Mong ước nhân văn qua lễ tế Xã Tắc

Lễ tế Xã Tắc thể hiện ước vọng nhân văn từ xưa đến nay

Được ấn định tổ chức hàng năm, lễ tế Xã Tắc diễn ra trang trọng, thành kính với đầy đủ các nghi lễ: Lễ Quán tẩy (rửa tay tẩy trần), lễ Thượng hương (dâng hương), lễ Nghinh thần (rước thần đến dự), lễ Điện Ngọc bạch (dâng ngọc trắng), lễ Truyền chúc (đọc chúc văn), lễ Hiến tước (dâng rượu)... Vật phẩm dâng tế có đủ tam sinh, ngọc lụa, gạo, hoa quả…

Vào thời nhà Nguyễn, lễ tế Xã Tắc là một trong những nghi lễ cung đình quan trọng xếp vào hàng “đại tự”, thể hiện khát vọng hòa hợp, chung sống với thiên nhiên. Diễn ra mỗi năm 2 lần vào mùa xuân và mùa thu dưới thời Nguyễn, đây là nghi lễ cúng thần Đất (Xã) và thần Ngũ Cốc (Tắc), cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, Nhân dân no ấm, thiên hạ thái bình.

Theo TS. Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao, theo quy định, dưới thời vua Gia Long, vào các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu, vua “ngự giá” làm lễ tế đàn Xã Tắc, những năm còn lại các ban đại thần thay nhau thực hiện công việc này.

Từ thời vua Minh Mạng trở đi, triều đình tổ chức cúng tế đàn Xã Tắc 2 lần trong một năm, vào tháng 2 và tháng 8 âm lịch. Các vua Gia Long, Minh Mạng, Tự Đức, Thiệu Trị đều thân hành đến làm chủ lễ ở đàn Xã Tắc. Dưới thời các vị vua kế tiếp, việc cúng tế ở đàn Xã Tắc vẫn được duy trì cho đến khi nhà Nguyễn cáo chung (1945).

Theo ý nghĩa đó, lễ tế Xã Tắc được tổ chức vào mùa xuân hàng năm, từ năm 2008 đến nay đã trở thành nghi thức thường niên, một hoạt động văn hóa giàu tính nhân văn và mang đậm bản sắc văn hóa vùng đất Thần Kinh. Bởi cầu cho đất nước thịnh vượng, mùa màng bội thu, Nhân dân no ấm là ước vọng của muôn đời.

Tổ chức lễ tế ở đàn Xã Tắc không chỉ là việc phục dựng, bảo tồn một nghi lễ cung đình truyền thống mà còn là sự tôn vinh nền nông nghiệp nước nhà, tôn vinh văn hóa truyền thống của Việt Nam.

Đàn Xã Tắc hiện thuộc địa phận phường Thuận Hòa, thành phố Huế, xây đắp từ năm Gia Long 5 (1806).

Một số hình ảnh tại lễ tế Xã Tắc được Thừa Thiên Huế Online ghi lại:

Lễ tế được tổ chức theo nghi thức cung đình

Lễ dâng rượu

Lễ truyền chúc (đọc chúc văn)

Đội khí nhạc biểu diễn suốt thời gian lễ tế diễn ra

Sau các nghi lễ, đông đảo người dân đến dâng hương tại đàn Xã Tắc