 |
| Các hoạt động xúc tiến, kêu gọi đầu tư được xem là giải pháp góp phần thúc đẩy thu ngân sách |
Thách thức luôn đi kèm với cơ hội
Năm 2023 là năm không mấy “dễ thở” đối với doanh nghiệp. Khi đây là năm mà có tỷ lệ doanh nghiệp rời khỏi thị trường cao nhất từ trước đến nay. Tính đến cuối năm, toàn tỉnh có 658 doanh nghiệp thành lập mới. Tuy nhiên, số doanh nghiệp đã giải thể và doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng hoạt động đã đạt đến con số 845 doanh nghiệp. So với gần 6.000 doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn thì con số này quá lớn.
Bên cạnh đó, thị trường xuất khẩu bị thu hẹp, thiếu đơn hàng, giá nhiều loại hàng hóa, nguyên, nhiên, vật liệu đầu vào cho sản xuất tăng cao… nên doanh nghiệp không thể đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu gây áp lực không nhỏ cho hoạt động thu thuế lĩnh vực xuất, nhập khẩu. Tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2023 ước đạt 1.100 triệu USD giảm 2% so với cùng kỳ năm 2022.
Thách thức là thế, song theo số liệu thống kê từ Sở Tài chính tính đến cuối năm 2023, tổng thu cả năm vẫn đạt con số 11.350 tỷ đồng, dù không đạt được mục tiêu phấn đấu của UBND tỉnh là 12.000 tỷ đồng song vẫn vượt 14,3% so với dự toán.
Theo số liệu công bố đến ngày 29/12, tổng thu ngân sách trên địa bàn năm 2023 mới ước đạt 11.000 tỷ đồng, bằng 110,8% dự toán năm. Song chỉ qua 2 ngày 30 và 31/12/2023, dù là ngày thứ 7, Chủ nhật, các đơn vị trực thuộc vẫn phối hợp các ngân hàng thương mại, Kho bạc Nhà nước triển khai công tác thanh toán song phương điện tử và phối hợp thu ngân sách nhà nước góp phần nâng số thu ngân sách nhà nước lên con số 11.350 tỷ đồng. Điều này phần nào cho thấy những nỗ lực không nhỏ của toàn ngành tài chính trong thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách.
Bài học đắt giá
Nhìn vào cán cân thu ngân sách cho thấy, trong năm, các giải pháp thu ngân sách đang phát huy được tín hiệu tích cực, không lệ thuộc quá nhiều vào nguồn thu từ tiền sử dụng đất. Cụ thể, trong năm 2023, thu nội địa đạt 10.597 tỷ đồng, trong đó, số thu tiền sử dụng đất đạt 1.580 tỷ đồng. Trong khi đó năm 2022, số thu tiền sử dụng đất là 2.881 tỷ đồng cao hơn 1.301 tỷ đồng so với năm 2023. Nếu không tính nguồn thu từ tiền sử dụng đất thì số thu ngân sách năm 2022 chỉ 9.161 tỷ đồng trong khi số thu năm 2023 không bao gồm thu tiền sử dụng đất là 9.770 tỷ đồng.
Nói như Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương tại hội nghị tổng kết công tác tài chính, ngân sách, giá cả năm 2023, dựa quá nhiều vào đất trong thu ngân sách lĩnh vực đất đai mà lơ là nhiều lĩnh vực tiềm năng khác sẽ khó tăng thu ngân sách bền vững. Để địa phương phát triển bứt phá và cân đối được thu, chi ngân sách, cần thoát ly tư tưởng thụ động dựa vào đất để có thu. Thay vào đó cần linh hoạt, chủ động và sáng tạo trong phát triển kinh tế địa phương, nâng cao năng lực thu hút đầu tư để thu hút các doanh nghiệp lớn đầu tư vào công nghiệp trên nền tảng lợi thế về hạ tầng cảng biển và các khu kinh tế, công nghiệp… Đồng thời, ngành thuế, hải quan cần tập trung khai thác các nguồn thu từ các ngành, lĩnh vực tiềm năng khác, có như thế mới bứt phá và cân đối được thu, chi ngân sách.
Ông Hà Văn Khoa, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh chia sẻ, để hoàn thành nhiệm vụ công tác thuế năm 2023, Cục Thuế đã chú trọng bám sát diễn biến thực tế, tăng cường đối thoại, tập trung tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ tối đa, triển khai hiệu quả, kịp thời các gói giải pháp miễn, giảm, gia hạn thời hạn nộp thuế của Chính phủ và Quốc hội. Đồng thời, Cục Thuế tỉnh cũng tiến hành đánh giá tình hình thu cụ thể theo từng tháng để có giải pháp quyết liệt khai thác tăng thu bù đắp giảm thu do thực hiện các chính sách mới, tăng cường công tác quản lý, khai thác nguồn thu, chống nợ đọng và thất thu ngân sách.
Cục Hải quan tỉnh cũng không ngoại lệ. Đơn vị đã triển khai nhiệm vụ đến từng đơn vị, giao chỉ tiêu thu ngân sách, chỉ tiêu phấn đấu năm 2023 cho các chi cục hải quan trực thuộc. Thực hiện quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu. Định kỳ hàng tháng, quý đều rà soát, đánh giá tiến độ để kịp thời điều chỉnh và có giải pháp phù hợp triển khai nhiệm vụ thu hiệu quả. Nhờ đó, tình hình thu ngân sách khu vực xuất, nhập khẩu vẫn có những tín hiệu tích cực, bất chấp kim ngạch xuất, nhập khẩu giảm.
Một trong những bài học kinh nghiệm được các đơn vị thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách rút ra trong năm qua chính là cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, chú trọng nuôi dưỡng nguồn thu thông qua việc tập trung cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh của các thành phần kinh tế. Tạo quỹ đất sạch để mời gọi các nhà đầu tư, tập đoàn lớn, có uy tín tham gia vào những dự án chiến lược, góp phần bồi dưỡng nguồn thu, gia tăng đóng góp ngân sách địa phương. Đồng thời quyết liệt chống thất thu thuế, chống chuyển giá, tăng cường phối hợp giữa cơ quan thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách với các sở, ngành, địa phương trong thu hồi nợ thuế, rà soát các nguồn thu còn dư địa, tiềm năng để khai thác nguồn thu.