 |
|
Người dân che nắng khi nhiệt độ lên cao trên 40 độ C tại London, Anh vào mùa hè 2022. Ảnh: AFP/TTXVN |
Trong báo cáo chung mới nhất vừa được công bố hôm nay (22/4) về tình hình khí hậu ở châu Âu, Copernicus và WMO đã ghi nhận các điều kiện khắc nghiệt trong năm ngoái, bao gồm cả đợt nắng nóng hồi tháng 7/2023 đã đẩy 41% miền nam châu Âu vào tình trạng “stress nhiệt” (căng thẳng nhiệt) cao hoặc cực cao.
Với những thái cực trái ngược, từ những đợt nắng nóng thiêu đốt cho đến lũ lụt thảm khốc, hạn hán nghiêm trọng, mưa bão dữ dội và cháy rừng lớn, những thảm họa này đã gây ra thiệt hại hàng tỷ USD cho châu Âu và ảnh hưởng đến hơn 2 triệu người trong khu vực.
Hậu quả đối với sức khỏe con người là đặc biệt nghiêm trọng, trong đó nhiệt độ cao coi là mối đe dọa lớn nhất liên quan đến khí hậu khi hiện tượng ấm lên toàn cầu khiến mùa hè ở châu Âu nóng hơn bao giờ hết.
Tiến sĩ Rebecca Emerton, một nhà khoa học khí hậu tại Copernicus, cho biết: “Chúng tôi đang chứng kiến xu hướng ngày càng tăng về số ngày nắng nóng trên khắp châu Âu và năm 2023 cũng không phải là ngoại lệ, trong đó châu Âu chứng kiến số ngày nắng nóng cực độ nhiều kỷ lục”.
Nhiệt độ cực cao gây ra những rủi ro sức khỏe đặc biệt cho những người làm việc ngoài trời, người già và những người mắc các bệnh lý sẵn có như bệnh tim mạch và tiểu đường.
Được biết, stres nhiệt đo lường tác động của môi trường lên cơ thể con người, kết hợp với các yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm và phản ứng của cơ thể. Theo Tiến sĩ Emerton, stress nhiệt do nhiệt độ quá cao tương đương với cảm giác nhiệt độ trên 46 độ C, tại thời điểm đó, bắt buộc phải thực hiện các hành động để tránh các rủi ro về sức khỏe như đột quỵ do nhiệt.
Báo cáo của Copernicus của EU cũng cho biết, 23 trong số 30 đợt nắng nóng tồi tệ nhất được ghi nhận ở châu Âu đã xảy ra trong thế kỷ này và số ca tử vong liên quan đến nắng nóng đã tăng khoảng 30% trong 20 năm qua.
Hiện vẫn chưa có dữ liệu cuối cùng về số ca tử vong ở châu Âu do nắng nóng cực độ trong năm 2023, tuy nhiên, ước tính hàng chục nghìn người đã thiệt mạng do các đợt nắng nóng trong mùa hè oi ả ở châu Âu vào các năm 2003, 2010 và 2022, báo cáo cho biết.
“Chúng tôi nhận thấy tỷ lệ tử vong tăng cao khi chứng kiến những đợt nắng nóng khắc nghiệt như trong năm 2023. Sự gia tăng tỷ lệ tử vong này đang ảnh hưởng đến phần lớn các khu vực ở châu Âu. Đây là một mối lo ngại lớn…”, ông Alvaro Silva, nhà khí hậu học của WMO cảnh báo.
Hồi tháng trước, cơ quan môi trường của EU đã kêu gọi các chính phủ chuẩn bị hệ thống chăm sóc sức khỏe trước bối cảnh biến đổi khí hậu và kêu gọi ban hành các quy định để bảo vệ người lao động ngoài trời trong điều kiện nhiệt độ cực cao.
Hậu quả nghiêm trọng
Các nhà khoa học đều nhất trí rằng phát thải khí nhà kính đang làm hành tinh nóng lên, gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan dữ dội và thường xuyên hơn.
Đáng lưu ý, báo cáo cho biết châu Âu đang nóng lên nhanh gấp đôi mức trung bình toàn cầu và các đợt nắng nóng sẽ kéo dài và mạnh hơn trong tương lai. Điều này - cùng với tình trạng dân số già đi và ngày càng có nhiều người chuyển đến các thành phố - sẽ gây ra “những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng”.
“Các biện pháp can thiệp đợt nắng nóng hiện tại sẽ sớm không đủ để giải quyết gánh nặng sức khỏe liên quan đến nhiệt”, báo cáo nêu rõ.
Năm 2023 là năm nóng kỷ lục trên toàn cầu, và các đại dương - nơi hấp thụ 90% lượng nhiệt dư thừa do khí thải carbon dioxide tạo ra - cũng ấm lên đến mức cao mới.
Báo cáo cho biết nhiệt độ mặt nước biển trung bình ở châu Âu đang ấm kỷ lục, với đợt nắng nóng nghiêm trọng ở một phần Đại Tây Dương được mô tả là “vượt quá mức cực đoan”.
Các sông băng ở khắp châu Âu đang chứng kiến băng tan, trong khi Hy Lạp hứng chịu trận cháy rừng lớn nhất trong lịch sử EU với diện tích cháy rộng 960 km2, gấp đôi diện tích Athens.
Năm 2023 cũng là một trong những năm ẩm ướt nhất ở châu Âu, với lũ lụt lớn ảnh hưởng đến 1,6 triệu người và 550.000 người khác phải hứng chịu mưa bão.
Ông Carlo Buontempo, giám đốc Cơ quan Biến đổi Khí hậu Copernicus, cho biết “một số sự kiện thời tiết của năm 2023 đã khiến cộng đồng khoa học bất ngờ vì cường độ, tốc độ khởi phát, mức độ và thời gian diễn ra của chúng”, và ước tính, thiệt hại kinh tế của những hiện tượng cực đoan này là 13,4 tỷ euro – trong đó khoảng 80% là do lũ lụt.