Tập sách Quê hương và Cuộc đời của Trần Thanh Bình được cấu trúc theo ý hướng cụ thể. Trước hết, tác giả đồng hiện làng quê Mỹ Xuyên (Phong Hòa, Phong Điền) trong tính lịch đại và đồng đại. Nó như một địa chí giản lược về làng Mỹ Xuyên, giúp mọi người hiểu biết một cách toàn diện về lịch sử hình thành và phát triển của một vùng đất với đầy đủ những hình thái kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa, phong tục, tập quán cũng như những hình thái ý thức thẩm mỹ đặc trưng, những sản phẩm ngành nghề thủ công, mỹ nghệ truyền thống so với các vùng đất khác. Kế đến là tự bạch về cuộc đời học tập, công tác, phấn đấu với bao thăng trầm, gian khó và vinh dự của chính bản thân anh - người may mắn được tắm mát trong suối nguồn tình yêu của nhân dân và cách mạng, để làm nên nhân cách, làm nên hành trình sự sống và tình yêu của anh. Và cuối cùng là những bài viết về nhiều đề tài, chủ đề với nhiều cách tiếp cận, nhiều góc nhìn mà anh với tư cách là một cán bộ lãnh đạo có dịp tiếp xúc, tham dự, phát biểu, đề xuất và gợi mở. Qua các bài viết này, có thể thấy, tác giả Trần Thanh Bình là người có kiến thức sâu rộng, vốn sống thực tiễn phong phú. Và quan trọng là có cách đề xuất, phản biện vấn đề một cách cập nhật, thời sự; có khi là sự phát triển, phán đoán và phát hiện mới mẻ, tích cực, bất ngờ.
Qua tập sách, ấn tượng sâu sắc nhất đối với tôi là làng quê Mỹ Xuyên - một ngôi làng hội tụ những tinh hoa vật chất và tinh thần đặc trưng, làm nên phẩm tính và phẩm giá cho vùng đất và con người từ đời này qua đời khác. Mỹ Xuyên là tình cảm, là hồn cốt của Trần Thanh Bình. Dù ở đâu, đi đâu, làm gì, anh vẫn canh cánh trong lòng hình ảnh quê hương, nơi tổ tiên, ông bà anh và bao họ tộc gây dựng, hình thành nên văn hóa vật chất và văn hóa tinh thần, làm rạng rỡ danh vị và truyền thống nhân văn của vùng đất và con người nơi đây.
Bất cứ ai, hễ là con người thì đều có một miền quê ký ức riêng để yêu thương, tự hào và ân nghĩa. Cái làng Mỹ Xuyên với bao trầm tích văn hóa và nhân văn cứ hiện lên trên từng trang viết của Trần Thanh Bình đến say lòng và quyến rũ. Không có một tình yêu quê hương nồng thắm và kết tinh đến máu thịt, không có một vốn văn hóa, cổ sử và sự trải nghiệm thông qua những kinh nghiệm quan hệ sâu nặng với từng con người, từng kỷ niệm, từng không gian - thời gian sống thì anh không thể nào đồng hiện ký ức làng quê và ký ức cuộc đời một cách sáng rõ và nhân tình như vậy.
Với cấu trúc tập sách, tự nó đã làm nên tính chỉnh thể, tính đa dạng và tính hữu ích cho người đọc, dù anh khiêm tốn tự nhận rằng đó chỉ là những ghi chú của một người không chuyên nghiệp viết văn: “Có thể những bài viết của tôi chưa đạt tới nghệ thuật văn chương, chưa làm vừa lòng cũng như chưa lay động con tim mọi người, nhưng đây là tình cảm chân thật từ đáy lòng mình mà tôi muốn ghi lại và chia sẻ với bạn bè thân hữu, với anh chị em, gia đình và các con, các cháu của tôi. Và đây cũng là lời tri ân của tôi xin gửi đến tất cả mọi người mà tôi từng quen biết, những vùng đất mà tôi hằng sinh sống, học tập và công tác”.

Khép lại Quê hương và Cuộc đời của anh Trần Thanh Bình, trong tôi như được mở ra bao quê hương và cuộc đời khác. Đó chính là hiệu ứng tình cảm mà tập sách mang lại. Còn gì quý hơn là nghĩa tình chân thành, sâu nặng anh dành cho quê hương, người thân, bạn bè và những vùng quê, những con người cụ thể mà anh từng gắn bó, ân nghĩa. Và như một tình cảm tự nhiên, anh cũng nhận lại những giá trị cao đẹp mà mọi người dành cho anh, bởi anh đã đánh thức trong họ những gì đồng nghĩa với tình yêu và sự sống cội rễ của mỗi hiện sinh đời người. Nhân dân Mỹ Xuyên, đặc biệt là thế hệ trẻ sẽ hiểu biết về ký ức làng quê mình với bao trầm tích văn hóa, bao truyền thống tốt đẹp để biết yêu, biết sống và biết làm người chân chính, nhân ái. Với ý nghĩa như thế, tôi xin trân trọng giới thiệu Quê hương và Cuộc đời của anh Trần Thanh Bình với bạn đọc và mong được sự chia sẻ, đồng cảm từ phía bạn đọc đối với tác giả.

HỒ THẾ HÀ