Sáng mới mở cửa ra là đã nghe tu hú kêu, biết hôm nay trời sẽ nắng. Mà không chỉ ở vườn nhà, đến cơ quan cũng nghe tiếng tu hú. Đứng ở giữa sân cơ quan, chịu khó quan sát mãi, mới thấy được cậu chàng đang đậu chóc ngóc trên ngọn cây gạo cao vút đang khoe những nụ hoa đỏ như lửa phía sân sau và kêu mãi cái điệp khúc của mình. Đi trên đường phố, xe cộ chen chúc, tiếng động cơ ồn ào là thế mà cũng nghe được tiếng tu hú giục hè về.
“Khi chim tu hú gọi bầy - Lúa chiêm đương chín, trái cây ngọt dần”. Chim tu hú cứ chờ mặt trời lên là chọn một ngọn cây thật cao để đậu và cứ thế kêu cả ngày đến khi mặt trời tắt bóng mới chịu thôi. Nó là một loài chim của mùa hè, bởi nghe tu hú kêu là biết mùa hè đang về…
Tiếng kêu của tu hú nghe buồn và khắc khoải, không vui như tiếng chim chiền chiện, cũng là một loài chim khác của mùa hè. Ở quê tôi, cứ đến mùa gặt là cánh đồng làng ngập tràn ríu rít tiếng chim chiền chiện. Mới nghe tiếng chiền chiện hót cứ ngỡ là chúng đang bay cả đàn trên bầu trời. Chịu khó quan sát một lúc thì chỉ thấy một con duy nhất. Con chim chiền chiện cứ dập dờn vẫy cánh trong một đoạn ngắn trên không và hót vang cả một khoảng trời xanh. Tiếng hót chiền chiện vô tư, trong ngần trong ánh chiều vàng sắc hương lúa đồng làng…
Nghe tu hú kêu quanh phố, nhớ tiếng chim chiền chiện “làm xanh da trời” ở đồng làng và chợt phát hiện một điều chừng đã xưa như trái đất là khi đứng một mình, những loài chim mới hót thật hay. Đó là lúc những chú chim cất tiếng gọi bạn, gọi bầy và gọi cả mùa sang…
Chợt thương những chú chào mào, vành khuyên, chích chòe cô đơn trong lồng chỉ biết hót và hót... Ở Huế bây giờ có nhiều quán cà phê gọi là “cà phê chim”. Tại đây vào những buổi sáng hoặc cuối chiều, dân chơi chim cảnh thường mang những lồng chim của mình đến để so đọ giọng hót…
Thỉnh thoảng ghé mấy quán cà phê chim trên phố; ngồi xem và nghe mấy con chim hót trong lồng cũng hay đấy nhưng tôi lại không có cảm giác thoải mái, khoáng đạt như tiếng chim giữa trời…
Mà biết đâu, những chú chim trong những chiếc lồng thật đẹp nhưng tù túng kia không chỉ hót mua vui, mà có khi chúng đang cất tiếng gọi đàn, gọi bạn tình hay gọi mùa về như tu hú gọi hè hay chiền chiện gọi mùa lúa chín…
Phi Tân