Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Hải Minh tham dự hội thảo.

leftcenterrightdel
Quang cảnh buổi hội thảo 

Chung sức vì cộng đồng

Việt Nam là một trong những quốc gia chịu tác động nặng nề bởi biến đổi khí hậu, thường xuyên phải chống chịu với nhiều loại thiên tai. Do vậy, công tác phòng, chống thiên tai luôn được Nhà nước, chính quyền các địa phương, xã hội quan tâm.

Quỹ Cộng đồng phòng tránh thiên tai (Quỹ) được thành lập từ nguồn vốn đóng góp của các sáng lập viên và tự tạo vốn trên cơ sở vận động tài trợ và đóng góp hoàn toàn tự nguyện của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước theo quy định của pháp luật để hỗ trợ, giúp đỡ đồng bào các địa phương trong cả nước chủ động PTTT…

Thông tin tại hội thảo cho thấy, 15 năm qua, Quỹ đã xây dựng 120 công trình cộng đồng PTTT với tổng mức đầu tư hơn 450 tỷ đồng. Trong đó có 86 trường học; 14 trạm y tế; 20 nhà sinh hoạt cộng đồng; 117 công trình trên đất liền và 3 công trình ở các hải đảo.

Ngoài ra, tổng số tiền vận động tài trợ để thực hiện các dự án trọng điểm là hơn 530 tỷ đồng. Đó là các dự án như, xây dựng công trình cộng đồng phòng tránh thiên tai; xây dựng bể bơi học đường; khắc phục tình trạng thiếu nước sạch, nước ngọt do hạn hán, xâm nhập mặn gây ra; trạm đo mưa tự động chuyên dùng cảnh báo sớm mưa lũ; hỗ trợ vốn quay vòng cho phụ nữ nghèo; hỗ trợ đội xung kích phòng chống thiên tai cấp thôn/xã.

Tại Thừa Thiên Huế, từ năm 2009 đến nay, Quỹ đã vận động tài trợ khoảng 20,9 tỷ đồng. Đáng chú ý là việc hỗ trợ xây dựng 5 công trình trường học, 1 nhà cộng đồng kết hợp phòng tránh thiên tai với kinh phí gần 12,5 tỷ đồng; hỗ trợ phụ nữ nghèo vốn quay vòng phát triển kinh tế và xây gác xép chống lũ tại gia đình với kinh phí 1,1 tỷ đồng; hỗ trợ xây dựng 6 bể bơi phòng chống đuối nước cho học sinh với kinh phí 3,6 tỷ đồng; hỗ trợ lắp đặt 25 trạm đo mưa tự động cảnh báo sớm mưa lũ tại cộng đồng với kinh phí gần 1 tỷ đồng. Nâng tổng số lượng trạm đo mưa tự động trên địa bàn tỉnh lên 44 trạm, góp phần giúp các cơ quan, tổ chức và nhân dân tăng cường năng lực theo dõi, cảnh báo, ứng phó với mưa lũ theo thời gian thực, đặc biệt là hỗ trợ cho công tác quản lý vận hành an toàn liên hồ chứa nước trên lưu vực sông Hương, giảm thiểu thiệt hại do lũ lụt gây ra.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Hải Minh đánh giá cao những đóng góp hỗ trợ của Quỹ; đồng thời nhấn mạnh, những hỗ trợ của Qũy đã chung sức giúp đồng bào vùng bị ảnh hưởng thiên tai, kịp thời động viên, chia sẻ, ủng hộ cả vật chất và tinh thần để người dân trên địa bàn chủ động phòng ngừa, vượt qua khó khăn, mất mát trong các tình huống cấp bách, khẩn cấp để ổn định cuộc sống sau thiên tai.

leftcenterrightdel
Trước biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, cần nâng cao năng lực PTTT cho người dân 

Nâng cao năng lực phòng tránh thiên tai

Tại hội thảo, lãnh đạo các tỉnh đánh giá cao những đóng góp của Quỹ trong 15 năm qua. Ông Trần Văn Lực, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Kon Tum cho rằng, Quỹ đã có một cách tiếp cận tương đối toàn diện ở hầu hết các khía cạnh trong PTTT, từ xây nhà cộng đồng, cấp nước, làm bể tập bơi cho trẻ em, sinh kế, trồng rừng và đặc biệt là việc lắp đặt 843 trạm đo mưa tự động trên toàn lãnh thổ Việt Nam.

“Tôi ấn tượng nhất là cách tiếp cận dài hạn trong đào tạo, trong việc thành lập các tổ xung kích tại địa phương và đặc biệt là lắp đặt hệ thống đo mưa tự động nhằm xây dựng năng lực lâu dài giúp các cộng đồng ứng phó với thiên tai cực đoan”, ông Lực nhấn mạnh.

Đối với việc lắp đặt, thuê dịch vụ các trạm đo mưa chuyên dùng (Vrain), lãnh đạo tỉnh Lào Cai nhận định, công tác này đã góp phần quan trọng trong việc cung cấp thông tin dữ liệu đo mưa theo thời gian thực, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của ban chỉ huy phòng chống thiên tai các cấp; thông tin tình hình mưa được cập nhật nhanh, chính xác theo thời gian thực.

Từ thực tiễn công tác phòng chống thiên tai, đặc biệt là trong ứng phó với các loại thiên tai bất thường, cực đoan, nhiều chuyên gia đề cao nguyên tắc chủ động phòng ngừa thiên tai là chính, công tác phòng ngừa luôn đi trước một bước. Đồng thời lưu ý chú trọng vào việc đưa bơi vào dạy trong nhà trường nói chung, đặc biệt là trường tiểu học.

Hiện nay, biến đổi khí hậu khiến thiên tai diễn tiến theo mức cực đoan hơn và khó lường hơn nên cần tạo ra sự chủ động. “Trong số những hướng tiếp cận của Quỹ, tôi đề nghị chúng ta làm một bước xa hơn đó là biến các thông số đo đạc được từ các trạm đo mưa thành những thông tin dự báo đến cộng đồng bằng ngôn ngữ mà cộng đồng có thể hiểu được và sử dụng được. Đó sẽ là quá trình cần sự chung tay của Quỹ, của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp công nghệ để tối ưu hóa nguồn tài nguyên dữ liệu mà chúng ta có và giúp cộng đồng của chúng ta không bị bất ngờ trước các diễn biến thất thường của thiên tai. Một căn nhà cộng đồng có thể giúp 200 người tránh trú an toàn, và một thông tin cảnh báo sớm có thể giúp hàng ngàn người tránh được các rủi ro và tự bảo vệ được tài sản của họ”, TS. Nguyễn Ngọc Huy, Chuyên gia nghiên cứu biến đổi khí hậu và quản lý rủi ro thiên tai nói.

Quỹ Cộng đồng phòng tránh thiên tai (tiền thân là Quỹ Hỗ trợ phòng tránh thiên tai miền Trung) được Bộ Nội vụ cấp Quyết định thành lập vào ngày 24 tháng 8 năm 2008, đến nay đã tròn 15 năm.

LÊ THỌ