Nếu vị trí thuận lợi, giá sàn phù hợp thì các khu đất đấu giá vẫn thành công |
Lý do nguồn thu tiền sử đụng đất đạt thấp theo Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Lê Bá Phúc là do nhiều nguyên nhân, trong đó có việc đấu giá quyền sử dụng đất không như kỳ vọng. Nhiều khu đất quy hoạch dù thông báo đấu giá nhiều lần nhưng không thành công, do không có người nộp hồ sơ. Ví dụ như khu biệt thự Quốc lộ 1A - Tự Đức (48 lô), khu Bàu Vá giai đoạn 2 (5 lô).
Bên cạnh đó, một số khu quy hoạch do các chủ đầu tư chậm bàn giao nên chưa thể triển khai đấu giá, như các khu dân cư thuộc Khu đô thị mới An Vân Dương do Ban quản lý Đầu tư xây dựng và Phát triển đô thị tỉnh làm chủ đầu tư có hơn 100 lô chưa bàn giao, làm ảnh hưởng đến số thu tiền sử dụng đất trong 6 tháng đầu năm 2023.
Đó là với quỹ đất phân lô đấu giá, dù có giảm so với cùng kỳ năm 2022, nhưng vẫn hơn so với việc thu tiền sử dụng đất các dự án và thu tiền sử dụng đất một lần.
Cũng theo Sở TN&MT, 6 tháng đầu năm, hai khoản vừa nêu không thu được đồng nào, dẫn tới tỷ lệ thu ngân sách từ sử dụng đất chỉ đạt hơn 7,2%, trong khi thu từ quỹ đất phân lô đấu giá đạt 36%.
Nguyên nhân dẫn đến việc hai khoản thu: Tiền sử dụng đất các dự án và thu tiền sử dụng đất một lần không thực hiện được là do các đơn vị chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với dự án đã được giao đất. Ví như dự án khu dân cư Hương Vinh mới nộp 1 phần, hiện còn hơn 100 tỷ đồng chưa nộp.
Các dự án thu tiền thuê đất 1 lần hiện đang chờ quyết định phê duyệt điều chỉnh (cục bộ) quy hoạch khu đất, như: Khu nhà đất 47 Hai Bà Trưng, 16 Hà Nội, 2 Hà Nội, 35-37 Nguyễn Huệ, 2 Nguyễn Trường Tộ (TP. Huế)…
Một số dự án khác thì vướng tài sản trên đất, chưa hoàn tất thủ tục, quy hoạch chi tiết… nên chưa thực hiện các thủ tục bàn giao, đấu giá… là nguyên nhân khác khiến nguồn thu tiền sử dụng đất 6 tháng đầu năm do Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh thực hiện đạt thấp.
Đó cũng là tình hình chung của các địa phương chứ không riêng gì Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh. Nguồn thu tiền sử dụng đất giảm là một trong những nguyên nhân khiến thu ngân sách các địa phương chưa đạt kế hoạch đề ra.
Kỳ họp HĐND TP. Huế vừa diễn ra cũng đề cập đến việc thu ngân sách trên địa bàn TP giảm, chỉ đạt hơn 41% (bằng 75,1% so với cùng kỳ), trong đó thu tiền sử dụng đất ước đạt 65 tỷ đồng, đạt 29% kế hoạch. Hương Thủy cũng tương tự, tổng thu ngân sách đạt 148,5 tỷ đồng, bằng 22,2% dự toán. Các địa phương khác cũng không khả quan hơn.
Con số thu sụt giảm của các địa phương dẫn đến nguồn thu tiền sử dụng đất toàn tỉnh 6 tháng đầu năm chỉ đạt 550 tỷ đồng, bằng 27,5% dự toán và bằng 16,7% chỉ tiêu phấn đấu, giảm 46,6% so với cùng kỳ năm 2022.
Vẫn biết nguồn thu từ tiền sử dụng đất không bền vững, nhưng ở góc độ nào đó, đây cũng là khoản thu khá quan trọng với các địa phương. Từ khoản thu này có thể đổi lấy hạ tầng và nhiều thiết chế quan trọng khác.
Thế nên, cần có những giải pháp để ít nhất đạt kế hoạch đề ra.
Theo Sở TN&MT, dù việc tổ chức đấu giá phân lô một số nơi chưa thành công nhưng không phải khu đất nào cũng vậy. Ví như khu đất tái định cư 5 - thuộc Khu A Khu đô thị mới An Vân Dương sau hai lần tổ chức đấu giá đã đấu thành công 17/18 lô đất. Một số địa phương cũng tổ chức đấu giá thành công các khu đất quy hoạch, xen ghép chứng tỏ nhu cầu về đất phân lô vẫn có.
Với những khu đất đấu giá không thành công như tại khu biệt thự Quốc lộ 1A - Tự Đức, Bàu Vá là do diện tích mỗi lô lớn, vị trí chưa thuận lợi, giá sàn còn cao… nên “kén” người đấu. Hơn nữa, giai đoạn này, một số ngân hàng vẫn thắt chặt tín dụng bất động sản, lãi suất cao khiến thị trường bất động sản chưa thể nhộn nhịp trở lại.
Do đó, Sở TN&MT đề nghị cần có các giải pháp để tăng thu tiền sử dụng đất, như tiếp tục thông báo và tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất đối với quỹ đất phân lô tại các khu quy hoạch. Đôn đốc thực hiện các thủ tục để tổ chức đấu giá đối với quỹ đất mới tiếp nhận.
Đối với các khu đất đã thông báo 3 lần nhưng không có người tham gia đấu giá thì xem xét để có phương án điều chỉnh giá. Bên cạnh đó, hoàn thiện hạ tầng, tháo gỡ khó khăn với các dự án đang triển khai, yêu cầu các chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính… là những giải pháp khác mà sở đề nghị để đạt kế hoạch thu tiền sử dụng đất trong năm 2023.