Vượt quãng đường gần 30 cây số từ thành phố Huế, chúng tôi đến Vinh Xuân vào một ngày đầu tháng 11. Những con đường bê tông liên thôn khang trang, sạch sẽ nhưng thưa thớt người qua lại khiến chúng tôi không khỏi suy nghĩ. Đem theo thắc mắc gặp Chủ tịch UBND xã Trần Văn Đê, ông chia sẻ: “Chúng tôi chủ yếu sống bằng nghề nông, giờ không phải ngày mùa nên mọi người tranh thủ lúc nông nhàn ra bên ngoài làm phụ hồ, làm mộc để kiếm thêm, chứ cứ trông vào mấy sào lúa thì làm sao mà khá lên được”. Hỏi về tiến độ xây dựng NTM của địa phương, ông cho biết: Qua rà soát, đánh giá theo bộ tiêu chí về NTM của Chính phủ, chúng tôi đạt 7/19 tiêu chí về NTM, gồm: quy hoạch; điện; bưu điện; trạm y tế; giáo dục; hệ thống chính trị xã hội; an ninh trật tự. Hiện nay, với các nguồn vốn hỗ trợ, Vinh Xuân đang tiến hành xây dựng nâng cấp các tuyến đường bê tông liên thôn, liên xóm; đầu tư cải tạo nhà văn hóa cộng đồng, quan tâm đến vấn đề nước sạch, vệ sinh môi trường, xây dựng các mô hình kinh tế phù hợp điều kiện địa phương để nâng cao thu nhập cho người dân… theo chương trình xây dựng NTM. Trong năm 2013, bằng nguồn vốn hỗ trợ chương trình xã bãi ngang (257) khoảng 1 tỷ đồng, chúng tôi tập trung đầu tư vào đường giao thông nông thôn”.

Vinh Xuân đang nỗ lực xây dựng môi trường thôn xóm xanh sạch đẹp

Những cố gắng nỗ lực của Vinh Xuân trong công cuộc xây dựng NTM là điều được khẳng định. Tuy nhiên, nếu xét về mặt bằng chung về xây dựng NTM của tỉnh, đây là những tiêu chí mà hầu như các xã trên địa bàn tỉnh đều đạt được. Còn một số tiêu chí khó, như: thu nhập, chợ nông thôn mới, hạ tầng giáo dục... với Vinh Xuân lại càng khó khăn hơn. Để đạt được tiêu chí thu nhập, cùng với đẩy mạnh phát triển sản xuất và chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp, Vinh Xuân đang triển khai sản xuất trồng rau màu, cây khoai, dưa và nuôi trồng thủy hải sản ven đầm phá Tam Giang... Đồng thời, tạo điều kiện từng bước phát triển các ngành nghề dịch vụ buôn bán nhỏ, mộc, nề... tạo nguồn thu nhập của người dân địa phương. Đến thời điểm này, bình quân thu nhập đầu người ở Vinh Xuân mới đạt 16 triệu đồng/năm; số hộ nghèo còn 15,1%. “Để đạt được tiêu chí thu nhập cao gấp 1,4 lần so với bình quân chung của tỉnh là điều quá khó thực hiện. Thu nhập bình quân đầu người của tỉnh phấn đầu đến 2015 đạt 2.300 USD. Như vậy trong ba năm đến, thu nhập bình quân của người dân Vinh Xuân phải đạt gần 3.000 USD (khoảng 60 triệu đồng). Với một xã nghèo, khó khăn như Vinh Xuân mà người dân có mức thu nhập như vậy là điều không thể”. Ông Đề băn khoăn.

Ngoài ra, các tiêu chí khác mà Vinh Xuân đang lo, là nước sạch, hạ tầng trường học, khu chợ NTM ... Muốn đạt các tiêu chí này, Vinh Xuân cần 195 tỷ đồng. Theo ông Đê, “giờ huy động số tiền lớn trong dân là không khả thi. Ví dụ, hiện Vinh Xuân đang cần một ngôi chợ để trao đổi mua bán (hiện Vinh Xuân chỉ có chợ tạm), nhưng vốn thì biết huy động ở đâu khi mà thu nhập của người dân chỉ trông chờ vào cây lúa, cây màu. Rất mong cấp trên quan tâm, tạo điều kiện hơn nữa, để NTM Vinh Xuân hoàn thành đúng lộ trình, kế hoạch đề ra”.

Không chỉ Vinh Xuân mà nhiều địa phương trong tỉnh, dù vẫn đang cố gắng huy động mọi nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM, nâng cao chất lượng cuộc sống mọi mặt cho nhân dân. Tuy nhiên, có lẽ không nên cứng nhắc trong việc chỉ chăm chăm để hoàn thành 19 tiêu chí NTM. Phải làm sao để bộ mặt nông thôn ngày càng khang trang sạch đẹp hơn, thu nhập người dân ngày một nâng cao, môi trường sống, sinh hoạt ở nông thôn tốt dần lên...