Đội tuyển Việt Nam có nhiều nhân tố trẻ tham gia giải ASEAN Mitsubishi Electric Cup 2024. Ảnh: thethaovanhoa.vn

Cristiano Ronaldo năm nay 39 tuổi. Còn ít ngày nữa sẽ bước sang tuổi 40, song cầu thủ này vẫn đều đặn ra sân cho Câu lạc bộ (CLB) Al Nassr, Ả Rập Xê Út. Cầu thủ sinh năm 1985 không thể thay thế trong đội hình CLB, khi anh luôn thể hiện được vai trò thủ lĩnh dẫn dắt lối chơi cho toàn đội. Tại đội tuyển quốc gia Bồ Đào Nha, Cristiano Ronaldo luôn nằm trong kế hoạch của huấn luyện viên Roberto Martinez. Như ở giải UEFA Nations League 2024 - 2025 (giải đấu dành cho các thành viên của Liên đoàn Bóng đá châu Âu) cầu thủ này luôn được sử dụng và ghi bàn không ngừng nghỉ.

Một cầu thủ khác vẫn duy trì chơi bóng chuyên nghiệp là Lionel Messi. Cầu thủ 37 tuổi vừa giúp đội bóng Inter Miami lần đầu tiên giành cúp MLS Supporters Shield, giải thưởng được trao cho đội bóng vô địch giai đoạn vòng bảng của Giải bóng đá nhà nghề Mỹ (MVP). Với phong độ cao, ổn định, ngôi sao người Argentina “ẵm” luôn danh hiệu cầu thủ xuất sắc nhất MVP. Cũng giống như Cristiano Ronaldo, Lionel Messi vẫn giữ vị trí không thể thay thế ở đội tuyển quốc gia cho đến hiện tại.

Đó là hai ví dụ điển hình nhất về sức bền của những cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp quốc tế. Theo các nghiên cứu, độ tuổi trung bình giải nghệ của cầu thủ bóng đá trên thế giới là ở mức khoảng 35 tuổi.

Khi so sánh với các cầu thủ bóng đá trong nước, phải chăng đã đến lúc phải cần có những nghiên cứu, đánh giá và có kế hoạch dài hơn để kéo dài sức bền cho các cầu thủ. Nhìn vào danh sách chính thức tham Giải ASEAN Mitsubishi Electric Cup 2024, hàng loạt cầu thủ trụ cột cách đây 2 năm, như Đỗ Hùng Dũng, Quế Ngọc Hải, Phan Văn Đức… đã không còn được điền tên vào danh sách thi đấu, dù các cầu thủ chỉ ở độ tuổi trên dưới 30. Hay với lứa cầu thủ U23 tạo ra kỳ tích Thường Châu, Trung Quốc 2018, hiện nay đang ở độ tuổi dưới 30, như những Lương Xuân Trường, Phạm Đức Huy, Nguyễn Công Phượng… cũng đã không thể cạnh tranh với những cầu thủ đang ở tuổi đôi mươi.

Có hai yếu tố quan trọng được chỉ ra ảnh hưởng đến sức bền của cầu thủ Việt Nam. Đầu tiên là cơ chế thi đấu, tập luyện, nghỉ ngơi, ăn uống của cầu thủ còn chưa có tính khoa học cao. Ở các nước bóng đá phát triển, mỗi cầu thủ đều có chuyên gia tư vấn chế độ dinh dưỡng, cơ chế tập luyện. Với nhiều cầu thủ, duy trì được trạng thái thể lực sung mãn dù qua tuổi 35 là trong thời gian thi đấu chuyên nghiệp gần như nói không với nước uống có cồn và có ga.

Một nguyên tắc khác không kém cạnh ở các nền bóng đá phát triển là khi cầu thủ bị chấn thương, luôn có phác đồ điều trị bài bản, nhất là tuân thủ thời gian để phục hồi. Chỉ khi cầu thủ đạt 100% trạng thái tốt nhất mới thi đấu trở lại.

Ở Việt Nam, cả hai nguyên tắc cơ bản để duy trì trạng thái thể lực lâu dài của cầu thủ như trên gần như chưa được chú trọng tối đa. Chưa nhiều cầu thủ có thói quen ăn uống, sinh hoạt, tập luyện với cường độ cao. Ở khía cạnh đảm bảo sức khỏe khi bị chấn thương, cũng còn những vấn đề được chỉ ra. Trần Đình Trọng và Đoàn Văn Hậu, hai cầu thủ lần lượt sinh năm 1998 và 1999. Đáng nhẽ đây là thời điểm đỉnh cao của sự nghiệp “quần đùi áo số” của cả hai, thì một xuống phong độ, một vẫn chưa hẹn ngày trở lại sân cỏ. Cả hai có một điểm chung là tần suất thi đấu quá dày trước đó và khi quá tải dẫn đến chấn thương. Quá trình điều trị dù chưa khôi phục hoàn toàn, song cũng phải ra sân thi đấu khiến chấn thương càng nặng hơn.

Với các cầu thủ tạo được sức bền tốt, mới tăng thêm “tuổi thọ” cho sự nghiệp “quần đùi áo số” của mình. Muốn làm được điều đó, thiết nghĩ đầu tiên phải là xuất phát ở mỗi một cầu thủ. Nên xây dựng cho mình một kế hoạch thi đấu, tập luyện bài bản dựa trên các phân tích, khuyến nghị của khoa học và y tế.

Quang Huy