Làm sao trứng gặp được…tinh trùng?
Đó là câu hỏi rất thật của một học sinh lớp 5, khi môn sinh vật bắt đầu giúp các em tiếp cận những kiến thức cơ bản về giới, về tuổi dậy thì và quá trình sinh sản.
“Mẹ ơi, cô dạy khi trứng của mẹ gặp tinh trùng của ba thì sẽ thành phôi thai, rồi thành bào thai và mẹ sinh ra em bé. Nhưng làm sao để tinh trùng gặp được trứng hả mẹ”. Thực sự, tôi vô cùng lúng túng trước câu hỏi của con sau bài học ở trường. Không biết giải thích như thế nào về tình huống nhạy cảm ấy, tôi đành thoái thác: “Mẹ không biết, con hỏi cô giáo của con đi”. Sự việc như thể đã trôi qua. Người lớn nợ con một lời giải thích để rồi lớn hơn một chút, thi thoảng con lại nhắc câu hỏi cũ với sự ray rứt bởi sự thật chưa được tỏ tường.
Đem chuyện chia sẻ với một người bạn là giáo viên, hầu mong một sự tư vấn, không ngờ bạn cười khì: “Đứa trẻ nào chả hỏi. Mình nói là nếu bố và mẹ ngồi gần nhau hoặc hôn nhau thì sẽ có con, thế thôi”.
Đó là một trong vô số những lời nói dối của các bậc phụ huynh trước những câu hỏi chính đáng của con trẻ như con sinh ra từ đâu, vì sao mẹ có thể sinh con. Để rồi chúng thường nhận được những câu trả lời đại loại: Con sinh ra từ một bắp cải, con sinh ra từ rốn… Riêng những đứa trẻ đẻ mổ thì đinh ninh rằng, bà mẹ nào cũng phải “rạch bụng” để em bé chui ra…
BCS là gì?
Đi học về, vừa leo lên xe, con líu lo kể, đại loại, giờ sinh hoạt lớp, phòng y tế chuyển cho lớp trưởng một tờ giấy để cô chủ nhiệm thông báo cho cả lớp. Sau nhiều nội dung lưu ý, cô chủ nhiệm đọc: Học sinh phải biết sử dụng BCS đúng cách. Cả lớp nhao nhao: “BCS là chi cô?”. Cô giáo trả lời: BCS là ban cán sự lớp. “Ban cán sự làm sao sử dụng hả cô?”. Cô giáo trẻ đành phì cười và… không giải thích gì thêm.
“Mẹ ơi, vậy BCS là gì vậy. Các bạn lớp con đứa thì nói là ba con sâu, đứa thì nói là ba con sông”. Trước sự háo hức, tò mò ngây thơ của con, tôi cũng chỉ phì cười”. Cũng như cô giáo của con, tôi thật sự lúng túng không biết nên giải thích cho con như thế nào là bao cao su, vì sao phải sử dụng bao cao su khi con mới học lớp 6.
Con số báo động
Số liệu thống kê từ ngành y tế tỉnh cho thấy, mỗi năm, có hàng ngàn ca có thai ngoài ý muốn phải đến cơ sở y tế giải quyết. Chính xác, năm 2017, có trên 3.500 trường hợp nạo phá thai được thống kê trên địa bàn tỉnh, trong đó không ít trường hợp rơi vào đối tượng trẻ vị thành niên, lứa tuổi mới lớn.
Một trong những nguyên nhân dẫn đến có thai ngoài ý muốn ở lứa tuổi học sinh, sinh viên, thanh, thiếu niên là các em thiếu hiểu biết về giới tính, về sức khỏe sinh sản, dẫn đến những hệ lụy khó lường.
Việc tăng cường giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản cho thanh niên, trẻ vị thành niên đã được các đơn vị chức năng tổ chức qua nhiều diễn đàn, hoạt động, chương trình lồng ghép. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, vẫn còn một khoảng trống rất lớn trong công tác truyền thông khi người lớn đang thiếu kỹ năng, thiếu kiến thức, ngại trao đổi với con cái, học sinh…những vấn đề tế nhị, nhạy cảm và trốn tránh nhu cầu được biết, được hiểu của trẻ.
Nhật Nguyên