Ngồng cải bẹ tươi non
Làm nông, nhọc nhằn và vất vả, ba mạ quanh năm suốt tháng chăm chỉ ngoài đồng, vụ cải làm cải, vụ dưa trồng dưa, mùa mướp đắng làm giàn… Năm nào cũng thế, ba mạ chỉ cậy trông vào mớ rau, thức quả, chẳng nhờ vả được gì từ lũ chúng tôi. Hình như những loài cây cũng biết điều đó thì phải, chúng gắn bó với ba mạ, cho hoa, kết quả. Nhưng có loài rất đỏng đảnh, như củ cải trắng, cải bẹ chẳng hạn. Cuối mùa chúng mới chịu ra thứ tinh túy nhất, lại rẻ nhất, mà ngon nhất, đó là những ngồng cải (nhánh hoa cải) mập mạp, tươi non. Để giống chỉ một ít, còn lại ba mạ tôi cứ cắt về ăn dần. Ngồng cải mùa này mà ăn kèm mắm nêm, ruốc Huế hay nhâm nhi với nước mắm gừng thì thật tuyệt.
Chất lượng ngồng cải tùy thuộc vào cây. Cứ cây nào tươi tốt, mập mạp thì sẽ cho ra những ngồng tươi non, béo tròn. Ngồng cải bẹ rạng rỡ hoa vàng, ngồng củ cải trắng hoa trắng phơn phớt tím. Loại ngồng nào cũng ngon ngọt, nhưng vị hăng và thơm hơn phải kể đến ngồng cải bẹ, còn củ cải trắng cho ngồng không thơm bằng nhưng lại mềm mọng, tươi non.
Có nhiều cách để biến ngồng cải thành thức ăn ngon. Cầu kỳ thì ngồng cải chấm mắm nêm, chấm nước ruốc được pha chế công phu. Nhà đơn giản thì chỉ cần một nhúm ngồng cải luộc chấm nước mắm gừng loại ngọt cay. Ngồng cải nấu canh vị thanh mát, giòn ngọt mà vẫn mềm mượt. Muốn ăn đậm đà thì có ngồng cải xào, xóc tỏi thơm nức mũi. Ngồng cải nóng hổi vẫn rất hợp với thời tiết lạnh, để nguội thì lại thanh mát cho cái nắng mùa xuân. Bông cải ngòn ngọt tan trong khóe lưỡi, người ăn lại cứ tưởng rằng đang ăn trọn cả hương hoa của một vụ mùa.
Đâu không biết chứ quê tôi (Phú Lộc) năm nay ít ngồng cải, nhà tôi cũng vậy. Mạ bảo cải được giá, không ai để ngồng nhiều làm gì. Bấm bụng lắm mạ mới chừa ít cải lấy ngồng cho con cái ăn kẻo thèm. Thế là không còn hôm nay ngồng cải luộc chấm nước mắm gừng, ngày mai ngồng cải xào, ngày mốt ngồng cải nấu canh, ngồng cải chấm ruốc. Nhưng tôi không cầu năm sau cải rẻ để được ăn ngồng no say đâu, cải cứ đắt đi cho ba mạ đỡ cực khổ…
Bài, ảnh: MAI HUẾ