Lên miệt Hương Hồ, Hương Trà nhìn những cánh đồng hoa đang được tỉa hái dần mang ra chợ mới cảm nhận được không khí cuối năm cận kề và ý nghĩa của sự thu hoạch. Thích nhất là hoa huệ Huế, cành nhỏ, hoa nhỏ mà thơm lừng. Chả thế mà cô bạn tôi lúc nào cũng dặn người giúp việc ra chợ Tây Lộc, tới hàng nớ, o nớ, đích thị có hoa huệ Hương Hồ.
Chiều, người trồng đi hái hoa mang về nhà chia thành từng bó nhỏ chuẩn bị cho phiên chợ hôm sau. Thấy lay ơn đẹp, tôi mua trên ruộng hai chục cành về chưng bàn thờ. Người bán, một mệ già nhỏ nhẹ: Thời tiết khắc nghiệt, hoa lợi không được mấy nhưng cũng cố chắt chiu kiếm vài đồng cùng con cháu sắm sửa trong nhà. O cất công lên tận ruộng tui bớt mấy ngàn đổ xăng. Ngày ni tui về chợ đầu mối với Đông Ba thì bán hết mấy trăm cành ni thôi. Có ít tiền sắm cho thằng cháu bộ đồ mới để hắn diện kẻo tội!
Thu hoạch ngày cuối. Ảnh: Thanh Toàn
Về cầu ngói Thanh Toàn, Hương Thủy lại chuẩn bị sẵn tiền lẻ mua rau củ của mấy mệ, mấy dì. Một chiếc rổ con con nào cải, xà lách, tờn ô, ngò... "Của nhà trồng dày nên tui tỉa bớt, không bơm xịt chi. Mấy ngàn một mớ o mua về mà ăn tết"! Lời mời chào đó năm mô cũng nghe mà không nỡ chối từ nên cứ cơ man mua như là gom hàng đi buôn. Về chia cho bạn bè, hàng xóm tý rau sạch gọi là. Đồ quê trồng nên cây cứ nhỏ xíu, không đẹp, không mơn mởn nhưng được cái giòn, thơm, ngon hơn đồ buôn xe. Ăn những món rau đó mới thấy sự ngọt ngào và tươi non của tiết xuân ủ hương nơi cây trái. Mấy ngày tết ngán thịt thà, mở tủ lạnh ra nhón rau mà nấu thì chỉ được lời khen khách tới chơi nhà mà thôi! Trả lời khách rằng là kỳ công của chủ nhà đi về chốn quê "săn" xuân đấy! Khách cười, hẹn năm sau nhớ rủ rê!
Làm siêng về tận chợ Nịu Quảng Thái, Quảng Điền. Tour xuân này khá đậm đà bởi lộ trình dài với miên man cánh đồng màu xanh mạ non cò bay dập dìu, nhìn thanh bình đến lạ. Cảnh ấy dường như rất hợp với những ngày cuối năm, khi mà con người đang tĩnh tâm nhìn lại chặng đường đã qua và chuẩn bị "refresh" để đón năm mới. Dọc đường nghe tiếng heo, tiếng người í ới gọi nhau chia phần gợi lên cảm giác thân thuộc của cái tết xưa lúc ngồi nhà chờ mẹ mang thịt về phụ nấu cho kịp bữa cơm tất niên. Lũ con nít cầm bóng vô tư chạy chơi trên cánh đồng rau. Một người cha ăn diện sang trọng đẩy xe nôi cho con đi dạo, ắt hẳn ông muốn đứa trẻ này tắm táp cái nắng cái gió mà nhớ về gốc gác chăng. Qua những ngõ nhà được tô điểm bằng hoa thọ, hoa thược dược, mình bắt gặp một ngôi nhà bao quanh bởi hàng mai rất đẹp nên không nỡ bỏ qua, cả nhà xuống xe chụp ảnh liên tục, anh chủ nhà dễ thương thấy khách vui cứ đứng nhìn cười mãi không thôi.
Chơi trên đồng rau
Chợ Nịu mở ra nào cá nào tôm. Rồi mình cũng chọn hàng bánh thuẫn quê mua lấy vài chục cho mẹ dọn khách. Người bán hỏi cô giáo năm ngoái có mua bánh em phải không? Trứng gà nhà, bột bình tinh, vừa ăn không ngọt nên có mắc tiền xí! Mình phục trí nhớ chủ hàng, quả là năm ngoái bánh ngon nên năm nay mình trở lại và mua số lượng nhiều hơn không cần cò kè! Đi giữa muôn người, nghe xôn xao chuyện đón người xa về. "Nó vào Sài Gòn, giờ khá giả, đưa vợ con thăm quê"! "Răng mụ không ở nhà chơi với con cháu mới về? Đau ra chợ chi cho mệt"? "Ra có không khí quên cái đau, bán mớ giá đổ kiếm dăm đồng cho vui. Ngó người ta sắm tết mà mình đứng ngồi không yên rứa đó"! Rồi cũng có người hỏi mình: Dâu ai đây? Mới về làng hả? Người kia lại bảo, không phải. Cô giáo dạy ở trường thôi... Thôi nín lặng coi như mình là một phần của quê vậy, có ai biết là khách xa ghé chợ xuân đâu. Nhờ vậy mà ngoài mua, mình còn được cho thêm, bán rẻ để ăn cho biết của làng trồng được.
Ngược lên thành phố, xe mình như lẻ loi vì đường toàn người đổ về, cả xe máy lẫn ô tô. Tết nhất, người ta về để đoàn viên! Con trai bảo mẹ: "Tết ở đây chậm mà êm mẹ nhỉ"! "Ừ, nó khác với trên thành phố. Khi mình lớn lên, sẽ nhớ mãi tết chậm và tết êm này lắm vì tâm hồn mình được nuôi lớn ở đó". "Là răng khó hiểu rứa mẹ"? "Lớn lên con sẽ hiểu"!
Này con đường cát mới còn in dấu chân người, này cánh đồng mùa xuân lộc non biêng biếc, vài thời khắc nữa thôi sẽ thêm tuổi, thêm năm. Hãy cứ giữ yên bình cho những miền quê để người xa còn tìm về nguồn cội nhé!
L.Tuệ