Vị cá biển quê

Bạn tôi quê ở xã biển Phú Diên (Phú Vang) kể rằng, người dân quê bạn truyền khẩu nhau về Tứ quý ngư của biển là: chim, thu, nhụ, đé vốn là 4 loại cá cực ngon, trữ lượng nhiều, giá trị kinh tế cao của vùng biển Thừa Thiên Huế.

Thì ra cá chim đứng đầu bảng trong các loài cá quý. Hèn chi hồi nhỏ đi kỵ ở quê,  tôi quan sát nhà mô khá giả trong làng thì mâm kỵ mới có dĩa cá chim kho hoặc chiên đặt ở giữa mâm. Mà chỉ có mấy mâm của mấy ông, mấy bác mới có dĩa cá chim, chứ mâm dưới của con nít có được dĩa tôm rim là rôm rả lắm rồi.

Cá chim quý là rứa nên chi hồi nhỏ số lần được ăn cá chim của tôi đếm trên đầu ngón tay. Hình như ngoài khi mô nhà tôi có khách quý mạ mới mua cá chim đãi khách và anh em tôi được ăn theo. Ăn ít rứa nên vị cá chim chắc chắn là ngon và nhớ lâu rồi. Sau này mâm kỵ quê ít khi thấy món cá chiên hoặc kho không biết vì cá hiếm hay vì chủ nhà thích đổi món. Thời buổi bây giờ, kỵ ở làng cũng đặt nhà hàng nấu theo kiểu phố nên dĩa cá chim hay cá thu đặt ở giữa mâm đã thành món ăn trong nỗi nhớ. Hôm qua ngang chợ Bến Ngự gặp rổ cá chim thiệt tươi làm tôi lại nhớ và thèm đi ăn kỵ nhìn bác trưởng họ phẻ miếng cá chim chiên rồi gật gù khen cá ngon, cá ngon...

Thằng bạn bữa ni ăn uống tược mọt ghê. Thấy hắn đưa lên facebook dĩa cá hố nướng rồi thêm dĩa dưa giá chua cạnh chén nước mắm ớt bột nữa. Nhắn tin hỏi nghe hắn nói là cá hố đang đầu mùa nên thịt thơm lắm, bắt mồi lắm ưng thì mai mốt tơ (mình) đem vô cho, qua bên phía bắc cầu Dã Viên mà lấy hới... Tôi hơi bực vì tin nhắn thiệt thà mà chân tình của bạn, bởi nhà tôi qua cầu khoảng 5 phút nữa là tới rứa mà hắn nói qua bên tê cầu mà lấy. Nhưng nghĩ hắn quý bạn bè nên mới chạy mấy chục cây số mang cá hố vô cho, với lại nhìn dĩa cá hố hấp dẫn quá nên hết bực luôn...

Hồi nhỏ cứ khi mô mạ đi chợ mua cá hố về thiệt nhiều là ba nói cá hố nhiều là biển sắp động, trời sắp trở mưa rồi. Cá hố không có vảy, dễ chế biến, cứ cắt từng lát ra rồi đem kho nước. Có khi mạ còn nấu canh chua cá hố với thơm cà ăn cũng thiệt ngon. Nếu cá ngừ kho sấp sấp nước với ớt xanh thì cá hố kho với ớt chín đỏ cũng sấp sấp nước mà màu trắng bạc của cá ở dưới, màu đỏ của trái ớt chín ở trên nhìn bắt mắt lắm. Nếu không có ớt chín thì kho cá với ớt bột rêu mỡ. Nước kho cá hố chấm rau muống hay rau khoai luộc thì ngon rồi.

Tôi nhớ có những năm ngư dân mấy làng biển được mùa cá hố, cá hố bày bán trắng cả hàng cá, nhiều rứa nên giá cá rất rẻ. Mạ mua cả rổ, phần kho ăn còn lại làm sạch rồi bỏ trong từng cái trẹt tre nhỏ gác lên mái tôn nhà phơi. 

Món cá hố  phơi một hai nắng cho thịt vừa săn lại thì chiên áp chảo hay nướng chấm nước mắm ớt ăn là một món ngon mà sang hiện nay. Nói sang bởi vì hồi trước nhà tôi ít ăn như rứa mà chủ yếu phơi cá cho thiệt khô, cất vô bao ni lông để trữ ăn trong những ngày mưa, tháng lạnh. Ngoài món cá hố khô thì mắm hố cũng là món ngon khó cưỡng. Mắm hố cũng được cắt từng khúc kho với cây ném xanh, củ ném trắng. Chỉ cần vài lát mắm thính cá hố kho mà ăn từ bữa trưa qua bữa tối rồi ăn không hết để lại ngày sau kho lại ăn, mà bữa mô cũng tốn cơm...