Tư vấn cho học sinh THPT về chọn lựa các chương trình học đại học, du học (Ảnh minh họa)
Nỗi lo “đem con bỏ chợ”
Có ngày không quá 3 lần, tôi nhận được các cuộc điện thoại đến từ trung tâm tư vấn du học (TVDH) thông báo việc con mình đã nhận được 80% học bổng sang Nhật học tập. Ngỡ con mình giỏi, nhưng cảm xúc có vơi bớt khi con gái cho biết, cả lớp có làm một bài test của một trung tâm ngoại ngữ và hầu như ai cũng được nhận học bổng. Những ngày sau đó, hai mẹ con tôi luôn nhận được lời mời từ các trung tâm TVDH khác nhau. Ngay cả khi có ý định cho con đi học nước ngoài cũng thấy khó khăn, khi thông tin về các trung tâm ngồn ngộn mà chẳng biết đơn vị nào uy tín và chất lượng.
Thừa Thiên Huế có đến 36 tổ chức đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh dịch vụ TVDH. Qua thẩm định, các tổ chức này có cơ sở vật chất khá đầy đủ, đảm bảo yêu cầu cho hoạt động tư vấn; môi trường làm việc thân thiện, thực hiện đúng thủ tục hồ sơ theo yêu cầu của phía đối tác, phù hợp với quy định của pháp luật Việt Nam và pháp luật nơi học sinh đến theo học. Tuy nhiên, đây vẫn là địa phương có số học sinh, sinh viên du học sang các nước chưa nhiều. Tính riêng năm 2022, toàn tỉnh có 206 công dân đến học ở các nước Nhật Bản, Hoa Kỳ, Canada, Hàn Quốc và Úc. Trong đó, có 92 học sinh đang học phổ thông, 28 sinh viên đại học.
Con số này phản ảnh thực tế, một số nước vẫn đang thắt chặt việc cấp visa du học; nhận thức của một bộ phận phụ huynh đối với tổ chức dịch vụ TVDH và đi du học còn hạn chế. Một phần do thu nhập của người dân còn thấp nên chưa kham nổi khoản chi phí cho con đi du học. Chị Hà Thị Ánh, phụ huynh có con học lớp 12 Trường THPT Hai Bà Trưng, cho biết: Con tôi thích du học sang thị trường Nhật, nhưng phải đóng khoản chi phí 300 triệu quả thật khó khăn với gia đình. Chưa kể, tôi cảm thấy lo lắng khi có quá nhiều trung tâm TVDH nên không biết có xảy ra tình trạng “đem con bỏ chợ” hay vi phạm hợp đồng không?
Nỗi lo của phụ huynh không phải không có cơ sở. Theo các chuyên gia, công tác quản lý TVDH hiện nay còn nhiều bất cập, hệ thống văn bản quản lý chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của loại hình dịch vụ này. Mặt khác, một số văn bản đôi lúc lại chồng chéo và khó thực hiện, gây lúng túng cho các cơ quan quản lý và tổ chức TVDH.
Học sinh THPT có nhiều cơ hội lựa chọn thị trường du học (Ảnh minh họa)
“Chọn mặt, gửi vàng”
Ông Đoàn Minh Thắng, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT cho hay, một vài tổ chức dịch vụ TVDH vẫn chưa cung cấp thông tin đầy đủ về các điều kiện liên quan đến tình trạng kiểm định chất lượng của chương trình giáo dục và cơ sở giáo dục nước ngoài; học phí, sinh hoạt phí dự kiến và các loại phí liên quan. Ngoài ra, điều kiện sinh sống, chính sách làm thêm giờ theo quy định của nước tiếp nhận du học sinh; những khó khăn, rủi ro và bất trắc có thể gặp phải trong quá trình du học cũng chưa được đề cập rõ ràng. Có trung tâm TVDH thông báo tuyển sinh du học vừa học vừa làm (trái quy định của hoạt động TVDH); chưa niêm yết công khai thông tin tại trụ sở và tại trang thông tin điện tử của tổ chức kinh doanh dịch vụ TVDH, khiến phụ huynh khó khăn trong việc tìm kiếm thông tin.
Tại hội nghị đánh giá về công tác quản lý Nhà nước đối với kinh doanh dịch vụ TVDH, nhiều ý kiến, kiến nghị, các tổ chức TVDH cần quan tâm công tác bồi dưỡng đội ngũ, đặc biệt là đội ngũ trực tiếp tư vấn đảm bảo về số lượng và chất lượng; tăng cường cơ sở vật chất để phục vụ cho hoạt động tư vấn, bồi dưỡng ngôn ngữ và văn hóa cho học sinh trước khi đi du học; phối hợp quản lý du học sinh tại các thời điểm trước, trong và sau khi đi học; tăng cường công tác tự kiểm tra, lưu trữ hồ sơ và thực hiện chế độ báo cáo đúng quy định. Các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh cần tăng cường công tác tuyên truyền và phổ biến các quy định của pháp luật liên quan đến việc công dân Việt Nam ra nước ngoài học tập; cảnh báo phụ huynh và học sinh về những thông tin quảng cáo không chính xác về TVDH.
Còn về phía phụ huynh, trước khi ký kết hợp đồng với các tổ chức TVDH phải tìm hiểu, đọc kỹ các nội dung, điều khoản ghi trong hợp đồng, tuyệt đối không ký kết với các đơn vị hoạt động chưa được Sở GD&ĐT cấp giấy chứng nhận hoạt động TVDH. Khi phát hiện các cá nhân, tổ chức hoạt động không đúng quy định, cung cấp thông tin sai sự thật, có dấu hiệu vi phạm pháp luật, cần báo ngay cho Sở GD&ĐT, các cơ quan chức năng để có biện pháp xử lý, bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người đi du học.
Cũng không quá khó để chọn cơ sở TVDH có uy tín, trước mắt, phụ huynh nên chọn các cơ sở có nhiều năm tham gia lĩnh vực tư vấn du học, có mối liên hệ với các cơ sở đào tạo có thương hiệu ở nước ngoài, có đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp, kinh nghiệm...
Bài, ảnh: HUẾ THU