêng), Nguyễn Hồng Quyền và Nguyễn Xuân Quyến ở với bà. Sau khi được đền bù, giao căn hộ chung cư và 95m2 đất, Quyến sử dụng căn hộ, nhưng còn đòi chia phần, trong diện tích 95 m2 đất được bồi thường. Bà Liễu dự định chia 95m2 đất ra làm hai phần, một phần diện tích 4m x 14m = 56 m2 để bà và người con là Quyền sử dụng, làm nhà ở. Diện tích còn lại 39 m2 giao cho Quyến sử dụng, (Quyến đã và đang ở trong căn hộ chung cư 40m2).
Con gái là Nguyễn Thị Kim Quyên, đồng ý về việc chia nhà, đất nói trên, mà không có tranh chấp quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà phần thừa kế di sản của cha để lại.
Dự định chia đất của bà nêu trên bị Quyến phản đối. Quyến muốn chia thửa đất làm 2 phần theo chiều dọc, một phần có chiều rộng 2,7m, dài 19m, để bà và Quyền sử dụng. Phần còn lại, rộng 2,3m, dài 19m, sẽ do Quyến sử dụng.
Bà Liễu hỏi: Trong tổng số 95m2 đất và 40m2 nhà ở, mà Nhà nước bồi thường, cấp tái định cư mang tên bà và chồng bà là Nguyễn Văn Quý, thì việc chia tài sản chung của vợ chồng bà mỗi người được hưởng bao nhiêu? Phần di sản của chồng để lại thì những ai được hưởng? Bà và 2 người con bà thoả thuận chia như nói trên, nhưng một người con không đồng thuận, thì phải gửi đơn đến cơ quan nào để yêu cầu giải quyết?
Việc sử dụng đất ở phải đúng quy định của pháp luật
Theo qui định của Luật Hôn nhân và gia đình, pháp luật về thừa kế, thì căn hộ và diện tích đất nói trên, Nhà nước bồi thường cho bà Liễu và ông Quý được quyền sử dụng đất và quyền sở hữu căn hộ. Ông Quý đã chết, về nguyên tắc chia tài sản chung của vợ chồng, thì bà có quyền sở hữu một nửa giá trị tài sản được bồi thường (bao gồm cả đất và căn hộ). Nửa giá trị tài sản còn lại là phần của ông Quý. Ông Quý đã chết, không để lại di chúc, thì phần tài sản này được chia theo pháp luật thừa kế (Nếu đã hết thời hiệu khởi kiện về thừa kế thì chia tài sản chung theo qui định của pháp luật dân sự và pháp luật về đất đai).
Diện những người được chia tài sản phần ông Quý để lại (nếu không còn ai khác ở hàng thừa kế thứ nhất) thì bà và 3 người con, mỗi người được hưởng 1/4 giá trị tài sản của ông Quý. Như vậy, bà có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu 5/8 giá trị tài sản mà Nhà nước đền bù tái định cư nêu trên. Do đó, bà có các quyền chiếm hữu, sử dụng và quyền định đoạt giá trị tài sản của bà. Mỗi người con chỉ được hưởng 1/8 khối di sản này.
Nhưng khi chia hiện vật, còn phải căn cứ vào các qui định khác của pháp luật. Theo Quyết định số 50/QĐ-UBND ngày 20-12-2010 của UBND tỉnh (Căn cứ các qui định của Luật Đất đai, các Nghị định số 84/2007, Nghị định số 88/2009 của Chính phủ, các Thông tư số 06/2007, số 17/2009 của Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn thi hành các quyết định nêu trên), UBND tỉnh qui định diện tích tối thiểu được tách thửa đối với từng loại đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh, diện tích đất sau khi tách thửa phải bảo đảm hai điều kiện như sau:
a) Diện tích tối thiểu thuộc TP Huế: 40m2. Các thị trấn thuộc huyện và các phường thuộc thị xã: 60m2; các xã đồng bằng: 70m2; các xã trung du, miền núi: 100m2.
b) Kích thước thửa đất: Cạnh mặt tiền lớn hơn hoặc bằng 4m. Chiều sâu (vuông góc với cạnh mặt tiền): lớn hơn hoặc bằng 5m. (Qui định này không áp dụng đối với 4 phường nội thành của TP Huế là: Thuận Thành, Thuận Lộc, Tây Lộc, Thuận Hoà; đất khuôn viên các nhà vườn Huế thuộc danh mục quản lý; đất ở thuộc các dự án đã được nhà nước giao đất, phân lô theo qui hoạch được duyệt; Đất được Nhà nước giao hộ gia đình, cá nhân sử dụng vào mục đích sản xuất nông lâm nghiệp và nuôi trồng thuỷ sản).
Đối chiếu qui định trên, diện tích 95m2 Nhà nước cấp bồi thường cho gia đình bà Liễu, thuộc đất ở các dự án đã được Nhà nước giao đất, phân lô theo qui hoạch được duyệt, do đó thửa đất được xác định theo dự án và qui hoạch chi tiết đã được phê duyệt. Việc phân chia diện tích 95m2 đất theo dự kiến của mẹ con bà là không phù hợp với qui định nói trên.
Về căn hộ chung cư 40m2 hiện ông Quyến đang sử dụng, nằm trong khối tài sản chung chưa chia của bà Liễu và ông Quý, không phải đền bù riêng cho 1 mình ông Quyến, nên ông Quyến không có quyền sở hữu căn hộ này.
Bởi vậy, mẹ con bà nên bàn bạc giải quyết để ai là người sử dụng đất, ai sử dụng căn hộ 40m2 cho hợp tình, hợp lý, đúng pháp luật. Nếu không có sự thoả thuận, thì bà, các người con của bà đều có quyền khởi kiện yêu cầu toà án có thẩm quyền xem xét, giải quyết.
Phòng Chính trị - Bạn đọc