Không rõ đã khai trương chính thức chưa, nhưng thấy tất cả đã định hình và khởi động. Lạ, và khá đẹp nữa - đó là ấn tượng của nhiều người. Chính vì vậy, địa chỉ trên đã khiến không chỉ du khách mà cả những cư dân địa phương phải ngập ngừng không muốn bỏ đi mỗi khi ngang qua. Đêm đêm, góc đường này sáng đèn, kết nối, làm lung linh, hấp dẫn thêm cho phố đi bộ Nguyễn Đình Chiểu. Góc độ một người dân địa phương, tôi thầm cảm ơn XQ đã góp phần tạo thêm một điểm nhấn cho Huế quê hương .

Vậy nhưng, cũng có những người chưa kịp ghi nhận, hoan nghênh, gần như lập tức có ý kiến không đồng tình, thậm chí "ném đá" với công trình này. Nguyên do là bởi những ngôn từ, những cấu trúc ngữ pháp, những lối diễn đạt... "không giống ai" của XQ. Mà quả thật, rất nhiều khái niệm, nhiều cụm từ, nhiều câu chữ của XQ khiến người đọc cảm thấy sốc. Sốc vì không dễ hiểu, vì tối nghĩa, vì "lộn xộn lạo xạo" ...

Thú thật, thoạt tiên tôi cũng từng bị cái cảm giác trên làm cho bực dọc. Nhưng rồi định tâm thì thấy mình... cần thông cảm. Thêu tuy là một nghề thủ công, nhưng qua bàn tay tài hoa của người thợ thì nó đã được nâng lên tầm nghệ thuật. Những bức tranh thêu của XQ là những tác phẩm nghệ thuật bậc cao nếu không muốn nói là siêu đẳng trong mắt nhiều người. Thử hỏi đã có ai từng chê tranh thêu XQ? Hình như chưa. Đã có ai đến xem tranh thêu XQ mà chưa từng ước ao mình cũng sẽ được sở hữu một bức như thế? Hình như cũng chưa. Vậy thì những người sáng tạo ra chúng chắc hẳn cũng mang trong người dòng máu nghệ sĩ. Và đã là nghệ sĩ thì bạn cũng như tôi có lẽ đều hiểu, họ thường có những lối tư duy, những cách biểu đạt rất khác lạ.  Đã từng dự nhiều cuộc triển lãm tranh, xem nhiều cuộc trình diễn nghệ thuật, xem sắp đặt, graffiti, nghe/đọc nhiều bài thơ... Và trong số không ít lần như thế, cảm nhận của tôi đối với một số tác phẩm là nó cũng "rối rắm", "mơ hồ", "lộn xộn", "siêu việt" thế nào. Và dù... không hiểu chi hết, song nhìn quanh thấy ai cũng gật gật gù gù vẻ tâm đắc, nên có khi cũng đành hưởng ứng vì ngại có thể bị chê là đồ nhà quê, không biết thưởng thức nghệ thuật (!??)...

Trở lại với XQ, suy cho cùng họ cũng là những nghệ sĩ, cho nên, việc tư duy khác lạ, việc "tung tẩy", "biến tấu" với chữ nghĩa thiết nghĩ cũng là chuyện thường tình. Nó cũng như có nhà thơ dùng những ngôn từ lạ, sáng tạo những trường ngữ nghĩa chưa từng có trong từ điển; hay như những họa sĩ biến hóa say sưa với cây cọ, với bảng màu để rồi sáng tác ra những họa phẩm mà đôi lúc chỉ có họ, hoặc một số rất ít những người nào đó mới hiểu, mới cảm được. Hãy cứ nghĩ như vậy cho nó nhẹ nhàng. Cái quan trọng là sản phẩm cuối cùng. Những bức tranh thêu của XQ là những tuyệt phẩm, là những món quà tặng cao cấp kể cả trong hoạt động đối ngoại. Các cơ sở của họ là những tổ hợp kiến trúc hấp dẫn, làm đẹp cho vùng đất nơi nó đứng chân; tạo lập công ăn việc làm cho không ít chị em ở nhiều vùng, miền. Còn những cái khác, tôi cho là thứ yếu.

Dẫu vậy, vẫn mong những con chữ sẽ được XQ sử dụng trong sáng, dễ hiểu hơn chút nữa, để gần gũi hơn với công chúng bình dân, và nhất là để không tạo những cái "sốc" không cần thiết.

Huy Khánh