 |
|
Sách Quốc triều khoa bảng lục |
Đặc biệt khoa thi Hội năm Tân Sửu, niên hiệu Thành Thái thứ 13 (1901) ở tờ 82 có ghi: “Khoa này quan Chủ khảo Cao Xuân Dục tâu xin cho những người trúng (đậu) Phó bảng cũng được cấp áo mũ và cấp ngựa trạm khi vinh quy” trong đó có cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Huy (cụ thân sinh ra Nguyễn Tất Thành). Riêng ở tờ 84 có cung cấp thông tin các vị đậu Phó bảng
Phiên âm: Nguyễn Sinh Huy (tiền Sắc)
Nghệ An, Nam Đàn, Kim Liên
Nhâm Tuất tứ thập, Giáp Ngọ cử nhân
Bình Khê Tri huyện, triệt hồi.
Dịch nghĩa: Nguyễn Sinh Huy (tên cũ là Sắc)
Quán xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An
Sinh năm Nhâm Tuất (1862), 40 tuổi.
Trúng cử nhân khoa Giáp Ngọ (1894)
Chức Tri huyện Bình Khê, bị bãi quan về nhà
Căn cứ vào cuốn sách Quốc triều khoa bảng lục thì cụ Nguyễn Sinh Huy đậu Cử nhân vào năm 1894 và đậu Phó bảng năm 1901, cùng Khoa với Phan Chu Trinh. Tuy nhiên sau khi đậu Phó bảng, bị bọn thống trị thúc ép nhiều lần, cụ ra làm quan, nhưng thường tỏ thái độ tiêu cực, không hợp tác với chúng. Cụ thường nói: “Quan trường thị nô lệ trung chi nô lệ, hựu nô lệ”, nghĩa là quan trường là nô lệ trong những người nô lệ, lại càng nô lệ hơn (Chủ tịch Hồ Chí Minh – Tiểu sử và sự nghiệp, NXB Sự thật, Hà Nội, 1975, tr.11-12).
 |
|
Tờ 84 có khắc ghi tên cụ Nguyễn Sinh Huy |
Vốn có tinh thần yêu nước, khảng khải, cụ thường chống đối bọn quan trên và bọn thực dân Pháp, cho nên sau một thời gian rất ngắn, cụ bị chúng cách chức. Cụ vào Nam Bộ làm nghề thầy thuốc, sống cuộc đời thanh bạch, cho đến lúc từ trần.