Kiểm lâm VQG Bạch Mã tháo gỡ chiếc bẫy thòng lọng được các đối tượng treo trên cây. Ảnh: N.V.L 

Xử lý nghiêm khắc

Mới đây, qua công tác tuần tra bảo vệ, các nhân viên của VQG Bạch Mã đã phát hiện và ghi hình được một cá thể lửng lợn Đông Dương (tên khoa học Arctonyx collaris dictator) tại khuôn viên Bưu điện Bạch Mã cũ - đoạn Km 19 đường lên đỉnh Bạch Mã. Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế đã xếp loài lửng lợn Đông Dương vào loại bị đe dọa trong sách đỏ IUCN năm 2008. Tại khu vực trước mặt khách sạn Phong Lan (Km 18+500) trên đỉnh Bạch Mã, du khách người nước ngoài cũng đã chụp được hình ảnh 2 cá thể mang Trường Sơn. Tại Hải Vọng Đài, các nhân viên VQG Bạch Mã cũng phát hiện và ghi hình đàn gà lôi trắng có 6 con.

Với sự đa dạng, phong phú của nhiều loài động vật quý hiếm nên khu vực đồi núi VQG Bạch Mã thường xuất hiện các đối tượng săn bắt động vật trái phép. Các đối tượng này thường lẻn vào các khoảnh rừng ở đỉnh núi Bạch Mã để đặt bẫy các loài thú, chim. Trước thực trạng này, lực lượng kiểm lâm VQG Bạch Mã đã phối hợp cùng Công an huyện Nam Đông và các đơn vị liên quan tăng cường tổ chức tuần tra, kiểm soát tại các khu vực cửa rừng và các vị trí xung yếu thuộc lâm phận VQG Bạch Mã. Qua đó đã phát hiện, tháo gỡ, thu giữ vô số bẫy thú, bẫy chim và kịp thời truy đuổi, ngăn chặn các vụ săn bắn động vật hoang dã trái phép.

Điển hình như qua tuần tra tại khoảnh 6 tiểu khu 385 VQG Bạch Mã, Trạm Kiểm lâm Hương Lộc thuộc Hạt Kiểm lâm VQG Bạch Mã đã phát hiện và bắt quả tang nhóm 6 đối tượng gồm: Hồ Văn Công, Hồ Văn Bìm, Trần Đình Tý, Hồ Văn Tuấn, Nguyễn Văn Hạp, Nguyễn Văn Ban (tất cả đều ở huyện Nam Đông) mang theo 1 khẩu súng săn tự chế và nhiều ba lô. Qua kiểm tra bên trong các ba lô phát hiện có các loài động vật bị các đối tượng bắn, giết chết gồm 2 cá thể sóc bay trâu, 1 cá thể cầy vòi hương, 6 cá thể voọc chà vá chân nâu (loài động vật nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ quy định tại Nghị định 160/2013/NĐ-CP của Chính phủ được sửa đổi tại Nghị định số 64/2019/NĐ-CP). Nhóm đối tượng cùng tang vật được đưa về trụ sở Trạm Kiểm lâm Hương Lộc để xử lý. Sau khi cơ quan chức năng điều tra làm rõ vụ việc, TAND huyện Nam Đông đã mở phiên tòa xét xử và tuyên phạt các bị cáo Hồ Văn Bìm 5 năm 3 tháng tù; Nguyễn Văn Ban 5 năm tù; Trần Đình Tý 2 năm 6 tháng tù; Nguyễn Văn Hạp 2 năm 3 tháng tù; Hồ Văn Công 2 năm 3 tháng tù; Hồ Văn Tuấn 2 năm tù về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo Điều 244 Bộ luật Hình sự.

