Hình ảnh lẫm liệt của các chiến sĩ vừa hiên ngang đánh trả, vừa cùng nhau ôm chặt lá cờ Tổ quốc trong làn đạn của quân xâm lược đã trở thành niềm tự hào và xúc động trong lòng mỗi chúng ta. Hình ảnh các anh đã tô thắm thêm truyền thống anh hùng của Quân đội Nhân dân Việt Nam anh hùng. Thi thể, máu xương của các anh đã hòa vào biển cả.
Giờ đây, các đoàn công tác từ đất liền đến Trường Sa, đến khu vực đảo Gạc Ma đều tổ chức nghi lễ trọng thể tưởng niệm những người con trung nghĩa này của Tổ quốc. 64 chiến sĩ hải quân hy sinh ở đảo Gạc Ma đã sống trong lòng người dân với tên gọi ngắn gọn nhưng vô cùng gần gũi là “Chiến sĩ Gạc Ma”.
Cách đây hai năm, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã đứng ra vận động và chủ trì xây dựng khu tưởng niệm liệt sĩ Gạc Ma. Khu tưởng niệm xây dựng trên khu đất rộng hơn 25.000 m2 ở phía tây đại lộ Nguyễn Tất Thành, thuộc khu du lịch bắc bán đảo Cam Ranh, huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa. Khu tưởng niệm có các hạng mục chính: cụm tượng đài, bảo tàng ngầm, quảng trường Hòa Bình… Cụm tượng đài có tên “Vòng tròn bất tử” có chiều cao tổng thể 15,15m, trong đó phần bệ tượng cao 1,4 mét, thân tượng cao 13,75 mét gồm 9 hình tượng, thể hiện hành động hiên ngang, bất khuất của những người lính sẵn sàng xả thân bảo vệ độc lập, chủ quyền của Tổ quốc giữa Biển Đông. Bảo tàng ngầm là nơi trưng bày các hiện vật liên quan đến cuộc đời và gia đình các liệt sĩ Gạc Ma. Khu tưởng niệm còn có “mộ gió” của 64 chiến sĩ Gạc Ma. Công trình khu tưởng niệm cơ bản hoàn thành vào tháng 3/2017 và được tổ chức khánh thành vào dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ năm nay.
Tác giả tượng đài Chiến sĩ Gạc Ma có tên “Vòng tròn bất tử” là nhà điêu khắc Lâm Quang Nới. Ông Nới còn gọi công trình của mình là “Những người nằm lại phía chân trời”. Ông nói: “Tôi đã làm nhiều tượng đài trên cả nước, mỗi tượng đài đều có ấn tượng riêng. Đối với tượng đài Gạc Ma thì ấn tượng trong tôi hết sức sâu sắc, nhất là hình ảnh người lính, ngọn cờ trong thời khắc sinh tử kiên quyết giữ đảo”. Ông Lâm Quang Nới còn chia sẻ thêm: "Các chiến sĩ Gạc Ma hy sinh ở một nơi rất xa đất liền của quê hương, nhưng lại rất gần trong trái tim của người Việt Nam".
Tượng đài tưởng niệm chiến sĩ Gạc Ma có tên “Vòng tròn bất tử”, được tạo hình bởi một vòng tròn đóng khung trên nền trời xanh mênh mông của biển rộng và trời cao. Trong vòng tròn của biển trời Tổ quốc, nổi bật lên hình ảnh các chiến sĩ hải quân Gạc Ma đang giương cao lá cờ Tổ quốc, lấy thân mình che chở mảnh đất thiêng liêng nơi hải đảo xa xôi. Tượng đài là biểu tượng lẫm liệt của người chiến sĩ Hải quân Nhân dân Việt Nam trước sự dã man, tàn bạo của kẻ thù; quyết hy sinh thân mình để khẳng định chủ quyền biển đảo Việt Nam.
Mặc dù chưa chính thức khánh thành nhưng vào ngày 14/3/2017, đúng vào ngày cách đây 29 năm diễn ra trận chiến Gạc Ma, rất đông người dân và các đơn vị quân đội đã đến dâng hương tưởng niệm tại tượng đài. “Vòng tròn bất tử” của tượng đài tượng hình một đường chân trời. Chân trời ấy là của không gian quá khứ, nơi diễn ra sự kiện bi hùng mà mãi mãi các thế hệ ghi nhớ như một bài học xương máu của lịch sử. Vòng tròn chân trời của tượng đài còn mang ý tưởng về một tầm nhìn của ngày hôm nay để cảnh giác trước những thế lực đen tối đang ở phía chân trời. Lịch sử mãi khắc ghi mốc thời gian ngày 14/3/1988, 64 chiến sĩ Gạc Ma trong mưa đạn kẻ thù, đã hiên ngang bên nhau kết thành một vòng tròn ôm lấy mảnh đất của Tổ quốc nơi đường chân trời. Và giờ đây, những chiến sĩ Gạc Ma năm xưa đã hóa thân thành vòng tròn bất tử của tượng đài “Những người nằm lại phía chân trời”.
Minh Khiêm