 |
| Bỏ khung giá đất kỳ vọng tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ các dự án phát triển KT-XH ở địa phương |
Bất cập
Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, Chính phủ ban hành KGĐ định kỳ 5 năm/lần đối với từng loại đất, theo từng vùng. Trong thời gian thực hiện KGĐ mà giá đất trên thị trường tăng hoặc giảm từ 20% trở lên so với KGĐ thì Chính phủ điều chỉnh KGĐ cho phù hợp. Trên cơ sở đó, các tỉnh, thành căn cứ KGĐ của Chính phủ để xây dựng bảng giá đất định kỳ 5 năm/lần và mỗi năm sẽ ban hành thêm hệ số giá đất. Bảng giá đất được sử dụng làm căn cứ tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất ở của hộ gia đình, cá nhân; tính phí và lệ phí trong quản lý, sử dụng đất đai; tính thuế sử dụng đất; tính tiền phạt vi phạm hành chính lĩnh vực đất đai...
Thực tế, KGĐ do Chính phủ quy định có độ “cứng” cao và khó điều chỉnh linh hoạt theo biến động thị trường cũng như đặc thù từng địa phương nên thời gian qua cũng còn những khó khăn, vướng mắc.
 |
| Nhiều dự án phát triển dân sinh ở Phú Lộc gặp vướng mắc do giá đất bồi thường chưa sát thực tế |
Ông Lê Công Minh, Chủ tịch UBND xã Lộc Vĩnh, Phú Lộc chia sẻ, ở địa phương nằm trong phạm vi Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô nhiều năm qua đã giao không ít quỹ đất cho các công trình, DA phát triển sản xuất kinh doanh. Tuy vậy, có nhiều công trình, DA triển khai chậm vì "nghẽn" trong khâu bồi thường, giải phóng mặt bằng (GPMB). Có nhiều DA hơn 10 năm nay chưa GPMB xong vì giá bồi thường thấp so với thực tế. Đơn cử như DA xây dựng khu du lịch nghỉ dưỡng - sân Golf do Công ty CP Đầu tư phát triển Phong Phú Lăng Cô đầu tư hơn 150ha.
Theo Chủ tịch UBND xã Lộc Vĩnh, do đất đai ở mỗi vùng, mỗi khu vực có giá khác nhau, tùy vào thời điểm và chịu tác động của nhiều yếu tố. Do đó việc quản lý bằng KGĐ sẽ không phù hợp với điều kiện thực tế. "Khi bỏ KGĐ sẽ tạo thuận lợi cho các địa phương trong việc triển khai các DA phải thu hồi đất" - ông Minh nói.
Ông Trương Minh Phát, Giám đốc Trung tâm Phát triển Quỹ đất huyện Phong Điền cho rằng, hiện trên địa bàn đang triển khai nhiều công trình, DA nhưng công tác GPMB, khâu bồi thường, thu hồi đất gặp nhiều khó khăn. Khi bỏ KGĐ, thông qua sàn giao dịch xác định giá đất sẽ sát với giá thị trường. Người dân bị thu hồi đất khi thấy giá bồi thường gần với giá thị trường sẽ đồng thuận và giao đất nhanh, DA có mặt bằng thi công đúng tiến độ, đưa vào khai thác sẽ góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Sẽ lợi ích kép
Tin vui khi Luật Đất đai (sửa đổi) vừa thông qua và có hiệu lực từ đầu năm 2025; trong đó có nội dung quy định về bỏ KGĐ. Cụ thể tại Điều 158 quy định phương pháp định giá đất phải bảo đảm các nguyên tắc thị trường; tuân thủ đúng phương pháp, trình tự, thủ tục định giá đất; bảo đảm trung thực, khách quan, công khai, minh bạch; bảo đảm tính độc lập giữa tổ chức tư vấn xác định giá đất, hội đồng thẩm định bảng giá đất, hội đồng thẩm định giá đất cụ thể và cơ quan hoặc người có thẩm quyền quyết định giá đất; bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người sử dụng đất và nhà đầu tư. Bên cạnh đó, Điều 159 (sửa đổi) cũng quy định: “Bảng giá đất được xây dựng theo khu vực, vị trí. Đối với khu vực có bản đồ địa chính số và cơ sở dữ liệu giá đất thì xây dựng bảng giá đất đến từng thửa đất trên cơ sở vùng giá trị, thửa đất chuẩn. UBND cấp tỉnh xây dựng, trình HĐND cùng cấp quyết định bảng giá đất lần đầu để công bố và áp dụng từ đầu năm 2026. Hàng năm, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm trình HĐND cấp tỉnh quyết định điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 1 tháng 1 của năm tiếp theo”.
Theo các chuyên gia kinh tế, với những điểm mới trên sẽ trao quyền chủ động cho các địa phương, bảng giá đất sẽ phù hợp với thực tế mỗi nơi và biến động thị trường. Khi có quyết định thu hồi đất, GPMB giá trị bồi thường cho người dân bị thu hồi đất sát với giá thị trường. Điều này dù vốn đầu tư các DA có thể tăng lên nhưng người dân sẽ đồng thuận, giúp GPMB nhanh, từ đó thúc đẩy tiến độ các DA lớn, không bị đội vốn.
Lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) nhận định, khi xây dựng giá đất sát với giá thị trường sẽ thuận lợi cho Nhà nước khi thu hồi đất sẽ căn cứ vào giá thị trường để bồi thường cho người dân và hạn chế trường hợp người dân thắc mắc và khiếu nại liên quan đến đất đai. Các DA bồi thường nhanh, có mặt bằng để thi công sẽ sớm hoàn thành đưa vào khai thác.
Thực tế trong thời gian qua, trong các khiếu nại của người dân trên địa bàn tỉnh liên quan đến đất đai thời gian qua thì có khoảng 60% liên quan đến giá bồi thường. "Điểm nghẽn" trên được tháo gỡ, tình trạng khiếu nại về đất đai sẽ giảm nhiều, người dân sẽ đồng thuận và giao đất cho chủ đầu tư DA nhanh hơn; tiến độ các DA sẽ đúng theo kế hoạch cam kết.