Tiếp đó, lực lượng Kiểm lâm VQG Bạch Mã tuần tra bảo vệ rừng tại khoảnh 10 Tiểu khu 417 thì phát hiện 4 đối tượng Trần Đình Ty (SN 1986); Trần Ninh (SN 1985); Phạm Văn Nam (SN 1989) và Nguyễn Bản (SN 1988, tất cả cùng trú tại xã Hương Lộc, huyện Nam Đông) có hành vi bẫy bắt, giết 1 cá thể động vật rừng nên tiến hành truy đuổi, bắt giữ. Từ kết quả giám định cá thể động vật rừng bị nhóm đối tượng trên bẫy, giết là sơn dương, thuộc loài động vật nguy cấp, quý, hiếm nên vừa qua, TAND huyện Nam Đông cũng đã mở phiên tòa xét xử và tuyên phạt Trần Ninh 2 năm 6 tháng tù; Nguyễn Bản 2 năm 3 tháng tù; Phạm Văn Nam và Trần Đình Ty mỗi bị can 2 năm tù.

Hàng nghìn chiếc bẫy săn bắt thú ở VQG Bạch Mã được tháo gỡ. Ảnh: N.V.L 

Tăng cường tuần tra, kiểm soát

Ông Nguyễn Vũ Linh, Giám đốc VQG Bạch Mã cho biết, qua áp dụng phương pháp thiết lập mục tiêu thông minh (công cụ Smart) vào tuần tra bảo vệ rừng, giám sát đa dạng sinh học và quản lý cơ sở dữ liệu, từ đầu năm 2024 đến nay, VQG Bạch Mã thực hiện 459 đợt tuần tra kiểm soát tại rừng. Qua đó đã phát hiện có 92 điểm bẫy bắt thú rừng, tháo gỡ 1.211 sợi dây bẫy thòng lọng, 254 bẫy kẹp, 15 bẫy răng cưa, 3 bẫy sập và 72 lán trại dựng trái phép trong rừng. Ngoài ra, các trạm kiểm lâm bảo vệ rừng thuộc VQG Bạch Mã tổ chức hơn 5.000 lượt tuần tra kiểm soát tại các khu vực cửa rừng và các vị trí xung yếu của VQG Bạch Mã, qua đó phát hiện 3 khẩu súng tự chế được giấu trong rừng và đã thu giữ, bàn giao cho Công an địa phương xử lý. Lực lượng kiểm lâm đã lập hồ sơ 3 vụ việc, trong đó có 2 hành vi khai thác 4 cây đào rừng trái phép tại Tiểu khu 388 và 2 vụ việc đang được điều tra, xác minh làm rõ.

“Ngoài tăng cường tuần tra, phát hiện và xử lý nghiêm các vụ việc vi phạm tại VQG Bạch Mã, thời gian qua, đơn vị còn tích cực thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học tại VQG Bạch Mã cho học sinh và người dân ở vùng đệm. Phối hợp với Công an huyện Nam Đông và chính quyền địa phương các xã vùng đệm tổ chức tuyên truyền tận nhà và ký cam kết đối với hơn 175 trường hợp. Đồng thời, tiếp tục triển khai các kế hoạch, giải pháp để tăng cường công tác quản lý, bảo vệ động vật hoang dã, trong đó có các loài chim di cư nói chung và động vật nguy cấp quý hiếm nói riêng”, ông Nguyễn Vũ Linh cho hay.

VQG Bạch Mã có hệ động, thực vật rất phong phú với 2.421 loài thực vật, trong đó có 74 loài thuộc Sách Đỏ Việt Nam 2007, 20 loài có tên trong Danh lục IUCN năm 2016 và 204 loài đặc hữu. Ngoài ra, còn có 1.728 loài động vật, gồm 70 loài thuộc Sách Đỏ Việt Nam 2007, 52 loài trong Danh lục IUCN năm 2016 và 15 loài đặc hữu. Đặc biệt thời gian gần đây tại VQG Bạch Mã liên tiếp xuất hiện nhiều loại động vật quý hiếm thuộc diện nguy cấp như mang Trường Sơn, lửng lợn Đông Dương, gà lôi, voọc chà vá chân nâu.
KHOA ANH