Nhân viên BHXH tỉnh giới thiệu các chính sách BHXH tự nguyện cho người lao động tự do

Vững tin khi về già

Trải qua hai lần gián đoạn trong công việc, từng nhận trợ cấp nghỉ việc một lần, khi đến tuổi nghỉ hưu vào tháng 6/2021, bà Nguyễn Thị Túy, phường Xuân Phú, TP. Huế mới đóng BHXH bắt buộc được 18 năm. Đến cơ quan BHXH với mong muốn nộp lại số tiền đã nhận một lần để lấy lại số năm đã tham gia BHXH trước đó, nhưng không được. Thiếu 2 năm để hưởng chế độ hưu trí theo quy định hiện hành, bà Túy quyết định tiếp tục tham gia BHXH theo hình thức tự nguyện để được nhận lương hưu.

“Tôi rất tiếc khi đã nhận BHXH một lần vì không tìm hiểu kỹ. Nhưng rất may là Nhà nước cho đóng bù những năm còn thiếu để hưởng lương hưu, khi về già không phải phụ thuộc vào con cái, lại yên tâm khi được quỹ BHYT chi trả chi phí khám, chữa bệnh lúc đau ốm, bệnh tật”, bà Túy chia sẻ.

Tương tự bà Túy, đến khi đủ tuổi nghỉ hưu, ông Phạm Bá Trung, TX. Hương Thủy mới tham gia BHXH bắt buộc được 17 năm, 3 năm còn thiếu để được hưởng chế độ hưu trí ông chuyển sang hình thức tham gia BHXH tự nguyện. Lựa chọn mức đóng cao để hưởng lương hưu cao, ông quyết định vay ngân hàng 250 triệu đồng để đóng BHXH tự nguyện.

Ông Trung cho rằng, với mức lương hưu hơn 7 triệu đồng/tháng, chỉ trong vòng 3 năm đầu nghỉ hưu tôi có thể trả hết nợ ngân hàng. Lương hưu cao cùng tấm thẻ BHYT là những khoản ASXH rất ý nghĩa, giúp tôi vững tâm lo cho các con vẫn còn tuổi ăn học.

Trong khi có nhiều người đã tham gia BHXH nhiều năm lựa chọn rút một lần thì cũng có không ít trường hợp như bà Túy, ông Trung… lại lựa chọn tham gia BHXH tự nguyện để được nhận lương hưu, bởi họ hiểu rất rõ không có nguồn thu nhập ổn định, lại đối mặt với nhiều vấn đề về sức khỏe khi về già là nỗi lo rất lớn, đồng thời cũng là gánh nặng cho gia đình, xã hội.

Điều kiện rộng mở

Nếu như trước đây, lương hưu vốn chỉ dành cho cán bộ, công chức, NLĐ làm việc trong các cơ quan Nhà nước hay doanh nghiệp có đóng BHXH bắt buộc thì nay, với chính sách mở rộng diện bao phủ ASXH, lao động tự do, có thu nhập ổn định cũng được tạo điều kiện tham gia vào mạng lưới an sinh này. Với nhiều giải pháp triển khai, nhất là đa dạng hình thức truyền thông, vận động của cơ quan BHXH và các đơn vị phối hợp, người dân ngày càng nhận thức đầy đủ về giá trị của việc được hưởng lương hưu cùng thẻ BHYT miễn phí khi về già. Điều này góp phần quan trọng để người dân tích cóp tham gia BHXH tự nguyện khi còn sức lao động. 

Qua thống kê, hiện số lao động trong khu vực kinh tế phi chính thức trên địa bàn tỉnh chiếm rất đông, với hơn 180 ngàn người, đây là đối tượng tiềm năng của BHXH tự nguyện. Theo đó, tham gia BHXH tự nguyện, NLĐ được Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện dựa theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn. Cụ thể, hộ nghèo được hỗ trợ 30%, hộ cận nghèo được hỗ trợ 25%, các đối tượng khác được hỗ trợ 10%. Thời gian hỗ trợ dựa trên thời gian thực tế tham gia BHXH tự nguyện của mỗi người nhưng không quá 10 năm.

Ngoài mức hỗ trợ nêu trên, để tạo điều kiện cho NLĐ tự do tiếp cận với chính sách BHXH tự nguyện, BHXH tỉnh đang phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội lấy ý kiến các ngành, đơn vị, địa phương có liên quan tham mưu UBND tỉnh xây dựng chính sách hỗ trợ mức đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022- 2025.

Nghị quyết số 28 của Ban Chấp hành Trung ương chỉ rõ, việc xây dựng hệ thống BHXH đa tầng, trong đó chính sách trợ cấp hưu trí xã hội, BHXH cơ bản (bao gồm BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện) và bảo hiểm hưu trí bổ sung là chế độ hưu trí tự nguyện theo nguyên tắc thị trường, tạo điều kiện cho người sử dụng lao động và NLĐ có thêm sự lựa chọn tham gia đóng góp để được hưởng mức lương hưu cao hơn. Ngoài ra, việc sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, hướng tới còn 10 năm với mức hưởng được tính toán phù hợp nhằm tạo điều kiện cho NLĐ cao tuổi, có số năm tham gia BHXH thấp được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi BHXH.

Ưu điểm nữa đó là Nhà nước đang tiếp tục rà soát, sửa đổi, hoàn thiện cách tính lương hưu, bảo đảm công bằng giữa nam và nữ, giữa khu vực Nhà nước và khu vực ngoài Nhà nước, kết hợp hài hòa các nguyên tắc đóng - hưởng và chia sẻ giữa người có mức lương cao với người có mức lương thấp để thu hẹp khoảng cách về thu nhập trong các đối tượng hưởng chế độ hưu trí cũng là giải pháp quan trọng để nâng cao số người già có lương hưu trong tương lai.

Bài, ảnh: Thanh Hương